روانشناسی

درمان خساست

صرفه جویی افراد را قادر می سازد تا با بودجه های کم پیشرفت کنند. با این حال، زیاده روی در صرفه جویی نیز می تواند علامتی از اختلال شخصیت وسواسی جبری (OCPD) یا همان خساست باشد. معمولا شخصیت افراد خسیس این گونه است که  با مراقب بودن در چگونگی خرج کردن پول، عنوان صرفه جو را در تصور دیگران از آن خود می کنند. اما در صورتی که فرد در صرفه جویی زیاده روی کرده و دائم به فکر ذخیره کردن باشد، این وضعیت می تواند علامتی از اختلال شخصیت وسواسی جبری باشد.

روانشناسی افراد خسیس

طبق گفته بنیاد بین المللی اختلال وسواس فکری عملی، از هر 100 فرد بالغ 1 نفر به این اختلال دچار است. هنگامی که فرد یک سبک زندگی خسیسانه را برای خود و دیگران انتخاب می کند، صرفه جویی زیاد یک علامت از اختلال شخصیت وسواسی جبری به شمار می آید. در این افراد، پول به عنوان ذخیره ای برای مقابله با حوادث آینده شناخته می شود. البته، اختلال شخصیت وسواسی جبری با اختلال وسواس فکری عملی (OCD) یکسان نیست.

وسواس هميشه اين نيست كه كسي يك تكه ابر و سطلي آب در دست بگيرد و براي اين‌كه ذره‌اي كثيفي باقي نماند از صبح تا شب همه جا را بشويد. وسواس بعضي وقت‌ها خودش را به شكل خساست نشان مي‌دهد، اما چون جدي گرفته نمي‌شود و اصلا گمان نمي‌رود اين صفت هم نوعي وسواس باشد، همان‌طور به حال خود رها مي‌شود و آنقدر در زندگي آدم‌ها ريشه مي‌دواند كه ديگر جايي براي هيچ‌كس حتي نزديك‌ترين افراد به فرد خسيس باقي نمي‌ماند.

روانشناسی افراد خسیس

با این وجود به دلیل اینکه اختلال وسواس فکری عملی گاهی اوقات برای افرادی به کار می رود که توجه زیادی به جزئیات دارند اغلب این دو اختلال مجزا، با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. اختلال وسواس فکری عملی یک بیماری است که فرد دارای افکار مزاحم بوده اما به دلیل عدم توانایی در دور کردن آن ها دچار اضطراب قابل توجهی می شود. این افکار منطقی نبوده و برای خود فرد نیز احمقانه به نظر می رسند.

هنگامی که صحبت از خرج کردن پول به میان می آید، افراد مبتلا به بیماری خساست ممکن است به دلیل آلوده دانستن پول و دشوار بودن لمس آن از خرج کردن اجتناب کنند. اما افرادی که به خساست ناشی از OCPD مبتلا هستند، به دلیل نگرانی از ولخرج بودن یا فقیر شدن در آینده از این کار خودداری می کند. امکان دارد، افراد مبتلا به OCPD به قدری خسیس باشند که حتی در صورت داشتن پول کافی برای خرید نیاز های خود، برای تهیه غذا به خیریه ها مراجعه کرده یا فقط خوراکی های ضروری را تهیه کنند.

آیا شما نیز صرفه جویی می کنید؟

صرفه جویی با خساست تفاوت دارد. برای مثال، بودجه بندی منابع مالی با هدف ذخیره پول برای پس انداز یا مواقع ضروری اقدامی پسندیده است. در زمان های دشوار یا رکود اقتصادی که بودجه بندی به صورت گسترده پیشنهاد می شود تشخیص صرفه جویی از خساست می تواند دشوار باشد. مهم ترین علامت برای تشخیص زیاده روی، هنگامی است که فرد برای تفریح یا استراحت خود پول یا زمان صرف نکرده و روابط عاطفی یا کیفیت زندگی او تحت تاثیر قرار می گیرد. با این حال، خساست مشکلی فراتر از پول است. این افراد با بخشیدن پول یا زمان مشکل داشته و به دلیل ترس از اسراف نمی توانند چیزی را دور بریزند. علاوه بر این، افراد مبتلا به بیماری خساست خود را به عنوان یک مشکل نمی بینند. این افراد هنگامی به دنبال درمان می روند که افراد نزدیکشان بر این کار اصرار کرده یا برای رسیدن به اهداف کمال گرایانه خود به کمک یک فرد متخصص نیاز دارند. نکته کلیدی و مهم برای درمانگر این است که در پذیرش نواقص خود به این افراد کمک کند. این اقدام با درمان رفتاری شناختی انجام می شود.

صرفه جویی بیش از حد

شخصیت افراد خسیس چطور مشخص می شود؟

هر وقت که پیشنهاد خرید چیزی یا رفتن به رستورانی را می دادم با دلایل  به ظاهر منطقی و عقلانی من را راضی میکرد که آن جنس را نخرم یا آن رستوران نرویم اوایل فکر میکردم خیلی مقتصده بعد دیدم نه کمی بیشتر از این حرفا دارد خساست به خرج  میدهد کمی بعد دیدم آنقدر در مورد مسائل مالی حساسیت نشان می دهد که گاه  از کوره در میروم.

  • به نظر شما با چنین فردی می شود زندگی کرد؟
  • ایا این افراد  قابل اصلاح هستند ؟
  • آیا  خساست ذاتی و ارثی هست؟
  •  زبان بدن این افراد چطور است؟

خساست در شیوه خرج و پس‌انداز کردن، رفتارهای فردی و اجتماعی، ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران، گوشه‌گیری، امتناع از حضور در جمع، توجه بیش از حد به رفتارهای دیگران و بررسی رفتارهای آنها به قصد انتقاد و … مشاهده می‌شود.

آنها حتی گاهی  در ابراز احساسات هم خساست می‌کنند!  در واقع «سخاوت» به صورت بالقوه در این فرد وجود دارد.

شخصیت آدم خسیس

بیماری خساست چه مشکلاتی ایجاد می کند؟

شاید زمان مجردی، خساست مشکلات فراوانی را برای فرد خسیس ایجاد کند که مهم‌ترین آن، جدا ماندن از جمع و تنها ماندن است. در واقع خساست اجازه نمی‌دهد اندکی از درآمد شخصی‌مان را صرف رفت و آمد یا خرید هدیه برای دیگران کنیم و در برنامه‌های دسته‌جمعی حاضر شویم. به این ترتیب، هر لحظه بیش از قبل از جمع فاصله می‌گیریم و در نهایت به فردی منزوی تبدیل می‌شویم. تا اینجای قضیه، فقط خودمان ضرر می‌کنیم؛ ولی بعد از ازدواج، وضعیت کاملا فرق می‌کند چون پای نفر دیگری هم در میان است.از طرفی عناد دائمی آنها با جمع، باعث تنها ماندن‌شان می‌شود و همین امر باعث تشدید افسردگی خواهد شد. در واقع عقاید آنها باعث می‌شود تا همیشه تنها بمانند؛ حتی اگر به ظاهر، دیگران آنها را طرد نکنند.

رفتارهای دیگری مثل حرص و ولع دائمی برای همه چیز، شک و تردید، حسابگری و خود‌محوری از دیگر اختلالات روحی- روانی افراد مبتلا به بیماری خساست است. این افراد فراموش کرده‌اند که تیر تیز رفتارهای نامطلوب و تهاجمی آنها، بیش از همه، روح و روان همسر و فرزندان‌شان را زخمی می‌کند

مشکل افراد خسیس

افراد خسیس چه مشکلات دیگری دارند؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد «افسردگی» یکی از مهم‌ترین اختلالات روحی- روانی است که فرد خسیس به آن دچار می‌شود. روان‌شناسان دلیل اصلی بروز این حالت را منزوی‌شدن آنها می‌دانند.  یکی دیگر از مشکلات روحی- روانی این افراد، «بی‌تابی و بروز حالت‌های هیجانی» است. نگرانی درباره همه چیز، به‌ویژه مخارج ( فقط فکرکردن به مخارج و نه خرج‌کردن واقعی)، آنها را به افرادی بهانه‌جو، بی‌تاب، ایرادگیر و… تبدیل می‌کند. این نکته را هم فراموش نکنیم که حالتی «تهاجمی و عصبی» در رفتارهای آنها دیده می‌شود که هم باعث آزار خانواده و هم باعث آزار خودشان می‌شود.

آیا خساست قابل درمان است؟

خبر خوب این است که بله اختلال شخصیت وسواسی جبری قابل درمان است. بسته به شدت علائم، مبتلایان می توانند ظرف مدت یک سال یا بیشتر بر این مشکل غلبه کنند. در واقع در این درمان ها از بیمار خواسته می شود تا برخی جنبه های شخصیتی خود را تغییر دهند.  گفته مي‌شود درمان خساست كار سختي است، اما به اعتقاد ما ،خسيس‌ها اگر بخواهند اصلاح شوند درمانشان كار چندان سختي نيست. درمان خسیس بودن از راه های زیر انجام می شود:

مصاحبه انگیزشی:

این روش یک فرایند گفت و گو است که در آن دلایل قانع کننده ای (همچون یک رابطه کلیدی) برای تغییر شخصیت فرد شناسایی می شوند.

درمان رفتاری شناختی:

این نوع درمان بر شناسایی رفتار ها و تفکرات منفی و جایگزینی آن ها با موارد دیگر تمرکز دارد.

صرفه جویی بیش از حد

سلسله مراتب اضطراب:

روش سلسله مراتب اضطراب در افراد مبتلا به صرفه جویی بیش از حد می تواند قدمی به سمت تغییر باشد. برای مثال، فرد در خرید یک کالای مورد نیاز و ارزان همچون منگنه اضطراب کمتری را در مقایسه با هنگام خرید یک کالای مورد نیاز و گران احساس خواهد کرد. به همین دلیل، باید ابتدا با موارد کوچک شروع کرد.

مصرف دارو:

در صورتی که این افراد به افسردگی نیز مبتلا باشند، مصرف دارو های تجویزی می تواند به آن ها کمک کند.

یک هدف درمانی می تواند کمک به فرد مبتلا در شناخت تاثیر خود بر افراد دیگر باشد. از آنجایی که ممکن است افراد مبتلا به OCPD اعتقادی به بیمار بودن نداشته باشند، به خانواده آن ها توصیه می شود که با مراجعه به مشاور روش مقابله با صرفه جویی بیش از حد فرد را فرا گیرند.

آیا خساست قابل درمان است

روش های مقابله و مدارا با افراد خسیس

در صورتی که هیچ یک از روش های درمانی برای درمان خساست پاسخگو نبود با راهکارهای زیر می توانید به صورتی مسالمت آمیز به زندگی با فرد خسیس ادامه دهید:

  • طبیعت افراد خسیس را باور کنیم و بپذیریم که به بیماری امساک و خساست بیمارگونه دچار هستند. این باور باعث می‌شود تا رفتارهای او برایمان قابل تحمل باشد.
  • مقابله به مثل نکنیم؛ این مقابله هیچ اثری جز تکرار رفتارهای نامطلوب او ندارد. حتی این رفتارها می‌تواند با شدت بیشتری تکرار شود.
  • پیش از خرید هر وسیله‌ای برای منزل با همسرمان مشورت کنیم. با وجود اختلاف‌نظر، مشورت‌کردن ضروری است تا پس از خرید با لجبازی او روبه‌رو نشویم. به این ترتیب، مانع از جنجال شده و زمینه‌سازی کرده‌ایم.
  • برای خرید‌های شخصی تنها برویم ولی قبل از بیرون‌رفتن از منزل، حتما به همسرمان اطلاع بدهیم تا احساس کنارگذاشته‌شدن به او دست ندهد. توافق کنیم که این تصمیم برای سلامت روحی- روانی هر دوی ما لازم است.
  • بعضی افراد مبتلا به خساست، تلاش می‌کنند تا این صفت نامناسب را اصلاح کنند. در این صورت با درک مشکلشان و تلاشی که برای ترک این صفت می‌کنند، به آنها کمک کنیم.
  • فراموش نکنیم نباید این افراد را مسخره کنیم یا دائم از آنها ایراد بگیریم. کنارشان باشیم تا با کمک هم به تدریج بر مشکل غلبه کنیم.
  • زمانی که از رفتار همسرمان غمگین و عصبی می‌شویم، ناراحتی‌مان را ابراز کنیم؛ البته نه با دعوا و جنجال بلکه به او توضیح بدهیم که از رفتارهای او ناراحت می‌شویم و خجالت می‌‌کشیم. این توضیح و ابراز ناراحتی ما به شکل منطقی، تلنگری برای تجدیدنظر در رفتارهای نامناسب اوست.
مدارا با همسر خسیس
  • این افراد در ابراز احساسات نیز ناتوان هستند. در مقابل این ناتوانی، لجبازی و بی‌اعتنایی نکنیم اما طوری رفتار کنیم که طرف مقابل هم با کمی کم‌اعتنایی ما روبه‌رو شود. با کمی تغییر در رفتارهای گذشته خود می‌توانیم به راحتی تغییراتی در رفتار همسرمان ایجاد کنیم.
  • اگر فرزندمان از رفتار همسرمان رنجید، مقابله به مثل را به او یاد ندهیم. فقط به فرزندمان توضیح بدهیم که این عقیده پدر یا مادر توست و باید به عقیده آنها احترام بگذاری. فقط دفعه بعد طوری رفتار کن که با سرزنش او روبه‌رو نشوی.
  • افراد خسیس با وجودی که ممکن است سلیقه خوبی داشته باشند اما برای خرید هر چیزی، ابتدا به مبلغ آن توجه می‌کنند؛ بنابراین به جای دلخورشدن یا مسخره‌کردن همسرمان از او تشکر کنیم. همین که او هزینه‌ای را بابت خرید چیزی پرداخت کرده، کافی است. تشکر ما نوعی تشویق برای تکرار این رفتارهای مثبت و از بین رفتن برخی مشکلات رفتاری همسرمان است.
  • برای تقسیم دخل و خرج منزل، همفکری کنیم تا به تدریج تغییراتی در شرایط ایجاد شود.
  • با دوستان و آشنایان قطع رابطه نکنیم؛ این راه چاره نیست. با حفظ تعادل در رفت و آمدها این مشکل به تدریج برطرف خواهد شد.
  •  اگر خسیس‌ها به جای پول نقد، ‌از كارت اعتباری استفاده كنند،‌ خرید برایشان راحت‌تر می‌شود و درد كم‌تری در پول خرج كردن احساس می‌كنند. اگر خسیس‌ها به جای پول نقد، ‌از كارت اعتباری استفاده كنند،‌ خرید برایشان راحت‌تر می‌شود و درد كم‌تری در پول خرج كردن احساس می‌كنند.
  • از  روان‌شناس یا مشاور ه خانواده کمک بگیریم
زندگی با همسر خسیس

حدیث درست آخر از مصطفی‌ ست/ که بخشایش و خیر، دفع بلاست.

مرد ثروتمندی به کشیشی می گوید: نمی دانم چرا مردم مرا خسیس می پندارند.

کشیش گفت: بگذار حکایت کوتاهی از یک گاو و یک خوک برایت نقل کنم.

خوک روزی به گاو گفت: مردم از طبیعت آرام و چشمان حزن انگیز تو به نیکی سخن می گویند و تصور می کنند تو خیلی بخشنده هستی. زیرا هر روز برایشان شیر و سرشیر می دهی.
اما در مورد من چی؟… من همه چیز خودم را به آنها می دهم از گوشت ران گرفته تا سینه‌ام را. حتی از موی بدن من برس کفش و ماهوت پاک کن درست می‌کنند. با وجود این کسی از من خوشش نمی‌آید. علتش چیست؟

می‌دانی جواب گاو چه بود؟

جوابش این بود : شاید علتش این باشد که : هر چه من می‌دهم در زمان حیاتم می‌دهم!.

مرکز مشاوره گروه همراه سعادت آباد

5/5 (1 Review)

نوشته های مشابه

‫4 دیدگاه ها

  1. حرف زدن با بعضی از افرادخسیس هرچقدر هم دلیل قانع کننده باشد طرف راضی به پذیرش نمی شودمتاسفانه زندگی کردن با این افراد فرد رادچار بیماری های روحی وروانی می کندبعضی از این افرادحتی اجازه خرید از پول خودتان هم نمیدهند ومدام دعوا خواهندکرد حتی اجازه خوردن یک سیب را نخواهنددادزندگی بااین افرادطاقت فرساس

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
Call Now Buttonتماس جهت دریافت نوبت