هس(Hess) در کتاب خود تحت عنوان tale Eye -the tell میگوید چشمها احتمالا دقیقترین و نمایانترین علائم ارتباط انسانی میباشند. زیرا آنها نقاط کانونی بدن هستند و مردمکها به طور مستقیم عمل میکنند. در شرایط نور معمولی، مردمکهای چشم در حالی که رفتار با فرد از مثبت به منفی و بالعکس تغییر پیدا میکنند، کوچک و بزرگ میشوند. هنگامی که شخصی هیجان زده میشود، مردمکهای چشم او شاید تا چهار برابر اندازة معمولی بزرگ شوند. از طرفی، یک حالت عصبانی و منفی باعث کوچک شدن مردمکها میشود که معروف به “چشمهای خروسی” یا “چشمهای ماری” می باشند. چشم در روابط عاشقانه بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
چشم ها چه حقایقی را فاش می کنند؟
مشاهدة مردمکها توسط جواهرفروشان در چین قدیم استفاده میشد. آنان هنگام فروش و مذاکره راجع به قیمت، به انبساط مردمکهای خریداران توجه میکردند. اناسیس (Onassis) هنگام انجام معاملات تجاری، عینک تیره بر چشم میگذاشت تا چشمهایش افکار او را فاش نکنند. یک ضرب المثل چینی میگوید «هنگامی که با شخصی صحبت میکنید، به چشمانش نگاه کنید». در ایجاد ارتباط یا انجام مذاکره با دیگران، «نگاه کردن به مردمک چشم» را تمرین کنید و اجازه دهید مردمکها گویای احساسات واقعی شما باشند.
وقتی نگاه کردن دوست و دشمن را مشخص می کند!
تنها زمانی که به شخص دیگری “چشم در چشم” نگاه کنید، میتوانید یک شالوده واقعی برای ارتباطات بنا نمایید. هم از این روست که بعضی از مردم زمانی که با ما صحبت میکنند، رفتاری دارند که کاملا احساس راحتی میکنیم. ولی بعضیها میتوانند به ما احساس ناراحتی بدهند و بعضی دیگر به نظر غیر قابل اعتماد میرسند. این عمدتا مربوط به مدت زمانی میشود که به ما نگاه میکنند یا در حال صحبت به چشمهای ما خیره میشوند. هنگامی که شخصی به ما خیانت میکند یا مسئلهای را از ما پنهان مینماید، چشمهای او کمتر از یک سوم اوقات به چشمهای ما خیره میشود. هنگامی که نگاه شخصی بیش از دو سوم اوقات به چشمان شما دوخته شود، یکی از دو معنی زیر را میتواند داشته باشد؛ اول، در نظر او (زن یا مرد)، شما خیلی جاذب و گیرا هستید، که در این مورد نگاه همراه با مردمکهای منبسط خواهد بود؛ دوم، نسبت به شما رفتاری خصومت آمیز دارد و شاید در حال ارائه یک چالش غیرکلامی باشد که در این صورت مردمکها کوچک میشوند.
خیره شدن و تلاقی نگاه ها
ارگایل (Argyle) در یافتههای خود گزارش نموده که وقتی شخص A به شخص B علاقه دارد، به او خیلی نگاه میکند. این باعث میشود که B فکر کند A به او علاقه دارد، بنابراین در مقابل، B به او علاقهمند میشود. به عبارت دیگر، برای ایجاد تفاهم با دیگری، نگاه شما باید حداقل 60 تا 70% از اوقات با نگاه او تلاقی کند. این باعث میشود که او نیز به شما علاقهمند شود. بنابراین باعث تعجب نیست که شخص عصبی و گوشه گیری که نگاهش کمتر از یک سوم اوقات با نگاه شما تلاقی میکند، به ندرت قابل اعتماد شما میباشد. در انجام مذاکرات، از به کار بردن عینک دودی در تمام مدت پرهیز نمایید زیرا دیگران احساس میکنند که به آنها خیره شدهاید.
مانند اغلب علائم غیرکلامی، مدت زمانی که یک شخص به دیگری خیره میشود بستگی به فرهنگ او دارد. اهالی اروپای جنوبی به مدت طولانی خیره میشوند که این شاید برای دیگران توهین آمیز باشد و ژاپنیها در حین یک مکالمه بیشتر به گلو و گردن طرف مقابل خیره میشوند تا چهرة او. بنابراین همیشه قبل از نتیجه گیری باید مقتضیات فرهنگی را در نظر بگیرید.
به همان اندازه که مدت زمان خیره شدن مهم است، منطقه جغرافیایی صورت و بدن شخصی که شما به او خیره شده اید نیز مهم است زیرا این نکته نیز بر پیامد یک مذاکره تأثیر میگذارد.
مدل های مختلف نگاه کردن چه معنایی دارند؟
به طور کل آن ناحیه از بدن شخصی که شما به آن خیره بنگرید میتواند تأثیری قوی بر پیامد برخورد رودرروی شما داشته باشد. اگر یک مدیر هستید و قصد توبیخ یک کارمند تنبل را دارید، از چه نگاهی استفاده میکنید؟ اگر از نگاه اجتماعی استفاده کنید، هر چقدر هم که صدای شما بلند یا تهدیدآمیز باشد، کارمند توجه کمتری به کلمات شما میکند. نگاه اجتماعی زهر کلام شما را میگیرد و نگاه صمیمی یا خصوصی احتمالا باعث ارعاب یا خجالت کارمند میشود. نگاه تجاری در این حالت مناسبترین نگاه است زیرا یک اثر قوی میگذارد و به او میگوید که شما جدی هستید. نگاهی که مردان آن را به عنوان نگاه اغواگرانه میشناسند و توسط خانمها مورد استفاده قرار میگیرد، همان نگاه یک بری و نگاه صمیمی است.
طرز صحیح نگاه کردن در موقعیت های کاری
هنگامی که مشغول بحث یا مذاکرهای تجاری- کاری هستید، تصور نمایید که یک مثلث روی پیشانی طرف مقابل است که قاعده اش بین دو چشم و رأسش روی چشم سوم است. با خیره شدن به این ناحیه یک جو جدی ایجاد میکنید و طرف متوجه میشود که منظور شما واقعا کار و معامله است. چنانچه نگاه شما به زیر سطح چشمان طرف مقابل نیفتد، شما قادر به حفظ کنترل ارتباط خواهید بود.
نگاه کردن در موقعیت های اجتماعی
هنگامی که نگاه به زیر سطح چشمان طرف بیفتد، یک جو اجتماعی بوجود میآید. آزمایشات انجام شده در زمینه نگاه کردن نشان داده که در طول برخوردهای اجتماعی نیز چشمان شخصی که خیره مینگرد، به یک ناحیه مثلثی روی صورت طرف مقابل نگاه میکند که این مثلث بین چشمها و دهان میباشد.
وقتی به کسی علاقمندید چطور نگاهش می کنید؟
این نگاه به طرف زیر چانه و سایر بخشهای بدن شخص است. در برخوردهای نزدیک، ناحیه مثلثی بین چشمها و سینه میباشد و برای نگاههای دور، از چشمها تا محل اتصال دوسر رانها است. زنان و مردان از این نگاه برای نشان دادن علاقه به یکدیگر استفاده میکنند و کسانی که علاقه مند باشند، متقابلا همین نگاه را برمیگردانند.
نگاه گیرا یا یک بری
نگاه یک بری برای انتقال علاقه یا خصومت استفاده میشود. چنانچه در ترکیب با ابروهایی که اندکی بالا رفته یا چهره با لبخند باشد، نشانه علاقه است و اغلب به عنوان یک علامت جفت یابی به کار میرود. چنانچه با ابروهای پایین افتاده یا ابروهای چیندار یا گوشه های لب که به سمت پایین برگشته استفاده شود، نشانه شک و تردید یا خصومت یا یک رفتار انتقادآمیز است.
بستن چشم هنگام صحبت کردن
بعضی از ناراحت کننده ترین افرادی که با آنان سروکار داریم، آنهایی هستند که در حین صحبت کردن، چشم خود را میبندند. این حرکت ناآگاهانه اتفاق میافتد و تلاشی است توسط شخص برای بازداشتن شما از دیدنش؛ زیرا بیحوصله شده یا علاقهاش را از دست داده و یا اینکه احساس میکند از شما برتر است. در مقایسه با میزان معمولی پلک زدن که شش تا هشت مرتبه در یک دقیقه در طول یک مکالمه است، در این حالت پلکها بسته میشوند و همچنان به مدت یک لحظه یا بیشتر بسته باقی میمانند تا شخص به طور لحظهای شمارا از ذهن خود خارج کند. صورت نهایی این حرکت، بسته نگه داشتن چشمها و خواب رفتن است اما این حالت به ندرت در طول یک برخورد رودررو اتفاق میافتد. اگر شخصی احساس برتری نسبت به شما بکند، علامت بستن چشم با انداختن سر به سمت عقب ترکیب میشود تا یک نگاه طولانی که معروف به نگاه از روی بینی است به شما بیندازد. هنگامی که در طول یک مکالمه با بستن چشم روبرو میشوید، نشانه این است که روش مورد استفاده شما شاید باعث یک عکس العمل منفی شده و برای برقراری ارتباط مؤثر، نیاز به استفاده از یک روش جدید است.
کنترل کردن نگاه یک شخص
در این مرحله لازم است بدانیم که چگونه هنگام ارائه سخنرانی تصویری با استفاده از کتاب و نمودار و جدول، نگاه یک شخص را کنترل کنیم. تحقیقات نشان داده که اطلاعاتی که وارد مغز میشوند، 87% از طریق چشم، 9% از طریق گوش و 4% از سایر حواس بدن است. به عنوان مثال اگر شخصی در حالیکه صحبت میکنید، به وسایل بصری شما نگاه کند، حداقل 9% از پیام را چنانچه پیغامتان به چیزی که او میبیند ربطی نداشته باشد، جذب میکند. چنانچه پیغامتان به وسایل بصری ارتباط داشته باشد، او تنها 23 تا 30% از پیغام شما را اگر مشغول نگاه کردن به آنها باشد، جذب میکند. بهمنظور کنترل کامل نگاه او، از یک خودکار یا وسیلهای برای اشاره کردن به وسایل بصری استفاده کنید، ضمن اینکه همزمان آنچه را که او میبیند، به زبان بیاورید. سپس قلم را از روی تصویر بلند کنید و آن را بین چشمان او و چشمان خود نگه دارید. این عمل اثر مغناطیسی بر بلند کردن سر او دارد، به طوری که به چشمان شما مینگرد و آنچه را که شما میگویید، میبیند و میشنود، لذا از حداکثر توان برای جذب پیغام شما برخوردار میشود. کف دست دیگر شما در حالیکه صحبت میکنید، حتما باید نمایان باشد.
مرکز مشاوره گروه همراه سعادت آباد
جالب بود