آگاهی از خود

آگاهی از خود

ویژگی های روان شناختی

هیجانات،افکار،رفتار،ویژگی های شخصیتی،هوش،حافظه،ادراک و قضاوت،ویژگی های روان شناختی محسوب می شوند.خودآگاهی و شناخت خود،مستلزم آگاهی از این ویژگی هاست.

هیجانات

انسان به طور غریزی با چند نوع عاطفه به دنیا می آیند و برخی دیگر از عواطف پس از تولد و به مرور زمان رشد می کنند مانند حسادت که در هجده ماهگی رشد می کند.

شناسایی هیجانات در خود آگاهی مطرح است.بسیاری از افراد هیجان های خود را نمی شناسند و آن را به صورت کلی و مبهم بیان می کنند مانند:

-احساس خوبی ندارم

-احساس بدی دارم

عده ای هم به جای بیان هیجان و احساس از افکارشان حرف می زنند.

-فکر می کنم که حالم خوب نباشد.

-فکر میکنم راحت نیستم.

و عده ای هم برای توصیف هیجانات خود از یک واژه خاص استفاده می کنند مانند کسی که برای احساس توصیف احساس خشم،آزردگی،اضطراب و… واژه عصبی را به کار می گیرد و می گوید:” عصبیهستم” در حالی که منظورش از عصبی بودن ممکن است خشم و اضطراب باشد.

هیجانات مثبت و منفی:

هیجانات و احساسات را می توان به دو دسته هیجانات منفی و مثبت تقسیم کرد.هیجانات مثبت عبارتند از:شادی،شعف،لذت،تعجب،عشق.

هیجانات منفی عبارتند از غم،خشم،ترس،حسادت،اضطراب و نگرانی. طبقه بندی هیجان ها به دو دسته مثبت و منفی به این معنا نیست که هیجان های منفی بد هستند بلکه همه هیجان ها برای رشد وسلامت روان لازم و ضروری هستند.

ابراز هیجانات:

افرادی که هیجانات خود را نمی شناسند اغلب در ابراز آن با مشکل مواجه هستند. البته کسانی هم هستند که احساسات خود را می شناسند و از آن آگاه هستند اما آنها نیز در ابراز آن با مشکل مواجه هستند.ناتوانی در ابراز هیجانات به ویژه هیجانات منفی( مانند خشم،اضطراب،ترس و غم) می تواند برای جسم و روان بسیار زیان بار باشد.

بهترین را برای ابراز هیجانات منفی استفاده از کلام است.برای مثال شما می توانید خشم،اضطراب و عشق و… خود را با استفاده از کلمات زیر ابراز کنید.مانند:

-خشمگین هستم.

-به شما علاقه مندم.

-مضطرب هستم.

نگران هستم.

گریستن، پیاده روی، مشت زدن به کیسه بوکس، چنگ زدن به خمیر، له کردن تخم مرغ، خط خطی کردن روی کاغذ، فریاد زدن و مچاله کردن کاغذ نیز از جمله روش های ابراز خشم، خصومت و اضطراب است که می تواند به آرامش فرد بینجامد.

قهر کردن، اخم کردن، نیش و کنایه زدن، پرخاشگری کلامی و بدنی، پرت کردن و شکستن اشیا، کتک زدن،هل دادن،خودزنی و … شیوه های ناسالم ابراز هیجانات به ویژه خشم هستند.

برگرفته از کتاب از خودآگاهی تا خودشناسی

مرکز مشاوره گروه همراه سعادت آباد