خود مراقبتی والدین مجرد

تنها بزرگ کردن فرزندان برای والدین مجرد سختی ها و چالش های خاص خود را دارد. آنها ممکن است به دلیل نبود والد دیگر دچار استرس و فشارهای زیادی شوند و نتوانند آن را مدیریت کنند. این را بدانید برای اینکه یک وارد مجرد بتواند ازعهده وظایف فرزندانش بر بیاید ابتدا لازم است که از خودش مراقبت کند. در مقاله امروز با اصول خود مراقبتی والدین مجرد آشنا می شوید.

خود مراقبتی چیست؟

خودمراقبتی یعنی آنچه را که برای ایجاد بهترین عملکرد لازم است در خودش شکل دهد. از خودتان این سوال را بپرسید که در حال حاضر چه خواسته هایی دارید و چه احساسی دارید. بعضی از افراد فکر میکنند این که بخواهند به نیازهای شخصی شان اهمیت دهند یعنی خودخواه هستند اما دقیقا برعکس است خود مراقبتی باعث میشود که شما یک والد کار آمد شوید و بتوانید برای فرزند تان بهترین مادر یا پدر باشید. خود مراقبتی باعث قدرت درونی، افزایش انرژی و استقامت در شما می شود. این مسئله ناگهانی شکل نمی گیرد بلکه نیاز به تلاش مستمر و هوشیارانه شما دارد.

خود مراقبتی انواع مختلفی دارد. مثلاً خود مراقبتی جسمی یعنی اینکه شما رژیم غذایی سالم و ورزش مناسب داشته باشید و اینها را تبدیل یک عادت در زندگیتان بکنید. خود مراقبتی عاطفی یعنی پذیرش احساسات و رسیدگی به آنها. دیگر شکل های خودمراقبتی شامل خود مراقبتی شناختی یعنی نیاز به رشد و یادگیری و خود مراقبتی معنوی به معنای مدیتیشن و دعا کردن هستند.

کسی که خود مراقبتی را در زندگی اش نادیده می‌گیرد دچار فشار های روحی و روانی مانند اضطراب و افسردگی می گردد. چنین شخصی به تدریج آسودگی و خستگی سراغش می‌آید و حتی نمی تواند کارهای معمولی خودش را انجام بدهد چه برسد به اینکه والد مفید و کارآمد برای فرزندش باشد. وقتی که نیازهای عاطفی شما نادیده گرفته شود و نتوانسته باشید با مسئله جدایی از همسرتان کنار بیایید به کودکتان هم آسیب وارد می شود.

راههای ایجاد خودمراقبتی در والدین مجرد

مراقبت از خودتان را نادیده نگیرید

قبل از انجام دادن هر کاری بهتر است نیازهای تان را اولویت بندی کنید. این را بدانید والدینی می توانند فرزندانی با سلامت روان پرورش دهند که خودش حالش خوب باشد. تنها موقعی که احساسات خوشایندی دارید و از زندگیتان رضایت دارید می‌توانید برای فرزندتان هم والد کارآمدی باشید. خیلی از والدین مجرد می خواهند که همه خواسته های فرزندانشان را در زندگی خود در اولویت قرار دهند و به خودشان توجهی نمی کنند اما بهتر است بدانید که نتیجه چنین رفتارهایی چیزی جز فرسودگی و خستگی شما نخواهد بود.

فکر نکنید که با این کارها شما یک والد فداکار هستید بلکه برعکس به فرزندتان هم آسیب می رسانید. بنابراین بهتر است تغذیه سالم و استراحت را در برنامه روزانه خود قرار دهید. شما می توانید در پارک محله تان به مدت ۱۰ دقیقه پیاده روی بروید تا فعالیت های بدنی و قرار گرفتن در هوای تازه حالتان را عوض کند. برای سلامت فیزیکی و روانی خودتان ارزش قائل باشید. به این نکته توجه کنید که فرزندتان به شما نیاز دارد و باید مطمئن شود که شما آماده پذیرش مسئولیت های خود در قبال زندگی او هستید.

معاشرت با پدر و مادرهای مجرد دیگر

وقتی شما با پدر و مادر های مجرد دیگر رفت آمد دارید متوجه می‌شوید که آنها هم شرایط شما را می توانند درک کنند و از اینکه چه فشارهایی روی دوشتان قرار دارد آگاه هستند. شما می توانید پدر و مادر های مجرد را از طریق دوستان مدرسه فرزندتان یا کلاس هایی که میروند پیدا کنید و با آنها توسط فضای مجازی در ارتباط باشید. اگر چه بیشتر جمعیت والدین مجرد مادران هستند اما در آمریکا حدود ۲.۴ میلیون پدر مجرد وجود دارند. اگر بتوانید برنامه های حضوری و شادی با والدین مجرد و فرزندان آنها بگذارید قطعاً در روحیه کودک شما هم موثر است. آنها هم احتمالاً خوشحال خواهد شد از اینکه با شما در ارتباط هستند و همچنین می توانند درک بیشتری از نیازهای شما داشته باشند.

تشکیل یک گروه

علاوه بر یافتن والدین مجرد مانند خودتان ایجاد گروه‌هایی از خانواده های دیگر هم روش مناسبی است. این کار باعث می‌شود به جای اینکه فقط بر تنهایی خودتان تمرکز کنید والدین دیگری با روحیاتی مشترک بیابید. می توانید به گروه های مذهبی یا گروه های بازی بپیوندید.عضو شدن در چنین گروه‌هایی به زندگی شما و فرزندتان تنوع و هیجان می دهد.

کمک گرفتن از سایرین

سعی نکنید مانند یک فرد فداکار تمام کارها را خودتان به تنهایی به ذوش بکشید بدون آنکه از کسی کمک بگیرید. احتمالاً کسانی در زندگی تان وجود دارند که می خواهند به شما و کودکتان کمک کنند و برایتان ارزش و اهمیت خاصی قائل هستند. هر نوع کار کوچک هم می تواند قسمتی از بار وظایف شما را کم کند. این کار میتواند درست کردن هفته ای یک بار غذا باشد یا بردن فرزندتان به مدرسه. در این لحظات می‌توانید کمی با خودتان خلوت کنید و به کارهای روزمره تان رسیدگی نمایید. اینکه شما بخواهید کمک افرادی که دوستتان دارند را قبول کنید به معنای نالایق بودن و با شایستگی شما نیست. بلکه می توانید به خودتان استراحت دهید و به دیگر وظایفتان به عنوان یک والد برسید. در این زمینه می توانید از یک مشاور کودک هم کمک بگیرید.

خلاقیت در مراقبت از فرزند

وقتی که برای پرداخت کردن تمام هزینه های فرزندتان اعم از لباس پرستار مدرسه یا دیگر مراقبتهای او فقط یک منبع درآمد باشد قطعاً برایتان مسائلی ایجاد می‌شود و ممکن است نتوانید تمام هزینه‌ها را پرداخت کنید. اگر در این زمینه از خلاقیت تان استفاده کنید قطعاً وظایف شما هم سبک تر می شود. مثلاً اگر در شهر دانشجویی زندگی می کنید می‌توانید با دادن یک اتاق به یک دانشجو برخی اوقات اجازه دهید که او پرستار فرزند شما باشد و یا اینکه فرزندتان را بعضی اوقات با فرزندان دیگر به همراه پدر و مادرشان به پارک یا بیرون بفرستید. با این کار هم فرزند شما لذت بیشتری میبرند و هم اینکه شما به دیگر کارهای خودتان می رسید.

برنامه ریزی از قبل برای شرایط اضطراری

برای یک پدر و مادر مجرد داشتن برنامه ریزی برای شرایط اضطراری از واجبات است. بنابراین بهتر است یک لیستی تهیه کنید از کارهایی که در شرایط اضطراری دارید و کسانی که باید با آنها تماس بگیرید. قطعا لحظاتی وجود دارد که شما نیاز به کمک دارید و در این مواقع لازم است بدانید که به چه کسانی می توانید اعتماد کنید. اگر می توانید در جایی زندگی کنید که همسایه هایی باشند که بتوانید در مواقع ضروری مراقب فرزند شما باشند یا بتوانید در چنین وضعیتی فرزندتان را به خانه آنها بفرستید. اینکه کسانی وجود داشته باشند که برخی مواقع قادر باشند به شما کمک کنند می تواند عامل اصلی استرس را در شما کم کند.

ایجاد یک روتین در زندگی

اینکه بتوانید یک روتین برای فرزند کم سن و سال تان ایجاد کنید اهمیت زیادی دارد. ساختن یک روتین نشان می دهد که شما برای فرزندانتان ارزش قائل هستید. اگر فرزند شما زندگی بی نظمی دارند و چندین نفر مراقب در کنار او هستند قطعاً چند تربیتی بزرگ می شود و دچار مسایل جدی می گردد. بنابراین تا جایی که امکان دارد برای فرزندتان یک برنامه منظم بگیرید و زمان‌های خواب بیداری و رفتن به مدرسه، تلویزیون نگاه کردن، وعده های غذایی مناسب و برای همه آنها زمان بگذارید. تا حد امکان اگر میخواهید پرستاری برای او بگیرید یک نفر ثابت باشد و  پرستار او را عوض نکنید. وقتی فرزندتان بداند که چه توقعی از او دارید بهتر با شما کنار می آید و کمتر مقاومت می کند.

مثبت باشید

حتما این جمله به گوشتان خورده است که یک ذهن مثبت می‌تواند بر هر مسئله و مشکلی شچره شود. بدانید که این جمله کاملاً واقعیت دارد و هر چقدر فردی در زندگی نیمه پر لیوان را ببیند حالش هم بهتر می شود این حال و روحیه مثبت مسلما روی اطرافیان او هم تاثیر می گذارد. فرزندان شما متوجه روحیه شما می شوند. وقتی که میخواهید وظایف پدرانه و مادرانه خود را انجام دهید بر نکات خوشایند در زندگی تان تاکید کنید. با این روش هم شوخ طبعی را در زندگیتان می پرورانید و همین که میتوانید برای آینده خود اهداف مختلفی بچینید و راحت تر به آنها برسید. به این نکته توجه کنید که والد مجرد بودن منفی و ناخوشایند نیست بلکه نگرش شما به زندگی می تواند تعیین کند که چگونه باشید.

دوری از احساس گناه

در خانواده های تک والدی هرچقدر هم که والد سعی کند تمام کارهای پدر و مادر را به تنهایی و کامل انجام دهید باز هم کاستی‌هایی وجود دارد پس داشتن احساس گناه و عذاب وجدان برای این امر بسیار غیر منطقی است. به جای آن می توانید تمرکز کنید بر کارهای مفیدی که قادر هستید برای فرزندتان انجام دهید.

به این نکته توجه کنید که تک والد بودن باعث نمی‌شود که فرزندتان حتما آسیب هایی در بزرگسالی تجربه کند بلکه نوع نگرش و تربیت شما اهمیت دارد. بنابراین دیگر این دیدگاه را بگذارید کنار که برای داشتن فرزند سالم حضور پدر و مادر در کنار یکدیگر الزامی است چراکه مشاجرات و دعواهای والدین تاثیراتی بدتر از جدایی آنها بر روی فرزندان می گذارد. برابری خودتان را با احساسات چگونه و شرمساری عذاب ندهید. شما هم میتوانید مانند سایر والدین مجرد از فرزندان تان مراقبت کنید و آنها را تبدیل به یک فرد کارآمد و موفق در جامعه کنید.

صادقانه به سوالات فرزندانتان پاسخ دهید

وقتی که هر بند آن تا به حال در مورد همسرتان از شما سوالاتی می پرسند و یا اینکه چرا وضعیت خانه مانند سایر دوستانشان ایست صادقانه صحبت کنید و هیچ گونه پنهان کاری نداشته باشید. با توجه به سن فرزندتان حقایق را بگویید. برایش توضیح دهید که در گذشته چه اتفاقاتی افتاده و چرا شرایط زندگی اینگونه است.

به او بگویید که هر کودکی دوست دارد که پدر و مادرش در کنار یکدیگر باشند اما مسائلی همچون طلاق، مرگ یا هر اتفاق دیگری می تواند باعث شود که کودکی تنها با یک والدش زندگی کند. البته این را بدانید که ذکر جزئیات اهمیتی ندارد و به این مسئله توجه کنید که قرار نیست هرگز بدگویی از همسرتان نزد کودک تان داشته باشید و بخواهید او را همسرتان دور کنید. این گونه رفتارها آسیب جدی به شخصیت کودکتان می زند.

با کودک تان مانند کودک رفتار کنید

در غیاب یک شریک این که بخواهید به فرزندتان به عنوان یک جایگزین نگاه کنید و به او تکیه کنید خیالی بیش نیست چرا که فرزندان شما نمی توانند چنین نقشی برای تان ایفا کنند. در روابط بزرگسالان پیچیدگی با وجود دارد که فرزندتان می تواند آن را می‌دهد و پردازش کند در نتیجه سبب ایجاد آشفتگی وی و عذاب در آن خواهد شد. حواستان باشد که هرگز خشمتان را روی کودکان خود تخلیه نکنید و به خاطر هیجانات حل نشده از همسرتان محبتتان را از کودکان خود دریغ نکنید. اگر خودتان را شخصی متکی به فرزند ببینید بهتر است دنبال دوستان یا عضوی از خانواده و اقوام تان باشید که بزرگتر هستند و می توانند نقش مشاور و راهنما در زندگی شما داشته باشند.

پیدا کردن الگوی مثبت برای فرزندتان

الگوهای مثبتی از جنس مخالف برای کودکتان بیابید. اینکه فرزند شما نسبت به جنس مخالف تازه احساسات ناخوشایندی نداشته باشد اهمیت دارد. سعی کنید در بین خانواده خودتان و دوستانتان افرادی را بیابید که فرزندان تان بتوانند لحظاتی را با آنها بگذرانند. فرزند خود را تشویق کنید که با کسانی که با آنها توانستند رابطه خوبی بگیرند، اعتماد کنند. البته به این نکته توجه کنید که فرزندان شما با آن ها راحت باشند و با آنها توانسته باشند که ارتباط خوبی بگیرند. اگر فرزند شما بزرگی از اقوامتان نمی تواند رابطه خوبی برقرار کند او را مجبور به بیرون رفتن با آنها نکنید.

کلام آخر

خود مراقبتی والدین مجرد از نکات مهمی است که برای سلامت روان فرزندانشان بسیار حیاتی می باشد. اگر شما هم بنا به دلایلی از همسر خود جدا شده یا همسرتان فوت کرده است و نتوانسته اید با آن کنار بیایید لازم است برای اینکه بتوانید یک والد مفید برای فرزندتان باشید ابتدا سراغ مشاوره و رواندرمانی بروید و مسائل تان را حل کنید. قطعا هیجانات تخلیه نشده نمی گذارد که شما یک والد مفید باشید. در این زمینه می توانید از مشاوران و متخصصان با تجربه ما در کلینیک روانشناسی همراه کمک بگیرید.