خشم فروخورده

خشم یکی از هیجاناتی است که این روزها خیلی از افراد مخصوصا قشر جوان را درگیر کرده است. افراد زیادی متاسفانه به دلیل فشار های روزمره و یا ناکامی دچار عصبانیت و خشم می شوند. برخی ها راه ابراز خشم را مستقیم می دانند یعنی به سوی دیگران پرخاشگری و فحاشی می کنند و بعضی ها برعکس آن را سرکوب می کنند. نکته مهم این است که برخلاف تصور مردم سرکوب کردن خشم نتیجه‌ای جز ایجاد بیماریهای روان تنی و پایین آوردن سیستم ایمنی ندارد. برای آشنایی بیشتر با خشم فرو خورده و درمان آن ادامه مقاله را دنبال کنید.

خشم فروخورده چیست؟

خشم فرو خورده شده خشمی است که ناخوداگاه برای دوری از احساسات ناخوشایند پنهان می شود. کسانی که با این نوع خشم دست و پنجه نرم می کنند بیشتر اوقات ممکن است ادعا کنند که انسان عصبی نیستند اما در اصل آنها خشم خود را نشناختند. این نوع خشم به علت ترس از عوامل بیرونی یا احساس بی عدالتی و اجبار به اطاعت از منابع قدرت و یا نادیده گرفته شدن خواسته ها و حرف های نگفته شکل میگیرد. در این نوع نگرش شما پرخاشگری های بیرونی مانند کتک زدن یا فحاشی را نمیبینید. در مقابل نوع دیگر خشم، خشم ابراز شده است که به صورت کلامی مانند توهین فریاد یا غر زدن و یا غیر کلامی همچون شکستن اشیا، صدمه زدن به دیگران یا خود یا حتی حیوانات وجود دارد.

علل و محرک های خشم فرو خورده

خشم سرکوب شده می تواند دلایل گوناگونی داشته باشد اما معمولاً سوء استفاده ها و ضربه های دوران کودکی یکی از رایج ترین دلایل این خشم به شمار می‌رود. بعد از صدمه دیدن خیلی از کسانی که احساس غم یا سردرگمی دارند و خود را به خاطر آن نقد می کنند زمینه ای خشم سرکوب شده را فراهم می کند. هر چند لازم به ذکر است که بدانید فرهنگ ها در ابراز خشم نقش تاثیرگذاری دارند. هرچند دلیل قطعی این عامل مبهم و عوامل ژنتیکی و محیطی مختلفی می توانند باعث خشم شود. بعد از رایج ترین دلیل خشم سرکوب شده شامل مواردی همچون طرد شدن های دوران کودکی، داشتن تمایلات روان رنجور، مقابله با بیماری هایی همچون استرس پس از سانحه، افسردگی یا اضطراب، سوء مصرف مواد، تجربه آسیب های شدید، بعضی از شرایط پزشکی همچون آسیب مغزی، هوش هیجانی پایین و خجالت زدگی زیاداست. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مزاحل خشم کلیک کنید.

نشانه های خشم فروخورده

خشم سرکوب شده می توان به صورت های گوناگون ایجاد شود و سبب تغییرات جزئی در تفکر و احساس انسان گردد. بعضی از افراد تا هنگامی که عصبانیتشان زیاد نشود یا تا زمانی که کسی آنها را نصیحت و قضاوت نکند متوجه این تغییرات درونی نمی شوند. بعضی از کسانی که خشم خود را فرو می خورند نشانه های اولیه مانند دردهای جسمانی یا بالا رفتن ضربان قلب، افزایش فشار خون و بی قراری را دارند. کسانی که خشم خود را فرو می خورد هنگامی که دیگران به آنها برچسب عصبانی را می‌زنند فورا خودشان را توجیه می‌کنند و دوست ندارند که به این خشم اعتراف کنند. این حالت های تدافعی مشکل را حل نمی کند و باعث تشدید خشم می شود. نشانه های دیگر خشم فرو خورده شامل:

نادیده گرفتن مسائل آزاردهنده، حواس پرتی برای کنار آمدن با احساسات ناخوشایند، منفعل بودن یا عصبانیت هنگام روابط بین فردی، نیاز به کنترل خیلی از موارد در زندگی، حسادت یا آزردگی در ارتباط با دیگران، گوشه گیری و اجتناب در هنگام ناراحتی، داشتن نشخوار فکری و افکار منفی یا خود سرزنشگری مکرر، استرس مزمن، مشکل در تعیین حد و مرز یا ناتوانی در نه گفتن، تنش عضلانی شدید و احساس گناه موقع پرخاشگری.

نقش جنسیت در ابراز خشم

برخی از زنها در جوامع مردسالارانه از ترس قضاوت های نابجا یا برچسب خوردن به عنوان یک زن ناسازگار، بی حیا و مردستیز عصبانیت و ناراحتی خود را پنهان می‌کنند و آن را نشان نمی‌دهند. هنگامی که خشم شان بیش از حد زیاد می‌شود و آزردگی تمام روانشان را در بر می گیرد باز هم سکوت می‌کنند و از خودشان بد میگویند. این افراد معمولا به سرزنش خود می‌پردازند و احساسات ناخوشایندی همچون عذاب وجدان و گناه و غم را پیدا میکنند. متاسفانه اگر زنی ناراحتی و خشمش را به مردم نشان دهد به شدت مورد قضاوت و ناسپاسی قرار می گیرد. برخی ها در چنین جوامع معتقدند که به هر حال زن باید سازگاری و ملایمت را با دیگران همیشه نشان دهد و از گفتن احساسات و افکارش خودداری کند. این افراد اعتقاد دارند که ابراز خشم مخصوصاً در مقابل مرد ها باعث می شود که از طراوت و جذابیت یک زن کاسته شود.

عوارض سرکوب خشم

خشم سرکوب شده یکی از بدترین هیجاناتی هست که هر فردی ممکن است پیدا کند. خیلی راحت تا شاید نداند که چنین احساسی در درونشان دارند ولی به صورت غیر عمد روی رفتارهای آنها با دیگران تاثیر می گذارد. مثلا اگر کسی شما را عصبانی کند و شما در آن لحظه نتوانید احساس خود را مدیریت کنید و فقط خشم تان را سرکوب کنید یکی از بدترین کارها را انجام دادید چرا که بعدها به صورت ناخودآگاه در ذهنتان باقی می ماند و می تواند عواملی همچون نفرت، ناراحتی یا عقده را سبب شود و به طور دائم هر بار که آن فرد را می‌بینید باز هم بدون آنکه عصبانی شوید به او متلک یا کنایه بزنید. خشم سرکوب شده قابلیت تبدیل شدن به یک کینه دائمی و خصومت را دارد و علاوه بر این می تواند در تعاملات شما با دیگران تاثیر بسیار منفی بگذارد و همچنین سلامت روان و جسم تان را تحت شعاع قرار دهد. والدین از همان دوران کودکی لازم است که آموزش مدیریت خشم را به فرزندشان بیاموزد اما گاهی خودشان ممکن است است به این نکته توجه نکنند و در مقابل پرخاشگری رفتارهای نامناسبی در پیش بگیرند. این را بدانید که خشم سرکوب شده یک بغض خفه شده است که نیاز به نوازش دارد.

از کجا بدانیم که خشم سرکوب شده زیادی داریم؟

برخی از راه های شناسایی اینکه آیا خشم زیادی درون تان دارید یا خیر موارد زیر می باشد:

بی خیالی بیش از حد

بیخیال بودن برخی مواقع می‌تواند مناسب باشد چرا که می تواند شما را از استرس ها و نگرانی ها دور کند و حتی باعث شود که تعاملاتی بهتری داشته باشید به این دلیل که شما کمتر وارد حاشیه می شوید و یا اینکه هر رفتار جزئی را تعبیر و تفسیر منفی نمی کنید. اما برخی ها اگر بیش از حد خودشان را به بیخیالی بزنند و در مواجهه با هر مسئله یا چالشی که قرار می گیرند اجتناب کنند و این رفتارها از حالت تعادل خارج شود در این صورت می‌توان گفت که احتمالاً خشم های سرکوب شده و عواطف ناخوشایند زیادی در درویشان وجود دارد. همین بی خیال بودن بیش از حد زمینه ساز ختم فروخورده در انسان می گردد یعنی فرد به جای اینکه مستقیماً مسئله را حل کند یا با آنچه که عامل خشم او شده مستقیم روبرو شود و در پی گفت و گو و راه حل باشد، دائم خودش را به بیخیالی میزند. این نوع رفتار های بی خیالی، به تدریج هیجانات ناخوشایندی را روی هم تلنبار می کند و نتیجه جز خشم ندارد.

انواع اعتیاد

اعتیاد به مواردی مانند انواع مواد مخدر و الکل و رفتارهای خاص به این علت میباشد که فرد تلاش می‌کند تا از احساسات نامطلوب دوری کند چراکه از مواجهه با آنها هراس دارد. در بیشتر اوقات شما نمی دانید که چه کاری انجام می دهید و به صورت ناخودآگاه از این نوع اعتیاد و رفتارها برای اینکه حالتان را بهتر کنید استفاده می کنید. شما می‌خواهید خودتان را سرگرم کنید تا از آنچه که در درونتان رخ داده باخبر نشوید اما این رفتارها نوعی فریب خود محسوب می‌شود و مشکلی را برطرف نمی‌کند.

عزت نفس پایین

کسانی که احساس ارزشمندی کمی دارند و جسارت آن را ندارند که عصبانیت و ناراحتی شان را مستقیماً به دیگران بگویند و اگر چیزی آنها را عصبانی کرده با آن رو به رو شوند دچار خشم فرو خورده شده هستند. البته منظور این نیست که بلافاصله بعد از عصبانیت، به دیگران صدمه بزنند یا آنها را تحقیر کند بلکه می توانند بدون این رفتارها، موضوع را با آرامش با اطرافیان شان و یا آنچه باعث خشمشان شده مطرح کنند. افرادی با عزت نفس پایین مدام خشمشان را سرکوب می کنند و گفتگوی درونی منفی و خودخوری دارند و می خواهند این طور وانمود کنند که انسانهای خونسرد و صبور هستند در حالی که درونش آن چیز دیگری است. این افراد به قدری خودشان را تحقیر می کنند که فکر میکنند لایق هیچ چیزی نیستند و دیگران حق دارند به آنها بی توجهی کنند یا راحت خشم شان را در بیاورند.

درمان خشم سرکوب شده

خشم هیجانی است که در هر فردی وجود دارد اما بهتر است راه های بروز مناسب آن را بدانید. خشم هم مانند گرسنگی یک غریزه است و همانطور که برای رفع گرسنگی از هر چیزی استفاده نمی کنید و به دنبال زمان و مکان مناسب آن هستید، برای ابراز خشم هم لازم است نحوه مدیریت آن را بدانید. در غیر این صورت خشم می تواند افسار انسان را به دست بگیرد و به هر سو که خواست او را بکشاند. شما ممکن است خشم های زیادی درونتان داشته باشید ولی بهتر است به دنبال راهی برای درمانش باشید:

شناسایی ریشه خشم

حتما شنیده اید که می گویند برای درمان هر چیزی باید به عمق رفت وگرنه سطحی باقی می ماند. خشم هم از آن مواردی است که لازم است ریشه یابی شود و تا دلیل آن مشخص نشود درمانی هم صورت نمی گیرد. ممکن است ریشه خشم به دوران کودکی و تعارضات حل نشده برگردد در چنین مواقعی توصیه می شود از یک روان درمانگر بالینی یا روانکاو کمک بگیرید. اگر مشکل شما مربوط به هفت سال اول زندگی تان باشد به این راحتی ها خودتان نمی توانید آن را حل کنید چرا که مقاومت ها و موانع زیادی وجود دارد و یک متخصص لازم است در کنارتان باشد. هر چقدر که ئل شما از ناخودآگاه به هوشیار بیایند راحت‌تر می‌توانید به بینش برسید و در درمان تان هم پیشرفت بهترین می کنید.

خالی کردن خشم

بعد از اینکه متوجه شدید از چه کسی ناراحت یا عصبانی هستید حتی از خودتان لازم است که راه های تخلیه خشم را بدانید. البته منظور این نیست که به آن فردی که باعث عصبانیت شما شده پرخاشگری کلامی و فیزیکی داشته باشید بلکه می‌توانید نامه بنویسید و یا هر شکایت و حرفی که دارید را در آن به فرد مقابل بزنید. برخی از راه های فیزیکی تخلیه خشم شامل مشت زدن به بالش یا حتی حرکات رزمی کاراته یا تکواندو است. علاوه بر این اگر بتوانید گاهی اوقات در طبیعت قدم بزنید بسیار عالی است چرا که طبیعت انرژیهای منفی را می گیرد.

بخشش خود

آخرین مرحله این است که بتوانید خودتان را ببخشید. برای هر فردی پیش می آید که دست به رفتارهای نادرست می زند و از خودش ناراحت می شود اما این که دائماً خویشتن را سرزنش کند نتیجه ای نمی‌گیرد پس بهتر است ابتدا قبول کند فرد بی عیب و نقصی نیست. گاهی میتوانید از تکنیک های کنترل فکر و یا تمرکز بر نکات مثبت استفاده کنید. این را بدانید که خشم های سرکوب شده یک روزه از بین نمیروند و نیاز به کار کردن روی خود دارد.

کلام آخر

خشم فرو خورده منشاء اصلی بیماری های روان تنی و انواع امراض روحی و روانی است و اگر درمان نشده باقی بماند، به تدریج اعصاب فرد را تحلیل می برد. این نوع خشم می تواند در هر فردی به دلایل مختلفی ایجاد شود و محرک های مختلفی هم اعم از درونی و بیرونی در آن نقش داشته باشند. اگر هم شما این روزها دچار خشم هستید حتماً توصیه می شود از کنار آن به سادگی عبور نکنید و از یک درمانگر با تجربه کمک بگیرید. مشاوران و روانشناسان ما در کلینیک همراه آماده ارائه خدمات به شما هستند.