بازگشت به افسردگی چیست؟

افسردگی این روزها یکی از شایعترین اختلالات روانی می باشد که متاسفانه آمار رو به افزایشی در دنیا دارد. بیماری افسردگی به علل گوناگونی ایجاد می شود و برخی از افراد بعد از درمان دوباره درگیر آن می شوند. آن همین امر باعث می‌شود که برخی ها از درمان ناامید شوند. بنابراین آگاهی از علائم بازگشت افسردگی و عوامل تاثیر گذار در آن، کمک زیادی به بهبود فرد می کند.

تفاوت بازگشت به افسردگی با عود افسردگی

برخی از افراد تصور می‌کنند که بازگشت به افسردگی با عود افسردگی یکی است در حالی که این دو کاملاً از هم متفاوت هستند. برای درک کامل، بهتر است ابتدا به تفاوت بهبودی اولیه و بهبودی کامل توجه کنید. بهبودی کامل هنگامی رخ می‌دهد که افراد حداقل چهار ماه بعد از بهبودی اولیه دیگر نشانه های افسردگی را نداشته باشند. بازگشت به افسردگی به این معناست که بعد از بهبودی اولیه ی فرد و پیش از آنکه به بهبودی کامل برسد افسردگی برگردد. اما عود افسردگی زمانی گفته می شود که فرد پس از بهبودی کامل دوباره دچار افسردگی شود. بنا به توصیه روانشناسان کسانی که دوبار حمله افسردگی تجربه کرده اند تا ۸۰ درصد ممکن است که دوباره به آن مبتلا شوند و کسی که سه بار حمله افسردگی را داشته به احتمال ۹۰ درصد افسردگیش برمی گردد.

نشانه های بازگشت افسردگی

خیلی از افراد فقط یک بار در طول عمر خود احتمال دارد علائم افسردگی خفیف را تجربه کنند اما برخی دیگر این اختلال آنقدر شدت دارد که بعد برطرف شدن علائم باز هم دچار آن می‌شوند. ۱۰ مورد از نشانه های بازگشت افسردگی شامل:

دوری از اجتماع

کسانی که بازگشت به افسردگی دارند معمولا اولین نشانه این است که دیگر از جمع ها لذت نمی برند و می خواهند تنها باشند. آنها ممکن است نوعی کاهش انرژی در خود احساس کنند و ترجیح شان این باشد که از دیگران فاصله بگیرند. اگر فردی که قبلا دچار افسردگی شده با اینگونه افراد ارتباط برقرار کند بهتر می تواند آنها را درک کند. برای این گونه افراد توصیه می‌شود که تا حد امکان از تنها ماندن خودداری کنند و سعی کنند که با اطرافیان خود حرف بزنند.

 بی علاقگی نسبت به همه چیز

یکی از نشانه های بازگشت افسردگی این است که فرد نسبت به همه چیز بی علاقه می‌شود و اگر کارهایی را قبلا از روی ذوق و شوق انجام می داده است الان دیگر برایش لذتی ندارد. اگر برای شما هم سرگرم شدن با با علایقتان یا تفریح رفتن یکنواخت شده است و دیگر نسبت به همه چیز بی تفاوت شده اید بهتر است کمی به خود فرصت دهید و چنانچه شرایطتان بهتر نشد از یک روانشناس کمک بگیرید. در غیر این صورت دوباره افسردگی شما بدتر میشود و درمان سخت تر.

ناامیدی

هر فردی هنگامی که مسائلی مانند ورشکستگی، بیکاری، مرگ عزیز یا از دست دادن رابطه را تجربه میکند دچار احساسات غم و اندوه و ناامیدی می شود و این کاملاً طبیعی است. اما اگر این احساس پوچی و ناامیدی همچنان تا چند هفته ادامه پیدا کند و و فرد نتواند دیگر مثل گذشته به کارهای روزانه اش برسد یعنی اینکه مبتلا به افسردگی بالینی شده است و بهتر است که فوراً از یک مشاور کمک بگیرد.

اختلالات خواب

هر تغییری که در برنامه روزانه زندگیتان اتفاق بیفتد مانند تغییر ساعت خواب و بیداری، کم خوابی یا پرخوابی و همچنین دیدن محتوای منفی بیش از حد در خواب  می تواند نشان دهنده افسردگی باشد. کسانی که دوباره دچار افسردگی شده اند تمام طول روز درگیر افکار منفی و ناخوشایند هستند و قطعاً این دغدغه ذهنی خواب راحت را از آنان می گیرد. بنابراین چنانچه اختلال آنها جدی باشد لازم است که در کنار مشاوره و روان درمانی از دارو استفاده کنند.

کج خلقی

یکی از نشانه های دیگر بازگشت به افسردگی زودرنجی و حساسیت است. چنانچه با اطرافیان خود دائماً در حال بحث و جدل هستید و به خاطر هر چیزی فوراً اعصابتان به هم می ریزد یعنی اینکه افسردگی دوباره به سراغتان آمده است. گاهی اوقات افسردگی به شکل پرخاشگری و حتی تحقیر خود بروز می کند. بنابراین اگر اخیراً احساس می کنید که بیش از حد شکایت و انتقاد تان از اطرافیان افزایش پیدا کرده است یا خانواده خود را برای هر مسئله جزئی سرزنش می کنید بهتر است این نشانه ها را جدی بگیرید.

از خود بیزاری

برخی از افراد دائما احساس گناه و عذاب وجدان دارند یا اینکه بر نقص ها و ضعف های خود تکیه می کنند و دائماً شکست ها را در زندگی به خودشان یادآوری می‌کنند. احتمال افسردگی یا بازگشت به افسردگی در آن ها بسیار زیاد است. این رفتارها نشان از عزت نفس پایین دارد و این یکی از علائم افسردگی است.

تغییرات وزن

کسانی که افسرده هستند معمولاً یا بی اشتها می شوند یا اینکه بیش از حد پرخوری می کنند. بنابراین اگر فردی احساس می‌کند که اشتهایش این روزها تغییر کرده است و بدون آن که گرسنه باشد سر یخچال میرود و هر چیزی می خورد یا اینکه ساعت ها میلی به غذا خوردن ندارد یعنی آنکه دچار افسردگی شده است.

خستگی

کسانی که بی انرژی هستند و بدون آن که کار زیادی در طول روز انجام داده باشند احساس خستگی دارند، بدانند که قطعاً افسردگی در آنها رخنه کرده است. احساس خستگی باعث می‌شود که آنها در طول روز حوصله انجام دادن معمولی ترین کارها را نداشته باشند و صبح ها نتوانند به راحتی از رختخواب برخیزند. در این حال توصیه می شود که ورزش و رژیم غذایی مناسب را فراموش نکنید.

مغز مه آلود

کسی که افسردگی دارد نمی تواند تمرکز داشته باشد و همچنین در به خاطر سپردن مطالب و یادآوری آنها مشکلات زیادی دارد. علاوه بر این قدرت تصمیم گیری و حل مسئله او کم میشود و به این حالت در اصطلاح مغز مه آلود می گویند که در آن فرد حس مبهم و گیجی دارد و نمیتواند اهداف خود را به آسانی دنبال کند.

احساس درد

افسردگی در انسان علاوه بر مسائلی که گفته شد سبب بیماری های روان تنی هم می شود. بیماری های روان تنی به بیماری‌هایی گفته می‌شود که ظاهراً درد فیزیکی دارد اما در واقع منشاء آن کاملاً روانی است. فردی که نشانه های بازگشت به افسردگی را دارد معمولاً دچار معده درد، سردرد، درد مزمن عضلات و درد در قفسه سینه می شود.

پیشگیری از بازگشت به افسردگی

پیشگیری از برگشت دوباره افسردگی اهمیت زیادی دارد به این دلیل که اگر نتوانید جلوی آن را بگیرید، بعد از هر بار درمان و مشاوره مجدداً ناامید می شوید و انگیزه برای بهبود خود نخواهید داشت. بنابراین داشتن یک برنامه اساسی برای جلوگیری از محرک هایی که می تواند سبب به برگشت افسردگی شود، شانس قربانی شدن برای این اختلال را کاهش میدهد:

برنامه روزانه تنظیم کنید

بهترین راه برای پیشگیری از افسردگی این است که بعد از بین رفتن نشانه ها برنامه درمانی خود را دنبال کنید و همچنان برای بهبود حال خود بکوشید. اگر علائم افسردگی از بین رفت به این معنا نیست که دیگر زندگی خود به خود برای تان لذت بخش می شود بلکه شما باید لذت را به زندگی خود بیاورید. بهتر است هر روز برنامه مفیدی برای خود تنظیم کنید و طبق آن رفتار کنید. این را بدانید که زندگی هیچ فردی بدون چالش و مسئله نیست اما درمان افسردگی باعث میشود که طور دیگری به مشکلات نگاه کنید و دنبال راه حل برای آن‌ها باشید به جای آنکه تصمیم شوید. بنابراین بعد از گذراندن مراحل درمان، خواندن کتاب های مفید و انگیزشی یا داشتن رژیم غذایی مناسب و… را در برنامه خود بگنجانید.

کنترل افکار منفی

سعی کنید افکار منفی خود را جدی بگیرید و اگر نمی توانید آنها را مهار کنید یا از روانشناس کمک بگیرید یا اینکه خودتان آنها را روی کاغذ بنویسید و توجه کنید که در چه موقعیتی این افکار بیشتر به شما هجوم می‌آورد. اینکه بخواهید همچنان بعد از درمان به شکست ها و اشتباهات گذشته خود تمرکز کنید یا با افرادی نشست و برخاست کنید که یک دیدگاه کاملاً بدبینانه به زندگی دارند باعث برگشت افسردگی می شود. بنابراین گاهی اطرافیان می توانند با صحبت های ناخوشایند سبب تشدید افکار منفی و حال بد شما شوند. از این رو توصیه می شود که ارتباط خود را با آنها تا حد امکان محدود کنید. چنانچه نمی‌توانید افکار منفی خود را کنترل کنید درمان های شناختی رفتاری و مبتنی بر ذهن آگاهی برای شما مناسب است.

به حالات و احساسات خود توجه کنید

اگر به درمانگر مراجعه کرده باشید در طی جلسات درمان چنانچه با رویکرد شناختی رفتاری کار کرده باشد از شما میخواهد که جدولی تنظیم کنید و احساسات خود را در کنار هر رویدادی بنویسید. این کار باعث می شود که به تدریج بتوانید حالات هیجانی خود را مدیریت کنید و کنترل بیماری را به دست بگیرید. چنانچه متوجه طیفی از احساسات منفی شده اید می توانید مسئله را با روانشناس خود در میان بگذارید.

ارتباط با گروه های حمایتی

یک گروه حمایتی از اعضای خانواده یا دوستان می تواند در جلوگیری از دوری شما از اجتماع از مناسب باشد. موقعیت های اجتماعی و جمع های دوستانه نقش زیادی در پیشگیری از از افسردگی دارد.

کلام آخر

افسردگی روزها دامان خیلی‌ها را گرفته است و می‌توان برای آن دلایل متعددی را برشمرد. برخی از افراد با توجه به مشکل خود و مسائلی که در کودکی تجربه کرده اند نیاز به درمان‌های تحلیلی و روانکاوی دارند و بعضی ها هم لازم است درمان های شناختی رفتاری را بگذرانند. تشخیص این امر به عهده یک متخصص روانشناس می باشد. چنانچه شما هم قبلا دچار افسردگی شده اید و یا اینکه از درمان نتیجه این گرفته اید بهتر است ناامید نباشید و این بار زیر نظر یک درمانگر جلسات درمانی را بگذرانید. این را بدانید که مراجعه به روانشناس و مشاوره غذای روح انسان است  و هر فردی به آن نیاز دارد.