تربیت کودکان سندرم دان

احتمالا با این اصطلاح آشنا نیستید، مگر آنکه فردی با این ویژگی را از قبل بشناسید. چه با این اصطلاح آشنا باشید و چه نباشید، درگیر مشکلی شده اید که باید با آن کنار بیایید و برای کودک خود تصمیم بگیرید. آنچه در قدم نخست نیاز دارید،حقایق است و مهم تر از همه اینکه بدانید سندرم دان چیست و چه معنایی از آن استنباط می شود. 

کودک مبتلا به سندرم دان چگونه کودکی است؟

سندرم دان شرایطی است که می تواند هر جنبه ای از رشد کودک شما را تحت تاثیر قرار دهد و میزان تاثیر آن به ساختار کلی فرزندتان بستگی دارد. کودکان مبتلا به سندرم دان در بدو تولد، در زمینه رشد جسمی، ذهنی و رفتاری توانمندی های زیادی از خود نشان می دهند . بعضی از ویژگی ها در تمام عمر فرزندتان ثابت می ماند . اما ویژگی های دیگر با رسیدگی دلسوزانه شما ، درمان مناسب، تعالیم به موقع و آموزش مستمر رشد خواهند کرد. آنچه نباید از یاد ببریداین است که کودکان مبتلا به سندرم دان نیز مانند کودکان دیگر از لحاظ استعداد و توانمندی های گوناگون با یکدیگر تفاوت دارند. سندرم دان بیش از 50 نشانه دارد، ولی به ندرت تمام یا اکثر این نشانه ها در یک فرد ظاهر می شود . در هر صورت ، امکان ظهور هر نوع ترکیبی از این نشانه ها در بدو تولد در کودک وجود دارد. ناگفته نماند که اکثر این نشانه ها به ویژگی های جسمی و حرکتی مربوط می شود. 

ضرورت آگاهی 

والدین، بی آنکه پرسشی کرده باشند، همواره با توصیه های این و آن روبه رو می شوند. اما  والدین چند فرزندی، بیش از دیگران با این توصیه ها روبه رو خواهند شد. اما بهتر است از یک درمانگر کمک بگیرید. به اطلاعات زیر توجه کنید :

1-نیازهای کودک خود را درک کنید 

هر مرحله از رشد کودک شما مشکلات خاص خود را دارد و تصمیم های جدیدی را می طلبد. باید به واکنش فرزند خود در مواجهه با این مشکلات توجه کنید و ببینید آیا واکنش های او صحیح و مناسب است یا خیر. آنچه در وهله اول ذهن شما را به خود مشغول می سازد ، سلامت نوزاد و نیازهای اولیه اوست . می خواهید بدانید چگونه باید از کودک معلول یا کم توان مراقبت کرد . از این رو مانند هر والد دیگری بیشتر به غذا خوردن، توالت رفتن، صحبت کردن و راه رفتن او توجه می کنید.  وقتی فرزندتان بزرگ شود، به مهارت های اجتماعی او فکر خواهید کرد. در این مرحله می خواهید کودکتان مهارتهای آموزشی و عملی لازم را برای آینده فراگیرد . بعد از دبیرستان، فرزند نوجوان برای ورود تدریجی به اجتماع ، به کمک شما نیاز دارد. مسائل کاری، مقدمات زندگی فردی و سرگرمی ها از جمله مواردی هستند که در این مرحله با آن روبه رو می شوید. 

معمولا با عبور از هر مرحله، کودکان در تصمیم گیری ها نقش بیشتری به عهده  می گیرند. با این حال فرزند مبتلا به سندرم دان، همواره به راهنمایی ها ی والدینش نیاز دارد. برای تعیین اولویت ها و تصمیم گیری باید امکانات موجود را بشناسید و در هر مرحله از رشد باید بدانید چه برنامه ای فراخور شخصیت و مهارت های فرزندتان است. تصمیم های شما بر استقلال فردی فرزندتان تاثیر می گذارد. از این روست که باید آگاه باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تربیت عاطفی کودکان کلیک کنید.

2-مدافع کودک خو باشید 

شمایید که کودک خود را بهتر از هر شخص دیگری می شناسید . شمایید که برای موفقیت او بیشترین سرمایه را می گذارید و باز شمایید که بیشترین تاثیر را بر آینده فرزند خود می گذارید. اگر از پزشک فرزندتان راضی نیستید، به پزشک دیگری مراجعه کنید. اگر مدرسه خدمات خود را درست انجام نمی دهد، از آنها بخواهید تا وظایف خود را انجام دهند. اگر درمان، به جای اینکه مفید باشد، آزاردهنده و مضر است، درمانگر فرزندتان را تغییر دهید. خلاصه اینکه به قضاوت خود اعتماد داشته باشید . تمام امکانات موجود را بررسی و ارزیابی کنید . آنقدر سطح دانش خود را بالا ببرید که بتوانید با آگاهی و قدرت کلام خود، با دخالت افرادی که به صرف داشتن مدرک به خود اجازه هرگونه تصمیم گیری را می دهند، مقابل کنید. 

3-بدانید تنها نیستید 

در مسیر کسب دانش و در جست و جوی منابع اطلاعاتی، لاجرم وارد اجتماع خواهید شد و از این رهگذر به والدین دیگری برخورد می کنید که مشکل شما را دارند . با برنامه هایی آشنا می شوید که برای کودکانی مانند فرزند شما در نظر گرفته شده اند، با گروه های حامی ملاقات می کنید و از وجود موسسات ویژه ، کنفرانس ها و برنامه های دانشگاهی و بیمارستانی آگاه می گردید . با شناختن این گروه ها، علاوه بر اینکه سطح آگاهی شما بالا می رود ، متوجه خواهید شد که در این میانه تنها نیستید. خانواده های دیگری هم هستند که همین مشکلات را دارند و می توانید با آنها تماس داشته باشید و برای مراجعه به منابع باصلاحیت از راهنمایی آنها استفاده کنید . می توانید در شادی هایی با یکدیگر سهیم باشید که تنها پدر و مادری مانند شما می تواند آن را درک کند. بنابراین آگاه شدن به نفع شما، فرزندتان و خانواده شماست. 

4-اهداف قابل دسترسی برای کودک خود در نظر بگیرید 

انتظارات و آرزوهایی که برای خود یا دیگران دارید، همواره انگیزه و تلاش را در شما زنده نگه می دارد. آنها  تکیه گاه ما در رویارویی با سختی ها و موانع ناامید کننده هستند. بگذارید اهدافی که برای فرزندانتان در نظر می گیرید راهنمای شما باشند نه مانع راه . آنقدر انعطاف پذیر باشید که با تغییر کودکتان، اهداف و انتظارات خود را تغییر دهید. مقاصد غیرواقعی ، بلند پروازی و حتی مقاصدی پایین تر از توان کودک به سرخوردگی و ناامیدی او و شما می انجامد . وقتی فرزندتان توانست ارتباط برقرار کند او را در برنامه ریزی ها و تعیین اهداف سهیم کنید. زمانی که او به اهداف واقعی دست می یابد در شما امید و در او اعتماد به نفس ایجاد می شود. 

5-محیط مناسبی برای فرزندتان آماده کنید

 

با هر مرجعی که مشورت کنید به شما توصیه می کند که محیط زندگی فرزندتان را چنان بسازید که در او انگیزه ایجاد کند . این مسئولیت می تواند کاری تمام وقت باشد. برای این کار طوری برنامه ریزی کنید که هم او انگیزه های لازم را دریافت کند و هم شما بتوانید به مسئولیت های دیگر خود برسید. 

*فرزندتان را همراه خود از این اتاق به آن اتاق ببرید تا محیط او را تغییر دهید. در هر اتاقی که وقت زیادی را می گذرانید جای امنی مانند گهواره برای او در نظر بگیرید. 

*در طول روز، همان طور که مشغول کار خود هستید، با فرزندتان حرف بزنید . به مرور زمان به صدای شما عادت می کند و اگر نیاز به توجه داشته باشد، صرف صدای شما او را راضی می کند .

*صورت خندانی را روی مقوا بزرگی نقاشی کنید و کنار تخت، گهواره یا کالاسکه او بزنید. در آغاز کودکان جذب اشیایی می شوند که رنگ هایی کاملا متضاد دارند، مانند سیاه و سفید . در سه تا پنج ماهگی به رنگهای شاد مانند زرد و قرمز توجه می کنند . 

*در اتاق پتو، کالاسکه یا اشیای دیگر قرار دهید تا بتواند چیزهای مختلفی را ببیند. 

*مکانی را که معمولا کودک در آن به سر می برد با عروسک های موزیکال، زنگ و عروسک های آویختنی تزیین کنید. نزدیک در اتاقش زنگی بیاویزید تا متوجه ورود شما شود. 

*محیط خانه را برای فرزند خود امن سازید . اشیای نوک تیز و شکستنی را از دسترس او بردارید . ممکن است ضعف عضلانی باعث لغزش و افتادن او شود؛ بنابراین اشیای خطرناک را از سر راه او دور کنید. 

6-محیط را برای رشد او آماده سازید

محیط خانه را طوری ترتیب دهید که فرزندتان تا سر حد امکان بتواند مستقل عمل کند.

*لباسها و اسباب بازی هایش را در کشوهایی بگذارید که او به راحتی بتواند از آن ها استفاده کند. 

*داخل کمد دیواری، در ارتفاعی مناسب، گیره ای نصب کنید که به راحتی لباس هایی مانند کت یا پالتوی خود را به آن آویزان کند.

*پوشاکی برای او انتخاب کنید که استفاده از آن برایش آسان باشد و استقلال او را بیشتر کند. کفش و لباسی بخرید که بستن بند، دکمه و زیپ آن مشکل نباشد. 

*اجازه دهید کودک خودش لباس هایش را انتخاب کند، اما او را راهنمایی کنید تا لباس ها هماهنگ و برای بازی و فعالیت مناسب باشند. اگر هماهنگ کردن رنگ لباس ها مشکل است ، تمام لباس ها را در دو یا سه رنگ هماهنگ و مورد علاقه تهیه کنید. 

*برای شست و شو، مراقبت از مو، مسواک زدن و لباس پوشیدن برنامه ای ثابت و منظم پیاده کنید؛ به طوری که آراستگی و استقلال او را بیشتر کند . مدل مویی برایش در نظر بگیرید که شانه کردن آن راحت باشد. 

*جای مشخصی را برای وسایل فرزندتان تعیین کنید تا پس از هر بار استفاده آن ها را سر جای خود بگذارد. وقتی فرزندتان توانست راه برود و حرکت کند ، برای مرتب کردن وسایل و اتاقش نیز برنامه ای در نظر بگیرید. 

*در دستشویی صندلی یا چهارپایه ای قابل اطمینان بگذارید تا بتواند از صابون، مایع دستشویی استفاده کند. 

7-از پیش برنامه ریزی کنید 

والدین خیلی زود یاد می گیرند که منتظر امور غیر منتظره باشند. کودکان ناگهان نیاز به غذا، توالت، حمام یا مراقبت پیدا می کنند؛ آن هم درست در شرایط و زمانی که تصورش را هم نمی کنید. برای کاستن از تنشهای حاصل از چنین شرایطی، از قبل پیش بینی های لازم را انجام دهید.

*ببینید برای انجام کار مورد نظر یا ترک خانه، چه مدت زمانی لازم دارید، بعد پانزده دقیقه به آن اضافه کنید. 

*اگر به راحتی نمی توانید لباس انتخاب کنید ، از شب قبل لباس هر کس را مشخص کنید و همیشه یک دست لباس اضافی برای کودک خود بردارید که در صورت کثیف شدن لباسش از آن استفاده کنید. از فرزند بزرگ تر خود بخواهید لباسش را جایی بگذارد که صبح براحتی و سرعت بتواند آن را بردارد. 

*همیشه شیر یا خوراکی اضافی در ساک کودک خود بگذارید که اگر خارج از وقت معمول گرسنه شد آن را بخورد. 

*برای روز های بد و کسل کننده آماده باشید. چند اسباب بازی یا سرگرمی جدید و مورد علاقه را برای چنین روزهایی کنار بگذارید. کودک خود را درون وان حمام بگذارید و با او بازی کنید. حباب درست کنید، به یکدیگر آ؛ب بپاشید و خلاصه هر کاری که شما را سرحال می کند انجام دهید. 

8-مقررات منصفانه وضع کنید 

مقرراتی برای خانواده در نظر بگیرید که ساده، قابل درک و در حد توان فرزندتان باشد. از همه مهم تر آنکه ، حتما منصفانه هم باشد. مقررات باید متناسب با وضعیت موجود باشد،دیگر اعضای خانواده نیز باید از همین مقررات پیروی کنند. کودک مبتلا به سندرم دان شما می خواهد جزئی از خانواده باشد و از همان قوانینی پیروی کند که دیگران پیروی می کنند. 

9-الگوی خوبی برای فرزند خود باشید 

 

به دیگران احترام بگذارد. در محیط خانه جوی ایجاد کنید که همه ملاحضه یکدیگر را بکنند. همان طور رفتار کنید که دوست دارید فرزندتان هم رفتار کند. توان زندگی اجتماعی او تا حد زیادی به مهارت او در انجام رفتارهای صحیح بستگی دارد. 

10–مثبت باشید

اغلب اوقات کودکان مطمئن نیستند چگونه باید رفتار کنند. تمجید کردن و پاداش دادن به کارهایی که خواهان آن هستید، روشی هوشمندانه است که رفتار صحیح را به کودک شما می آموزد.واکنش مثبت شما موجب می شود فرزندتان احساس خوبی درباره خود پیدا کند و این احساس امکان تکرار آن رفتار را بیشتر می کند. 

 

کلام آخر

کودکان سندرم داون شرایط و سبک فرزندپروری خاص خود را دارند. این کودکان به صبر و آموزش والدین نیاز دارند. اگر شما هم کودک سندرم داون دارید توصیه می شود در کنار هر درمانی، از مشاوره متخصصان کودک هم استفاده کنید. روانشناسان کلینیک همراه آماده ارائه خدمات به شما هستند.