بلوغ 

اگر شما قصد دارید این مقاله را بخوانید، به احتمال زیاد درباره دگرگونی های جسمی، ذهنی و روانی بلوغ کنجکاو هستید و می خواهید دانسته هایتان را در این باره افزایش دهید. برخی از این دگرگونی ها برای شما عجیب ، برخی جالب و برخی دیگر نیز کمی دلهره آوراند. این مقاله به شما کمک می کند تا نکته های مفیدی درباره تغییر و تحول های دوران بلوغ به دست آورید. البته ایده خوبی است که در این باره با پدر و مادر ،روانشناس یا فردی قابل اعتماد نیز مشورت کنید. سعی کنید از بیان پرسش درباره بلوغ نترسید و خجالت نکشید. 

تعریف بلوغ

بلوغ مرحله ای بسیار مهم و حساس در زندگی شما ،نوجوانان، به شمار می رود. در این مرحله بدن شما دستخوش چنان رشد سریعی می شود که حتی برای خودتان نیز غافل گیر کننده است. در طی این دوران شما با دگرگونی های جسمی و روانی گوناگونی رو به رو می شویدکه برای درک بهتر آن ها لازم است از پیش آمادگی داشته باشید . در دوران بلوغ روابط شما با پدر و مادر و اعضای خانوادتان شکلی دیگر به خود می گیرد . دوستان و نزدیکان تان به گونه دیگر با شما رفتار می کنند . افزون بر این ، دیدگاه ها و باورهای خودتان نیز درباره ی موضوع های مختلف دگرگون می شود . 

نشانه های بلوغ کدام اند؟

بارزترین نشانه بلوغ رشد بدن است. به طور معمول ، قد یک پسر طی دوران بلوغ در حدود 20 سانتی متر بلند می شود . البته بعد از تمام شدن دوره ی اوج بلوغ ، باز هم چند سانتی متری بر قد آن ها افزوده خواهد شد ، اما میزان افزایش قد دخترها ، پس از آغاز نخستین  پریودهای ماهیانه کاهش می یابد . وزن نوجوانان نیز حدود 18 کیلوگرم در پسرها و 11 کیلوگرم در دخترها افزایش می یابد. طی دوران بلوغ، تمامی اعضای بدن رشد می کنند: پاها بلندتر می شوند، عرض شانه ها زیاد می شود و حجم قفسه ی سینه افزایش می یابد. همزمان با رشد استخوان ها  نیز، دگرگونی هایی در چهره نوجوان پدید می آیدکه بسیار مشخص و بارز است . 

شما چه احساسی درباره بلوغ باید داشته باشید؟

به هیچ عنوان نمی توان گفت که شما چه احساسی “باید” درباره بلوغ داشته باشید. هر نوجوانی احساسی خاص درباره بلوغ و تغییر و تحول های دوران آن دارد. افزون بر این، احساس هر نوجوانی نیز ممکن است در این دوران مدام تغییر کند. شما چه احساسی درباره بلوغ دارید؟

*هیجان زده هستید و نمی توانید تا هنگام بروز تمامی این تغییر و تحول های جسمی و روانی منتظر بمانید.

*نسبت به دگرگونی های جسمی تان هوشیارتر هستید، اما آمادگی لازم را برای آن ندارید. شاید ترجیح می دهید هنوز بچه بمانید و چیزی درباره بالغ شدن برخی از دوستان تان ندانید .

*احساسی دوگانه دارید، یک روز از اینکه بزرگ می شوید خوشحال هستید و روز دیگر آرزو می کنید کاش اینقدر زود بزرگ نمی شدید .

*از این همه هیاهو و جنجال برای نوجوان شدن تعجب می کنید. با خود می گویید : سرانجام همه بزرگ می شویم دیگر.

تمامی این احساس ها و هیجان ها کاملا عادی و طبیعی هستند .

دلایل تغییر هیجانات در دوران بلوغ

بیشتر نوجوان ها، طی دوران بلوغ خود، نسبت به احساس ها و هیجان های درونی شان بیش از اندازه حساس و دقیق می شوند و مدام در این باره می اندیشند. شما نیز ممکن است هوشیارتر از پیش شده باشید و به نظر دیگران، درباره خودتان نیز بیشتر اهمیت بدهید. ممکن است متوجه شده باشید که دوستی های تان نیز پیچیده تر از پیش شده است یا ممکن است متوجه شده باشید که به تازگی با پدر و مادرتان نیز اختلاف نظر پیدا می کنید یا به این موضوع پی برده اید که خلق و خوی تان مدام، بدون اینکه خودتان دلیلش را بدانید تغییر می کند. یک لحظه مانند بچه ها می خواهید بازی کنید و لحظه دیگر احساس می کنید که بزرگ شده اید و آزادی و استقلال بیشتری می خواهید.

 بلوغ دورانی است که طی آن شما شروع به اندیشیدن درباره ی زندگی و دنیای پیرامون تان می کنید. ممکن است گاهی اخبار را دنبال کنید یا نگران رویدادهایی که در جامعه تان رخ می دهند شوید. ممکن است نظرتان به موضوع هایی درباره ی مدرسه جلب شود که تا کنون نسبت به آن ها بی تفاوت بوده اید. این اندیشه ها و احساس ها در میان نوجوانان بسیار رایج است و فکر اغلب آن ها را به خود مشغول می کند. 

یکی از دلیل های مهمی که موجب بروز این دگرگونی های احساسی-عاطفی شما می شود، تغییر هورمون های بدنتان است. در مواردی این تغییرها چنان بر خلق و خو، احساس، اندیشه واکنش و رفتارتان تاثیر می گذارد که حتی برای خودتان نیز شگفت انگیز و تعجب آور است . برای نمونه، ممکن است بیش از پیش مسئولیت پذیر شده باشید یا بخواهید دوستان تان را تغییر دهید یا حتی بخواهید چند ساعتی در روز تنها بمانید و به کارهای شخصی تان برسید . برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پرخاشگری در نوجوانان کلیک کنید.

وقتی نسبت به خودتان احساسی خوب ندارید، چه کاری می توانید انجام دهید؟

در دوران بلوغ، شما به یکباره با تغییر و تحول های بسیاری رو به رو می شوید که بعضی وقت ها موجب سردرگمی و نگرانی شما و بعضی وقت ها باعث عدم رضایت از خودتان می شود. این موضوع شاید ناشی از مقایسه خودتان با دیگران ، توجه بیش از اندازه به وضع ظاهر یا اهمیت دادن به نظر نزدیکان تان درباره شما باشد. شاید گاهی با خودتان زمزمه می کنید :”من نمی توانم این کار را انجام دهم” یا “هیچ کس فکر نمی کند که من باهوش، بااستعداد و خوش ظاهر هستم.” این گونه خودگویی های منفی زمانی رخ می دهند که شما نسبت به خودتان احساس خوب ندارید و دچار خودکم بینی و احساس حقارت شده اید .

در چنین موقعیت هایی، اگر شما به این خودگویی های منفی ادامه دهید، نه تنها احساس تان تغییر نخواهد کرد، بلکه بیشتر احساس ضعف، کمبود و کاهش اعتماد به نفس می کنید. افزون بر این، ممکن است این کار بر روابط اجتماعی تان نیز تاثیر نامطلوب گذارد و موجب دوری گزیدن شما از جمع دوستان و نزدیکان تان شود . به همین دلیل لازم است هر چه زودتر عادت خودگویی منفی تان را ترک کنید. هر گاه دریافتید که می خواهید جمله ای منفی به خودتان نسبت بدهید، سریع جمله ای مثبت را جایگزین آن کنید. برای نمونه، به جای اینکه به خودتان بگویید: من نمی توانم در تیم بسکتبال مدرسه نام نویسی کنم؛ چون به اندازه کافی سریع نمی دوم. به خودتان بگویید: من تمرین دو می کنم تا بتوانم سرعتم را در دویدنبیشتر کنم و در تیم بسکتبال مدرسه مان نام نویسی کنم . 

چرا روابط شما با پد و مادرتان تغییر کرده است؟ 

روابط هر نوجوانی با پدر و مادرش، در طی دوران بلوغ تغییر می کند. شاید شما از این پس استقلال بیشتری در خانه بخواهید یا شاید گمان کنید که می توانید درباره ی برخی از موضوع هایی که به خودتان مربوط می شود، مانند اینکه چه بپوشید، چه بخورید یا با کدام دوست تان صمیمی تر باشید، به تنهایی تصمیم گیری کنید . لازم به یاداوری است پدر و مادرتان نیز همزمان با بزرگ شدن شما تغییر می کنند.

برای نوجوانان کاملا عادی و طبیعی است که با پدر و مادرشان اختلاف نظر پیدا کنند؛ چون تغییر روابط آن ها با هم ، به معنای بد شدن روابطشان با هم نیست. در این مرحله از زندگی، داشتن روابطی مناسب با نزدیکانتان بی نهایت برای شما ارزشمند است؛ زیرا می توانید از بودن در کنار هم لذت ببرید و احساسی صمیمی تر و نزدیک تر با هم داشته باشید، به این شرط که با هم حرف بزنید و به سخنان هم گوش دهید . 

چگونه می توانید روابطتان را با پدر و مادرتان بهبود ببخشید ؟

*از پیش برنامه ریزی کنید. زمان و مکانی مناسب برای صحبت کردن و بودن با پدر و مادرتان در نظر بگیرید؛ برای نمونه، پس از شام یا هنگام پیاده روی.

*بکوشید از حمایت ها و راهنمایی های پدر و مادرتان قدردانی کنید؛ زیرا این کار آن ها نشانه ی محبت، علاقه و توجه شاننسبت به شماست. 

*اولویت بندی کنید. اگر یک روز با دوستان تان قرار ملاقات گذاشته اید، با پدر و مادرتان برنامه دیگری که نتوانید آن را انجام دهید، نگذارید.

*با هم تبادل نظر کنید. اگر پدر و مادرتان از شما انتظار دارند کاری برای شان انجام دهید، سعی کنید آن کار، را پیش از اینکه آن ها دوباره درخواست شان را تکرار کنند، انجام دهید. اگر قصد دارید از آن ها امتیاز و آزادی بیشتری بگیرید، بهتر است به آن ها نشان دهید که می توانید مسئولیت های تان را به خوبی انجام دهید. برای نمونه، تکلیف های درسی تان را پیش از اینکه آن ها به شما یاداوری کنند، انجام دهید یا کارهای خانگی تان را پیش از درخواست آن ها انجام دهید. وقتی پدر و مادرتان ببینند که شما رفتاری مسئولانه دارید، بی گمان امتیازهای بیشتری به شما می دهند. 

*با هم به توافق برسید. برای نمونه، اگر شما برای بودن در کنار دوستان تان آزادی بیشتری می خواهید و پدر و مادرتان این اجازه را برای روزهای تعطیل و نه وسط هفته به شما می دهند، بهتر است با آن ها به توافق برسید. 

*هنگام صحبت کردن نوبت را رعایت کنید. بی گمان، شما هم با این موضوع، یعنی “نوبتی حرف بزنید و گوش بدهید” موافقید. با این روش، هم شما متوجه نظرها و گفته های پدر و مادرتان می شوید و هم آن ها با نظرها و ایده های شما آشنا می شوند. 

چرا باید درباره ی احساس هایتان با دیگران حرف بزنید؟ 

شما ممکن است در طول زندگی تان احساس ها و هیجان های گوناگونی را تجربه کنید. شما روزهای شاد و افتخارآفرینی را به دلیل موفقیت های تان خواهید داشت . همچنین ممکن است روزهای بد و ناراحت کننده ای هم داشته باشید . می توان امیدوار بود که روزهای غم واندوه خیلی زود سپری شوند. با این وجود، به یاد داشته باشید که همه ی ما به صحبت با دیگران، درباره ی احساس های مان نیاز داریم. کمک گرفتن از نزدیکان نشانه ی قدرت و شهامت است. نه ضعف و درماندگی. لازم است بدانید، افراد قابل اعتمادی مانند مشاوران و روانشناسان راز نگه دارترین افراد هستند. شما می توانید نگرانی ها و موضوع هایی را که به شدت آزارتان می دهند ، با آنها در میان بگذارید و از هدایت و راهنمایی های آن ها استفاده کنید .