برخی اوقات در زندگی از تصمیم گرفتن‌های متعدد خسته می‌شویم یعنی از جایی دیگر سعی می‌کنیم یا تصمیم نگیریم یا ترجیح می‌دهیم دیگران به جای ما نظر دهند. جالب است بدانید که مغز انسان هم پس از تصمیم گیری‌های متعدد خسته می‌شود. گاهی تصمیم های می‌تواند برای موارد ساده و پیش پا افتاده باشد اما همان‌ها هم می‌توانند وقت و انرژی زیادی از ما بگیرند. برای آشنایی بیشتر در مورد خستگی تصمیم در ادامه مقاله با ما همراه باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مقاله ” چگونه بهترین تصمیم را بگیریم” مطالعه کنید.
خستگی تصمیم گیری چیست؟
ما همیشه در زندگی در حال تصمیم گیری هستیم و هرچه تصمیم‌های ما بیشتر شوند خستگی مان هم بیشتر می‌شود حتی اگر نخواسته باشیم تصمیم‌های چندان بزرگ و ضروری بگیریم. ما در طول روز هزاران تصمیم داریم از اینکه چه چیزی بخوریم، چه لباسی برای مهمانی بپوشیم، چه رشته‌ای را برای ادامه تحصیل انتخاب کنیم و در اوقات فراغت خود چه کارهایی انجام دهیم و… برخی اوقات تصمیم‌های ما هم به سلامت فیزیکی و اوضاع مالی مربوط می‌شوند. هر چند گاهی اوقات برخی از تصمیم گیری‌هایمان را به دلیل آنکه به روزمره مربوط می‌شوند حساب نمی‌کنیم مثلاً وقتی می‌خواهیم با تاکسی به محل کارمان برویم شاید ماشین‌های زیادی باشند و ما ناخودآگاه یکی از آنها را انتخاب می‌کنیم.
شما هر چقدر هم که محکم باشید و تصمیم‌هایتان معمولی باشند باز هم انرژی‌تان برای انتخاب بهترین تصمیم در بلند مدت رو به کاهش خواهد رفت. طبق تحقیقات هر انسانی روزانه حدود ۳۵ هزار بار تصمیم گیری می‌کند. خستگی تصمیم گیری به نوعی اضطراب غیر قابل انکاری است که به علت تصمیم گیری‌های متعدد شکل می‌گیرد. این را بدانید که خستگی تصمیم گیری با خستگی فیزیکی کاملاً متفاوت است. طبق نظر مارتینو مشاور و روانشناس، خستگی تصمیم گیری معمولاً حسی همچون فرسودگی مفرط به انسان می‌دهد و بسیار بر او تاثیر می‌گذارد. با یادگیری چگونگی تصمیم گیری شما می‌توانید حس خستگی و بی انرژی بودن را از خود دور کنید.
تاثیرات خستگی تصمیم
اصطلاح خستگی تصمیم برای اولین بار توسط شخصی به نام بامایستر مطرح شد. منظور او فشارهای روانی و استرس ناشی از تصمیم گیری است. هنگامی که انسان‌ها دچار اضطراب و تنش روانی می‌شوند از کار و انرژی می‌افتند. کسانی که دچار خستگی تصمیم‌گیری می‌شوند یا تصمیم‌هایی با ریسک بالا می‌گیرند و یا اینکه کلاً از تصمیم گرفتن صرف نظر می‌کنند. به نوعی موقع کم شدن انرژی روانی ظرفیت شما برای مواجهه با تمایلات ابتدایی کاهش پیدا می‌کند و ن‌ترین راه را انتخاب می‌کنید. هرچه تصمیم‌های متعددی روزانه بگیرید تمایلتان برای انتخاب راه میانبر بیشتر می‌شود.
مثال‌هایی از خستگی تصمیم
خستگی تصمیم پیامدهای زیادی دارد که با توجه به مثال‌های زیر برایتان مشخص می‌شود:
برنامه‌ریزی برای غذا
یکی از دلایل استرس‌های تصمیم گیری برنامه‌های زیاد است. مثلاً شما وارد اینترنت می‌شوید و دنبال دستور غذایی خاصی برای غذای مورد نظر خود می‌گردید. بعد از آن به سوپرمارکت مراجعه می‌کنید و متوجه می‌شوید که از همان ماده غذایی انواع مختلفش وجود دارد. ابتدا ممکن است که ندانید کدام یک را انتخاب کنید و گیج شوید اما پس از مدتی که آن ماده مورد نظر را تهیه کرده‌اید وقتی برمی‌گردید خانه متوجه می‌شوید که اصلاً چیزی که انتظار داشتید نیست.
مدیریت تصمیم‌ها در محل کار
تصور کنید که می‌خواهید برای شرکتتان تعدادی کارمند استخدام کنید و با طیف زیادی از افراد دارای صلاحیت مواجه می‌شوید. در نهایت بعد از پرسش و پاسخ‌های زیاد و کلنجار رفتن مجبور می‌شوید لیست متقاضیان را کاهش داده و آنها را به حداقل برسانید تا بتوانید فرد مناسب را انتخاب کنید. شاید بخواهید در نهایت کسانی را انتخاب کنید که نام راحت‌تری دارند. شما با این روش تصمیم گیری احتمال دارد که تعداد دیگری از افراد دارای صلاحیت را نادیده بگیرید.
نحوه تشخیص خستگی تصمیم گیری
خستگی تصمیم گیری با توجه به علائم فرسودگی روانی قابل شناسایی است. جملاتی که معمولاً به ذهن مان خطور می‌کند شامل موارد زیر می‌شوند:
به تعویق انداختن: این کار را بعداً و از روی فرصت انجام خواهم داد.
تکانشگری: منظور بیان کردن حرف‌های نسنجیده یا تصمیم‌های یک شبه و از روی هیجان گرفتن و حتی شدن از خیابان بدون نگاه کردن به اطراف
پرهیز کردن: من نمی‌توانم برای این مسئله کاری انجام دهم.
بی تصمیمی: هنگامی که دچار شک و تردید می‌شوید راحت می‌گویید نه.
استرس‌های مزمن در بلند مدت باعث خستگی و فرسودگی روانی ، اضطراب و افسردگی و در نهایت مشکلات جسمانی مانند سردردهای مزمن و آسیب‌های معده‌ای یا گوارشی می‌شود.
روشهای موثر برای مقابله با خستگی تصمیم
روشهای گوناگونی برای پیشگیری از ایجاد خستگی تصمیم گیری هستند که با انجام آنها می‌توانید اراده خود را بیشتر کنید.
تصمیم‌های کمتری بگیرید
بهترین راه کم کردن خستگی‌های تصمیم گیری این است که تعداد تصمیمگیریهای خود را در طول روز به حداقل برسانید. شما با تهیه فهرستی از تصمیم‌های خودتان راحتتر می‌توانید از تصمیمگیریهای شانسی خودداری نمایید. مثلاً اگر لیستی از مواد غذایی یا وظایف روزانه‌تان داشته باشید گزینه‌هایتان مشخص می‌شود و دیگر در حالت سردرگمی قرار نمی‌گیرید. علاوه بر این شما می‌توانید وعده‌های غذایی خود را از قبل تهیه کنید تا مجبور نشوید هر بار در مورد آنکه چه چیزی امروز باید بخورید فکر کنید. حتی می‌توانید قبل از رفتن به مهمانی یا محل کارتان از قبل لباس مورد نظر خود را آماده کنید تا همان روز فکرتان درگیر انتخاب لباس نباشد. همچنین شما می‌توانید حین رانندگی اگر مسیری را یاد ندارید راحت از جی پی اس کمک بگیرید چرا که این افزار می‌تواند به جای شما فکر کند و راه آسان‌تر را انتخاب کند.
تصمیم گیری را واگذار کنید
سعی کنید برخی از تصمیمگیریهای خود را به عهده دیگران بگذارید. چنانچه بخواهید خودتان مسئولیت همه کارها را به عهده بگیرید مطمئناً بسیار خسته و فرسوده می‌شوید. به وظایف خود در خانه یا محل کار یا دیگر موقعیت‌ها توجه کنید آیا می‌توانید بخشی از تصمیمات خود را به فرد دیگری واگذار نمایید؟ گاهی مدیران برای سبک کردن کارهای خود قسمتی از وظایف خود را به کارمندان می‌سپارند یا والدین بخشی از کارهای خانه را به عهده فرزندان خود می گذارند. شما هم می‌توانید مثلاً اگر مهمانی قرار است تدارک ببینید از دوست خود کمک بگیرید و قسمتی از کارها را به عهده او بگذارید. در نتیجه استرس و فشارهای خودتان هم کم می‌شود.
فرایندی برای تصمیم گیری طراحی کنید
موقع تصمیم گیری در مورد مسائل پیچیده و انتخاب گزینه‌های مختلف از ماتریس تصمیم گیری کمک بگیرید تا به انتخاب درستی برسید. ماتریس تصمیم گیری سبب می‌شود تا گزینه‌های تصمیمی خود را ارزیابی نمایید. ابتدا انتخاب‌ها و عوامل مربوط به آن را فهرست کنید سپس آنها را بر اساس میزان اهمیت اولویت بندی کنید. بنابراین زمانی که با متغیرهای گوناگونی در زندگی روبرو می‌شوید عوامل را رتبه‌بندی کرده و در تصمیم‌گیری به شما کمک کند.
تصمیم‌های بزرگ را هنگام صبح بگیرید
صبح بهترین زمان تصمیم گیری می باشد چرا که صبح‌ها افراد هوشیاری بیشتری دارند و می‌توانند تصمیم‌های منطقی و سنجیده بگیرند. محققان دریافتند که بهترین زمان روز صبح هنگام می‌باشد و افراد معمولاً بعد از ظهر و عصر توانند راه‌های مفیدی را انتخاب کنند.
گزینه‌های خود را محدود کنید
فکر کردن به گزینه‌های زیاد خودش سبب استرس و فشار روانی می‌شود و ممکن است در تصمیم‌گیری‌ها غرق شوید و نسبت به آنها شک و دودلی پیدا کنید. مثلاً وقتی می‌خواهید جنسی را تهیه کنید و دنبال مغازه‌های مختلف برای آن می‌گردید قطعاً خسته می‌شوید و انرژی زیادی از شما گرفته می‌شود. گاهی شما با گشتن و جستجوی زیاد چیزی عایدتان نمی‌شود به جز فرسودگی و خستگی. پس سعی کنید زمان خود را مشخص کنید و در جاهای خاصی که می‌شناسید کارهایتان را به انجام برسانید.
برای تصمیم گیری ضرب العجل تعیین کنید
احتمال دارد هر چقدر که به برنامه‌های سنگین و پیچیده خود نزدیک می‌شوید خستگی تصمیم هم در شما بیشتر شود. گاهی در شرایط حساس باید تصمیم‌های دقیقه ۹۰ بگیرید و کارهای ساده تان را به تعویق بیندازید. در این زمان‌ها هست که احتمال دارد مرتکب اشتباهات زیادی شوید و بدترین گزینه را انتخاب کنید. راه حل این است که مهلت زمانی کوتاهی بگیرید و با قوه تشخیص خود و پس از ارزیابی شرایط گزینه مناسب را انتخاب کنید.
زندگی را ساده بگیرید
اگر دائماً شما در حال تصمیم گیری باشید و فکرتان درگیر آن باشد که چه چیزی را انتخاب کنید یا چه کاری نکنید قطعاً خسته و فرسوده می‌شوید و وقتی پس از یک روز کاری به خانه برمی‌گردید حوصله انجام هیچ کاری را ندارید و ورزش و استراحت خود را تعطیل می‌کنید. پس کمی به خود زمان بدهید و از بار وظایف خود بکاهید.
از تردید در تصمیم‌های خود پرهیز نمایید
گاهی افرادی که کمالگرا هستند دائماً فکرشان درگیر آن است که آیا تصمیم درستی گرفتند یا ممکن است غلط از آب در بیاید. این امر سبب می‌شود که مدام از انتخاب‌های خود پشیمان شوید و در شک و تردید بمانید. بنابراین تردید در تصمیم گیری‌ها را رها کنید و به این فکر کنید که شما در آن لحظه بهترین گزینه انتخابی‌تان همین مورد بوده است.
کلام پایانی
اگر شما بی‌دلیل احساس کسلی، تنبلی، استرس و فرسودگی می‌کنید به احتمال زیاد دچار خستگی تصمیم گیری شده‌اید بدون آنکه خودتان اطلاع داشته باشید. گاهی تصمیم‌های ما در زندگی سرنوشت ساز و ضروری هستند و ممکن است مدام در حالت شک و دودلی به سر ببریم و ندانیم که راه صحیح چیست. بنابراین برخی اوقات به خودتان این اجازه را بدهید که از دیگران کمک بگیرید و آنها را در این امر سهیم کنید. در این زمینه توصیه می‌شود از نظرات و راهنمایی‌های مشاوران آگاه استفاده نمایید.
