ایا تا به حال شده که در روزهای آخر هفته یا جمعه احساس غمگنی و کلافگی کرده باشید. اگر این حالات را تجربه کرده اید حتما دچار اضطراب شروع هفته کاری هستید. برای آشنایی با این نوع اضطراب و درمان آن ادامه مقاله را دنبال کنید.
اضطراب شروع هفته کاری چیست؟
اضطراب شروع هفته‌ی کاری نوعی اضطراب از هفته‌ی آینده است و افراد معمولا در حالت سردرگمی و نگرانی به سر می‌برند. این اضطراب نشانه‌هایی دارد که شامل مواردی هم چون بی‌قراری، کج خلقی، ناراحتی معده و حس غمگینی است. این حس‌ها معمولا آخر هفته‌ها به سراغ انسان می‌آید اما حتی می‌تواند هر روز هم رخ دهد. مثلا افرادی که شیفتی به سر کار می‌روند یا آخر هفته‌ها اضافه کار هستند احتمال دارد در روزهای دیگر هم دچار این استرس شوند.
علل بروز اضطراب شروع هفته کاری
عواملی که سبب شروع اضطراب هفته‌ی کاری می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
فرسودگی شغلی
از نظر روانشناسی اضطراب آغاز هفته‌ی کاری نوعی عکس‌العمل نسبت به اتفاقات نامطلوب است. گاهی اوقات ممکن است آنقدر در کارتان غرق شوید و برای آن انرژی صرف کنید که دیگر انرژی برایتان باقی نماند. افرادی که بیش از حد از خودشان کار می‌کشند و به استراحت و تفریح و سلامت جسمانی و روانی خود اهمیتی نمی‌دهند به مرور زمان دچار فرسودگی شغلی می‌شوند. این افراد به نوعی زندگی کردن را فراموش می‌کنند و فقط به دنبال درآمد بیشتر هستند به جای آن که بخواهند از آخر هفته‌ی خود لذت ببرند. اضطراب هفته‌ی کاری مخصوصا سراغ جوانان و زنانی از طبقه‌ی اقتصادی اجتماعی بالا می‌آید. نکته‌ی مهم این است که استرس‌ها می‌توانند بیماری‌های روان تنی ایجاد کنند یعنی بیماری های ظاهرا جسمانی در حالی که منشا آنها عصبی و روانی است. برای آشنایی با استرس شغلی کلیک کنید.
مشکلات روانی پنهان
گاهی اوقات اضطراب‌های شروع هفته‌ی کاری نشان از مشکلات روانی عمیقی در انسان است که اگر به آنها بی توجه باشد و دنبال راهی برای درمانشان نرود می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات بعدی شود. مطمئنا اگر شما از کارتان لذت نبرید و یا این که در محیط مسمومی باشید مسائلی همچون اضطراب و افسردگی دامن تان را می‌گیرد. حتی گاهی مشکلات شخصی حل نشده هم می‌تواند به صورت اضطراب کاری خود را بروز دهند.
روش‌های مهار شروع اضطراب کاری
برخی از راهکارهای مناسب برای کم کردن استرس آغاز هفته کاری شامل موارد زیر می شوند:
خواب کافی
خواب تسکین دهنده و آرام بخش برای انسان است. برخی ها تصور می کنند اگر در طول هفته وقتشان را برای کار بگذارند و کمتر بخوابند، با خواب آخر هفته تا ظهر می توانند این مشکل بی خوابی را برطرف کنند در حالی که هیچ فایده ای ندارد. بدن انسان هرروز به میزان کافی خواب نیاز دارد نه فقط آخر هفته. از این رو بهتر است چرخه خواب و بیداری را رعایت کنید. محیط مناسبی را برای خوابتان فراهم کنید. قبل خواب توصیه اکید می شود از نگاه کردن به صفحه کامپیوتر و موبایل خودداری کنید. مصرف کافئین را از عصر به بعد قطع کنید تا راحتتر به خواب بروید. شما می توانید ذهنتان را از موضوعات گوناگون تخلیه کنید مثلا یک کاغذ بردارید و افکاری که به ذهنتان هجوم می آورد و نمی گذارد راحت بخوابید را یادداشت کنید. این کار را آنقدر انجام دهید تا تبدیل به یک عادت در زندگیتان شود.
تعادل بین کار و زندگی
انسانی که به سلامت و بهداشت روانش اهمیت می دهد موقع کار، کار می کند و موقع تفریح، تفریح. اگر بخواهید جای این ها را با هم عوض کنید رضایتی نخواهید داشت. زمانی که از محل کارتان به خانه برگشته اید بهتر است ساعات باقیمانده تا شب را در کنار خانواده باشید یا به علایق شخصی خودتان برسید. متاسفانه بعضی افراد هنگامی که در خانه هستند همچنان کارشان را انجام می دهند یا از لحاظ فکری دغدغه کار را دارند. آنها ممکن است ساعاتی را صرف تماشای تلویزیون یا خوردن شام کنند اما نفهمند که زمان چگونه گذشت. وقتی در منزلتان هستید باید موبایل یا کامپیوتر خود را خاموش کنید و دنبال بهانه ای برای آرامش بگردید. این یعنی تعادل بین کار و زندگی.
پیدا کردن دوستانی در محیط کاری
اغلب استرس شروع هفته کاری هنگامی رخ می دهد که ما فشار کار زیاد داریم یا اینکه زمان طولانی مجبوریم در محل کار باشیم بدون آنکه وقتی برای استراحت داشته باشیم. یکی از مهم ترین راه ها برای کاهش این خستگی ها صحبت با همکاران یا پیدا کردن دوست است. وقتی شما افرادی را در کنار خودتان داشته باشید که بتوانید با آنان وقت بگذرانید یا در مورد موضوعات مختلف با هم حرف بزنید نگرانی و تنش ها از شما دور می شود و لذت بیشتری از کارتان می برید. شما هم چنین می توانید با دوستان محل کارتان در تعطیلات و آخر هفته ها قرار بگذارید و بیرون بروید.
دوری از وسایل الکترونیکی در آخر هفته ها
یادتان باشید تعطیلات آخر هفته برای این است که از استرس های کاری دور باشید و زمان هایی برای آرامش و استراحت خودتان داشته باشید. اگر بخواهید در این روزها هم ایمیل ها و تماس های کاری تان را چک کنید یا بخشی از کارهای باقیمانده تان را انجام دهید نه تنها خستگی طول هفته از بین نمی رود بلکه استرس کارتان هم چند برابر می شود. اگر چک کردن برنامه کاری در حد آگاهی از کار باشد ایرادی ندارد و استرسی ایجاد نمی کند.
استفاده از ترفندهای آرام بخش
شما می توانید برنامه هایی چون موسیقی آرام بخش، کتاب مورد علاقه، دوش آب گرم، مراقبه، پیاده روی، استخر یا دورهمی برای آخر هفته ها داشته باشید. هر کدام از این کارها هم به شما آرامش می دهد و هم ذهنتان را از موضوعات اضطراب آور رهایی می دهد.
پنج شنبه ها را دریابید
خیلی از ما معمولا روزهای پنج شنبه یا ساعات کاری کمتر داریم یا اینکه در خانه هستیم. بنابراین می توانیم برای این روز حساب باز کنیم و برنامه های مختلفی با خانواده و دوستان بچینیم. همچنین می توانید این روزها به سفرهای کوتاه بروید و مدتی از فشار کار رها باشید.
یادداشت فهرست کارهای روزانه
برنامه ریزی یکی از مهم ترین راه ها برای مدیریت زمان است. هر چه فهرستی که از کارهایتان دارید واضح تر باشد و با جزئیات بیشتری باشد استرس تان هم کمتر می شود. اگر بتوانید هر کاری را مطابق با برنامه انجام دید و تا حد امکان آن را به تعویق نیندازید پیشرفت بیشتری می کنید.
عدم انباشتگی کارهای خانه
خیلی از افراد کارهای خانه را روی هم انبار می‌کنند و می‌خواهند آخر هفته به یک باره به آنها رسیدگی کنند در حالی که این کار باعث می‌شود خستگی‌های آنها چند برابر شود و در تعطیلات به جای این که وقتشان را برای تفریحات یا رشد خودشان بگذارند مجبور هستند کارهای عقب مانده‌ی خانه را انجام دهند. کارهای شخصی خود را می‌توانید در طول هفته کم کم انجام دهید تا آخر هفته آرامش بیشتری داشته باشید مثلا می‌توانید خریدتان را در طی هفته و یا نظافت منزل را هم در همان روزها انجام دهید.
به شنبه ها اهمیت دهید
منظور از اهمیت به شنبه‌ها این است که برای خودتان در این روزها پاداش‌های کوچکی قرار دهید مثلا خودتان را به یک کافه‌ی مورد علاقه یا خوردن غذای محبوبتان دعوت کنید یا در این روز می‌توانید فیلم مورد علاقه ببینید. این کار باعث می‌شود که شنبه‌ها نه تنها برای شما خسته کننده و استرس آور نباشد بلکه آغاز یک روز پر انرژی و با انگیزه باشد. اگر همچنان از روزهای اول هفته بدتان می‌آید و ناراحت شروع شدن آن هستید باید تا حد امکان در این روزها برای خودتان کارهایی انجام دهید تا حالتان را بهتر کند. چنان چه همکاران یا دوستان شما افرادی هستند که انرژی منفی دارند و روحیه‌ی شما را برای روزهای اول هفته خراب می‌کنند تا حد امکان از تماس با آنها دوری کنید.
برنامه کاری تان را خیلی شلوغ نکنید
برخی از افراد هنگامی که مشغول برنامه‌ریزی برای روزهای هفته‌ی خود هستند سعی می‌کنند که تمام ساعت‌ها را برای کارهای مهم بگذارند و تمام تلاششان بر آن است که هفته‌ی خود را با کارهای مهم و مفید پر کنند. این کار ممکن است ابتدا به شما حس خوبی بدهد چرا که فکر می‌کنید از وقت خود تمام استفاده را می‌برید اما بعد از مدتی دچار خستگی و فرسودگی بیش از حد می شوید. پس لازم است که جانب احتیاط را رعایت کنید و در کنار برنامه‌ی کاری که می‌گذارید زمان‌هایی ر هم برای استراحت و آرامش خود قرار دهید. برنامه‌ریزی‌های پرفشار و پشت سر هم به مرور باعث تحلیل رفتن انرژی شما می‌شوند و حتی امکان دارد زمینه‌ساز بیماری‌های مختلف جسمانی و روانی شوند. اگر نمی‌دانید که چگونه برنامه‌ی مفیدی برای خودتان بچینید از یک فرد متخصص یا مشاور کمک بگیرید.
پرهیز از فکر کردن به موضوعات استرس اور
گاهی دلیل خستگی و فرسودگی‌های بیش از حد ما می‌تواند مسائلی به غیر از روز اول هفته یا فشار کار باشد. این نکته‌ی مهم را بدانید که ذهن ما می‌تواند بدترین دشمن برایمان باشد وقتی که اجازه می دهید افکار اضطراب‌آور مدام به سمت تان هجوم بیاورد. وقت‌هایی که تنها هستید سعی کنید آن را با کارهای مورد علاقه و مفید پر کنید چرا که وقتی ذهن انسان آزاد است ممکن است به یک موضوع اضطراب‌آور فکر کند و بعد به تدریج از آن فاجعه برای خودش بسازد. کنترل ذهن کار مهمی هست که شما باید انجام دهید و اگر در این مورد قادر به مدیریت آن نیستید لازم است که حتما سراغ یک روانشناس با تجربه بروید. مسائل فکری مختلف از شما انرژی زیادی می‌گیرند اگر که به دنبال چاره‌ای برای آنها نباشید.
کلام آخر
اضطراب شروع هفته کاری می تواند دلایل مختلفی داشته باشد و گاهی به مسئله عمیق تر برگردد. بنابراین اگر شما هم احساس می کنید در آغاز هفته استرس یا نگرانی به سراغتان می آید توصیه می شود از یک روانشناس بالینی کمک بگیرید. تیم روانشناسان ما در کلینیک همراه آماده ارائه خدمات به شما هستند.
