اعتیاد به فضای مجازی

اعتیاد به اینترنت یکی از رایج ترین مشکلات در دنیای امروز است که مخصوصا نوجوان ها را درگیر کرده است. ممکن است در اطرافیان خود کسانی را دیده باشید که لحظه ای بدون اینترنت نمی توانند زندگی کنند و حتی کارهای روزانه و زندگی شغلی و تحصیلی آنها هم تحت تاثیر این عامل قرار گرفته است. بنابراین لازم است که با نشانه های اعتیاد به اینترنت و درمان آن آشنا شویم.

 

اعتیاد به فضای مجازی چیست؟

اعتیاد به فضای مجازی رفتاری می باشد که در آن شخص وقت زیادی را در شبکه های اجتماعی یا بازی های آنلاین و موارد این چنینی میگذراند و به گونه زندگی اش به آن وابسته میشود که به کار، سلامتی و روابط بین فردی اش صدمه می زند. اعتیاد به اینترنت مخصوصاً در کشورهایی مانند کره جنوبی وجود دارد که در آن به عنوان یک مشکل بهداشت ملی شناخته شده است. هرچند اعتیاد به اینترنت به عنوان یک مشکل رایج وجود دارد اما محققان هنوز در انجمن روانپزشکی آمریکا آن را در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی قرار ندادند. محققان این روزها در حال بررسی اعتیاد به موبایل، بازی های اینترنتی، شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک اینستاگرام و غیره هستند. این نکته مهم را در نظر بگیرید که گاهی اعتیاد به فضای مجازی مخصوصا در فیلم های پورن برای نوجوانان وجود دارد به این دلیل که محتوای آنها هیجان زیادی دارد. کسانی که اعتیاد به اینترنت را به رسمیت می شناسند آن را در طبقه اختلالات وسواسی اجباری یا کنترل تکانه قرار می دهند.

نشانه های اعتیاد به اینترنت

کسانی که اعتیاد به فضای مجازی هستند معمولا سعی میکند اعتیاد شان را مخفی کند اما علائم رفتاری و روانی در آنها شکل می گیرد که برای همگان مشخص است مثل چرخیدن افراطی در فضای مجازی، برافروختگی، ناتوانی در دوری از فضای مجازی، اختلال در خواب و… نشانه های اعتیاد به فضای مجازی شامل موارد زیر می شود:

کسانی که در زمان های طولانی مدت را به فکر کردن یا گشتن در فضای مجازی اختصاص می دهند

فضای مجازی باعث میشود که درد و رنج خود را از یاد ببرند

در تحصیل و زندگی آنها مشکلات زیادی به وجود می آورد

میل زیادی به فضای مجازی پیدا می کنند

از دست دادن علاقه به ارتباطات اجتماعی و حضور در فضاهای ارتباط حقیقی با دیگران

بی توجهی به سلامتی روحی و جسمی خود

متوجه گذراندن وقت شان نمی شوند

مشکل در تمرکز

کاهش فعالیت های فیزیکی

کم خوری یا پرخوری

در صورت عدم اینترنت و حضور در شبکه های اجتماعی دچار احساس پریشانی و استرس یا خشم می شوند

چک کردن شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها در موقع رانندگی یا مکالمه با دیگران

دروغ گویی به دیگران درباره میزان حضور خود در فضای مجازی

دوری از دوستان و خانواده

انواع اعتیاد به موبایل و اینترنت

اعتیاد به اینترنت یک اصطلاح گسترده می‌باشد که طیف وسیعی از رفتارها و مشکلات کنترل تکانه مانند اینترنت، رایانه و گوشی را شامل می شود. طبق نظر متخصصان پنج مورد رایج در اعتیاد به اینترنت شامل موارد زیر هستند:

اعتیاد به سکس سایبری

اعتیاد به سکس سایبری مواردی همچون پورنوگرافی آنلاین، اتاق های گفتگوی فانتزی جنسی و غیره را در بر می گیرد. در این نوع اعتیاد شخص از اینترنت برای دیگر دانلود یا مبادله پورنوگرافی سایبری با دیگران به عنوان ابزاری استفاده می کند که سبب چشم میشی از زندگی جنسی واقعی فرد با همسرش می گردد.

اعتیاد به نت از روی اجبار

این نوع اعتیاد به فعالیت های تعاملی آنلاین ارتباط دارد که می‌تواند بسیار خطرناک باشد مانند حراج های آنلاین، تجارت سهام، قمار آنلاین و خرید آنلاین به طور اجباری. خرج کردن یا هدر رفتن بخش زیادی از پول سبب استرس و بر روی روابط بین فردی تاثیرات ناخوشایندی می گذارد.

اعتیاد به برقراری رابطه آنلاین

کسانی که به روابط سایبری اعتیاد دارند به شدت درگیر رابطه های مجازی می شوند و حتی آنها را به هرگونه رابطه در دنیای واقعی ترجیح می دهند. کسانی که  مدام روابط آنلاین دارند هویت واقعی خود را از دیگران پنهان می کنند و همچنین با هویت ساختگی دیگران روبرو می شوند. بیشتر اوقات این روابط سبب ناتوانی انسان در برقراری ارتباط با دنیای واقعی می گردد و او را هر روز بیشتر در دام دوستی های نامناسب قضای مجازی می‌اندازد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عشق های دیجیتالی کلیک کنید.

اعتیاد به جستجوی اطلاعات

این افراد با وسواس زیادی به کاوش و گردآوری داده ها در موضوعات گوناگون می پردازند. در برخی اوقات این تمایل غیر قابل کنترل جهت جستجو و سازماندهی اطلاعات علامتی از تمایلات وسواسی اجباری است که بازدهی کار را کم میکند.

اعتیاد به بازی های کامپیوتری و آنلاین

اعتیاد به بازی های کامپیوتری مانند بازی های آنلاین و آفلاین اگر دائماً و افراط گونه انجام شود سبب مشکلات در شخص و هدر رفتن وقت او می شود. این بازی ها می تواند با رایانه، گوشی، تبلت، ایکس باکس یا پلی استیشن باشد.

اعتیاد به شبکه های اجتماعی

این گونه افراد شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام، توییتر و… را دارند و دائماً خود را موظف می‌دانند که هر لحظه آن را چک کنند. به نوعی دوری از این فضاهای اجتماعی برای آنها غیرقابل تحمل است.

پیامدهای اعتیاد به اینترنت

کسی که دچار اعتیاد به اینترنت است تمام زمانش را صرف بازی های کامپیوتری یا چرخیدن در فضای اجتماعی می کند و از زندگی همیشگی خود دور می‌شود. افراد دچار اعتیاد به اینترنت معمولاً انسان هایی تنها هستند که با گذراندن زمان در این فضاها تنها تر هم می شوند. آنها معنایی برای زندگی خود نیافته اند و از نظر مالی هم به تدریج مشکلات زیادی سراغشان می‌آید. اینگونه افراد به علت صرف زمان زیاد در فضاهای مجازی موقعیت ها و فرصت های خود را از دست میدهند و از طرفی به خاطر خرید اینترنتی یا قماربازی ممکن است دچار زیان های مالی شدیدی هم شوند. یکی از پیامد های اعتیاد به اینترنت ایجاد افسردگی در انسان است. معمولاً فضاهای مجازی صحنه های شیک و مجلل را به نمایش می‌گذارد که با زندگی واقعی بسیار متفاوت است. خیلی از افراد با مقایسه زندگی خود با این فضاها احساس کمبود و خلا پیدا می کنند به مرور زمان دچار سرخوردگی و غمگینی می شوند. این اتفاق مخصوصاً نوجوان ها را بیشتر از سایر اقشار تهدید می کند.

اعتیاد به اینترنت در کودکان

مشکلات اعتیاد به اینترنت در بین کودکان بسیار نگران کننده تر است. کودکان از دانش لازم برای استفاده صحیح از فضای مجازی برخوردار نمی باشد و به همین دلیل به راحتی تحت تاثیر آسیب های آن قرار میگیرند. امروزه خیلی از کودکان گوشی های هوشمند و تبلت دارند. بنابراین به راحتی می‌توانند به فضای مجازی دسترسی داشته باشند. با اینکه برقراری تماس دو طرفه بین فعال و کودک برای پدر و مادرها اطمینان بخش می باشد اما دسترسی همیشگی اینترنت برای فرزندان می تواند آنها را در معرض آسیب‌هایی مانند کاهش ارتباط با دنیای واقعی قرار دهد. هنگامی که کودکی تمام وقتش را برای فضای مجازی قرار دهد ممکن است در معرض مزاحمت های سایبری و محتوای غیر اخلاقی قرار بگیرد.

درمان اعتیاد به فضای مجازی

جهت درمان اعتیاد به فضای مجازی نیاز است که استراتژی هایی به کار گرفته شود که می‌تواند تا حدی حضور در فضای مجازی را کم کند مانند بستن صدای نوتیفیکیشن ها، محدود کردن خود به چک کردن هر نیم ساعت یا یک ساعت یکبار، دوری از موبایل هنگام غذا تفریح یا مهمانی و تماشای فیلم و… سیستم های آموزشی در کمک کردن به این موضوع نقش زیادی دارند. سواد دیجیتالی و اطلاع نسبت به تاثیرات اعتیاد به فضای مجازی لازم است در دستور کار سیستم های آموزشی قرار بگیرد. برخی از افراد لازم است برای اعتیاد به فضای مجازی از یک مشاور یا درمانگر کمک بگیرد مخصوصاً اگر کسی دچار اعتیاد به پورنوگرافی در این فضاها شده است. بهتر است بدانید که هدف این نوع درمان کنترل کردن و مدیریت است نه ترک کامل آن. به این دلیل که ترک استفاده از موبایل و فضای مجازی امری نشدنی است.

نحوه درمان اعتیاد به اینترنت در نوجوانان

اولین قدم در درمان تشخیص وجود یک مسئله است، قدم بعدی برداشتن گام های ساده و محکم است.

بیان آسیب ها نسبت به استفاده از اینترنت

هنگامی که والدین بتوانند با فرزندان خود راحت باشند و نگرانی ها و آسیب های فضای مجازی را برای آنها توضیح دهند و از طرفی آنان را قضاوت و سرزنش نکنند احساس امنیت را نشان داده اند. مثلا می توانند با بیان تغییراتی در رفتار ها و پیشرفت های تحصیلی فرزندشان به آنها بگویند که نگرانشان هستند.

تعیین کردن زمانهایی برای بودن در کنار خانواده

طبیعی است نوجوانی که نمی تواند با خانواده خود وقت بگذراند و یا تفریحات مشترکی با پدر مادر یا خواهر و برادرانش ندارد رو به فضای مجازی می آورد. یکی از راهکارهای موثر که می‌توانید فرزندتان را از آسیب‌های این فضاها دور کنید این است که تا حد امکان او را به رفتن به باشگاه یا کلاس های جمعی تشویق کنید و از طرفی آخر هفته ها و تعطیلات قرار های خانوادگی در کنار خویشاوندان خود داشته باشید. بودن در جمع ها و خوش گذرانی با کسانی که دوستشان دارید به فرزندتان احساس خوشایندی و لذت میدهد و کم کم او را تعقیب می‌کند که به جای وقت گذرانی بیش از حد با موبایل یا گشتن در فضای مجازی تفریحات سالم را انتخاب کند. هرچقدر که پدر و مادر برای فرزند نوجوانشان مثل یک دوست باشند و با او فعالیت های مشترکی داشته باشند، بهتر می توانند رابطه صمیمانه تری برقرار کنند.

دسترسی به اینترنت را کاملاً قطع نکنید

اینکه بخواهید کلاً فرزندتان را از فضای مجازی دور نگه دارید و یا این که به او اجازه استفاده از اینترنت یا گوشی را ندهید امری غیر ممکن است چرا که در دنیای امروز فضای مجازی با زندگی انسان گره خورده است اما مدیریت کردن آن مهم است. بهتر است برای فرزندتان زمان های مشخصی جهت استفاده از اینترنت تعیین کنید و در کنار آن دنبال راه‌های جایگزین باشید. اندازه که بتوانید عادات سالم را برایش انتخاب کنید بهترین میتوانید حضورش را در فضای مجازی محدود کنید.

کلام آخر

اعتیاد به اینترنت یکی از رایج ترین مشکلات در بین جوان ها و نوجوان ها شده است و از طرفی یکی از اصلی ترین دلایل شکایت والدین از فرزندان همین عامل می باشد. اگر شما هم دچار اعتیاد به اینترنت هستید یا اینکه فرزندتان این مسئله را دارد توصیه می شود که از یک روانشناسی و درمانگر با تجربه در این زمینه کمک بگیرید. مشاوران و روانشناسان ما در کلینیک همراه آماده ارائه خدمات به شما هستند.