افزایش خود باوری در کودک
اصطلاح خود باوری بی شک یکی از واؤه هایی است که بیش از حد در زمینه ی تحصیل و روانشناسی به کار رفته است.به نظر می رسد که هر نوع شکست شخصی یا تحصیلی در ” کمبود خود باوری” نهفته است.متأسفانه، این موضوع موجب شده است که به احساساتمان نسبت به خود چندان اهمیت ندهیم.شواهد قابل ملاحظه ای در متون تخصصی در مورد رابطه ی میان احساسات ما نسبت به چگونگی عملکردمان و واقعیت آن وجود دارد.بسیاری از دانش آموزانی که در مدرسه مشکل دارند،احساس نمی کنند که قادر به موفقیت هستند؛بنابراین تلاش نمی کنند.ما در سنین کودکی داده هایی از دیگران در مورد خودمان دریافت می کنیم.والدین،خویشاوندان و سایر بزرگسالان تأثیر گذار ، مبنای نگرش ما نسبت به خودمان هستند.”شما میتوانید برای مطالعه بیشتر به مقاله مشاوره کودک مراجعه نمایید.”
بازخوردی که کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه دریافت می کنند،شاید منفی باشد ( ” ساکت بنشین” ، ” وول نخور”،” چرا اینقدر بی قراری؟” ، ” توجه کن” ! ) این انتقادات با گذشت زمان می تواند به صورت تصویری یکپارچه و منسجم از خود در آید.کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه ممکن است اندک اندک به این تشخیص برسند که وجود آن ها برای دیگران غیر قابل تحمل است و باری بر دوش خانواده و آموزگارانشان هستند.خوشبختانه ، والدین اقدامات بسیاری می توانند انجام دهند تا این احساس را کاهش دهند.
نخست، خود باوری را عمومیت ندهید.مثلاً نگویید” او خود باوری اندکی دارد به همین دلیل نمی تواند درس بخواند” ( شاید ناتوانی در یادگیری داشته باشد) یا ” او رفتار نادرستی دارد، زیرا خود باوری کمی دارد” ( شاید او اختلال رفتاری دارد) خود باوری را چنانچه با رفتار هایی معین ارتباط می یابد، در نظر بگیرید: برای مثال شاید کودک شما در نشستن و ماندن روی صندلی خود در مدرسه مشکل داشته باشد ؛ اما یک بازیکن عالی بسکتبال باشد.رفتار ها و مهارت های بی شماری هستند که در هر تکلیفی که کودکان اجرا می کنند،درج شده اند،به طوری که گفت و گو در مورد توانایی ها ی خاص و نیاز ها معقول تر است تا استفاده از اصطلاح فراگیر خود باوری . پیشنهادات زیر می توانند احساسات مثبت کودکان نسبت به خودشان یعنی خود باوری شان را افزایش دهند:
- آن ها را برای همه ی رفتار های مناسبشان تحسین کنید.
- به خاطر هر رفتار نامناسب جزئی از آن ها انتقاد نکنید.
- از عنوان گذاری های فراگیر اجتناب کنید. ( تو تنبل هستی،تو بیش فعال هستی) . رفتار را به طور مشخص شرح دهید.
- فعالیت هایی را پیدا کنید که در انجام آن ها بهتر عمل می کنند و فرصت هایی برای تمرین و اجرا فراهم کنید.
- هرگز رفتار آن ها را با رفتار خواهر و برادر هایشان مقایسه نکنید.
- هرگز رفتار کودکتان را در حضور آن ها به گفت وگو نگذارید ( مگر آنکه مثبت باشد)
- انتظارات خود را در حد واقع بینانه نگه دارید.
- در زمان مقتضی کمک بگیرید: مثلاً از یکی از آموزگاران مدرسه ، مشاوره در مورد کودک و یا خانواده.
- فعالیت هایی را فراهم کنید که موفقیتشان حتمی است.
- از فعالیت هایی که احتمال شکست در آن ها هست، اجتناب کنید.
- تلاش را تشویق کنید نه فقط انجام تکالیف را.
- تکالیف را به اجزای کوچک و قابل اجرا تقسیم کنید.برای مثال،اگر می خواهید کودکتان اتاقش را نظافت کند، به جای دادن یک دستور کلی به او،آنم را به صورت زیر تقسیم کنید:
نظافت اتاق:
- جمع آوری همه ی لباس ها از کف اتاق.
- چیدن همه ی لباس ها در کمد یا کشو ها.
- مرتب کردن تختخواب.
- ریختن همه ی کاغذ ها در سطل زباله.
هنگامی که به اتاق باز می گردید و می بینید هنوز به هم ریخته است،می توانید به جای اینکه اتاق را ” کثیف ” و ” نامرتب” بنامید،به هر یک از مراحل زیر اشاره کنید.شاید به نتیجه برسید که مرتب کردن تختخواب نیازمند کمک زیادی است.پس، این کار را به قسمت های کوجک تر تقسیم کنید:
مرتب کردن تختخواب
- ملافه ی بالشت را روی آن بکش.
- ملافه ی رویی را روی تشک پن کن.
- ملافه ی رویی را زیر تشک ببر.
- پتو را روی ملافه بکش.
- پتو را زیر تشک فرو کن.
- رو باشی را روی بالشت بکش.
دوباره تأکید می کنم که اگر این امر به صورت رضایت بخشی انجام نشد، شما می توانید به هر یک از مراحل برگردید و به جای انتقاد از آنچه انجام نشده است، آنچه را که انجام شده تشویق کنید.
برگرفته شده از کتاب کلید های رفتار با کودک مبتلا به اختلال کمبود توجه
مرکز مشاوره کودک و نوجوان گروه همراه سعادت آباد
