خصوصیات مهدکودک خوب
در حال حاضر مهدهای گوناگونی برای کودکان وجود دارد که آماده ارائه خدمات میباشند. اما سوال این است که برخی از والدین میخواهند بدانند یک مهد کودک خوب چه ویژگیهایی دارد. واقعیت این است که محیط مهد کودک در سلامت روانی کودکان تاثیر بسزایی دارد و هر آنچه را که آنها میآموزند پایه اصلی شخصیتشان را شکل میدهد. برای آشنایی بیشتر با ویژگیهای مهد کودک خوب ادامه مقاله را دنبال کنید.
ویژگیهای یک مهد کودک خوب
مهد کودک جایی است که مطابق اعتقادات و فرهنگ خانواده باشد و بتواند آموزههای مفیدی را در اختیار فرزند شما قرار دهد. علاوه بر این هر چقدر مهد کودکی بتواند برنامههای منظم و متنوعی را فراهم کند میل و رغبت کودکان هم برای رفتن به آن بیشتر میشود.
فاصله مهد تا خانه
مهد کودکی که مناسب کودک شماست که تا حد امکان به منزلتان نزدیک باشد. به این نکته توجه کنید که شاید فاصله دور برای شما مسئلهای نباشد اما قطعاً کودکتان خسته و بیحوصله میشود و نمیتواند این مسیرهای طولانی را تحمل کند. علاوه بر این فاصله طولانی اذت محض را هم از فرزندتان میگیرد مخصوصاً در گرما و سرمای شدید، ممکن است باعث بیماری هم شود.
موقعیت فیزیکی و مکانی مهد
فضا و محیط مهد کودک از اولین نکاتی است که والدین باید در مورد آن حساس باشند. طبق برخی استانداردها گروههای سنی گوناگون در مهد کودکها باید مکان مجزایی نسبت به هم داشته باشند. مثلاً نوزادان و کودکان نوپا بین ۲ تا ۴ سال و ۴ تا ۶ سال باید تا حد امکان در اتاقهایی با وسایل بازی مختلف قرار داده شوند. مهد کودکهایی که محیط گسترده دارند نسبت به مهد کودکهایی با فضاهای طبقهبندی شده مناسبتر هستند به این دلیل که امکانات و فضای بیشتری دارند. سرویس بهداشتی مهد کودکها و روشویی آنها هم باید طبق قطع و امکان دسترسی کودک باشد. همچنین مانند سایر مکانها هم در مهد کودک نباید سرویس بهداشتی نزدیک فضای غذاخوری باشد.
محیط امن و آرام
یک مهد کودک لازم است که آرامش و امنیت را برای کودکان فراهم کند و آنها را به سمت خلاقیت و شکوفایی استعدادها سوق دهد. مهد کودکهایی که شلوغ و پر رفت و آمد هستند فضای امن و آرامش را از بچهها میگیرند. برای حفظ امنیت کودکان در محیط مهد کودک لازم است که دوربینهای مداربسته در نقاط مختلف باشد و وسایل گرمایشی و سرمایشی روزانه بررسی شود.نصب شود، همچنین از وسایل نوک تیز و برنده در بازیهای کودکان خودداری شود و سلامت کودکان توسط متخصص بررسی گردد.
سبکهای آموزشی در هر مهد
طبق تحقیقات و مطالعات انجام شده وظیفه مهد کودک این نیست که فقط بتواند محیط امنی فراهم کند و یا تنها به تغذیه کودکان رسیدگی کند بلکه باید به رشد اجتماعی کودکان و آموزش و تقویت آنها هم توجه داشته باشد. روشهای یادگیری مختلفی در طی سالهای گذشته در مهد کودکها انجام شده است که شامل مواردی همچون روش مونتسوری، گاردنر، اسکوپ و والدروف هستند. تمامی این روشها به گونهای است که تعامل مربی و کودک دوجانبه است و اینگونه نیست که تنها معلم دستور بدهد و کودکان بخواهند به اجبار تکلیفی را انجام دهند. بنابراین خلاقیت و تعامل و جلوگیری از بیرغبتی و خستگی کودکان اساس کار است.
نحوه برخورد پرسنل
مربی نقش اساسی در آموزش و رشد کودک شما دارد و در محیطهای آموزشی که پدر و مادر حضور ندارند نقش او بسیار اهمیت دارد. نحوه رفتار یک مربی و شخصیت او میتواند کودک را علاقمند به محیط مهد کند یا برعکس باعث انزجار او از این مکانها شود. یک مادر لازم است که به نحوه رفتار و صحبت کردن کارمندان مهد کودک توجه لازم داشته باشد و حتی در این بین نیاز است که از مادران دیگر هم کمک بگیرد.
رعایت نظافت
بیماری کودکان متاسفانه یکی از نگرانیهای جدی والدین برای سپردن آنها به مهد کودکها است. مهد کودکهایی که شلوغ و پرجمعیت هستند و نظارت کافی بر رعایت بهداشت در کودکان نمیشود، زمینه انتقال خیلی از بیماریها را برای افراد ایجاد میکنند. مهد کودک مناسب در کنار برنامههای منظمی که دارد با رعایت روزانه بهداشت و آموزش مسائل بهداشتی به کودکان نقش اساسی در پیشگیری آنها به بیماریهای گوناگون دارد. همچنین با نظافت روزانه محیطهای کلاس، راهرو، سرویسهای بهداشتی و سالنهای غذاخوری میتوان از ایجاد اسهال و استفراغ در کودکان جلوگیری کرد.
ورزش در مهد کودک
یکی از مهمترین ورزشها در مهد کودک این است که بتواند زمینه فعالیت و نشاط و سرگرمی را در کودکان فراهم کند بدون آنکه سنگین و خسته کننده باشد. برای خیلی از کودکانی که به اجبار و بدون رغبت در فعالیتهای ورزشی یا بازیهای گروهی شرکت میکنند میتواند آزاردهنده باشد و باعث زدگی آنها از محیط مهد شود. به این نکته توجه کنید که اگر بچهها بتوانند ورزشهای ژیمناستیک یا حرکات تعادلی را انجام دهند در رشد شناختی و حرکتی آنها هم تاثیر بسزایی میگذارد.
وجود مربیان همدل
هر چند ممکن است تصور کنید که مربی مهد کودک شدن کار راحتی است اما واقعیت این است که این کار حساسیتهای متعددی دارد و علاوه بر دانش و تجربه لازم است که فرد مهارت همدلی را آموخته باشد و حتی همدلی را در کودکان هم تقویت کند. یک مربی مهد کودک باید بتواند تا حد امکان خودش را جای یک کودک بگذارد و از زاویه دید او به جهان پیرامون بنگرد. مثلاً شاید برخی رفتارها و حرکات کودکان برای ما غیر منطقی به نظر بیاید یا ترسهایشان را جدی نگیریم اما بدانیم که کودکان کاملاً با بزرگسالان متفاوت هستند و نیازها و احساسات مجزایی دارند. متاسفانه برخی از مربیان از لحاظ شخصیتی اینگونه نیستند و توقعشان از کودک مانند یک بزرگسال است. یک مربی دلسوز باید حرفها احساسات و خواستههای کودک را جدی بگیرد و اگر متوجه ناراحتی کودک شد به آن بیاعتنا نباشد.
تاکید بر پرورش به جای آموزش
این را بدانید که مهد کودک هرچند جایی برای یادگیری کودکان است اما در درجه اول باید زمینه رشد عاطفی هیجانی و جسمانی آنان را فراهم کند و این اساسیتر از هر چیزی است. این روزها مهد کودکهایی وجود دارند که تنها بر مسائل آموزشی تاکید میکنند و بعد پرورش رشد شخصیت کودکان را نادیده میگیرند. علاوه بر این آموزش نیاز به آمادگیهای ذهنی و شناختی کودک دارد و باید متناسب با آن باشد. یعنی بازیها و آنچه که آموخته میشود نباید سطح بالاتر یا پایینتر از ادراک کودکان باشد.
پاسخگویی مناسب به جای توجیه
یکی از شکایتهای همیشگی والدین از مهد کودکها این است که متاسفانه برخی از مسئولان مهد در زمانهایی که والدین به آنها نیاز دارند پاسخگو نیستند و برای هر کاری به جای رسیدگی دلیل و بهانه میآورند. معمولاً یک مهد کودک مناسب سعی میکند که همیشه به نگرانیهای والدین گوش بدهد و به بررسی مسائل پیش آمده بپردازد. این کار میتواند رضایت والدین و کودکان را افزایش دهد.
مواد آموزشی
تسلط مربیان بر منابع آموزشی و مفید بودن محتوا و کشف استعدادها در محیط مهد کودکها بسیار اهمیت دارد. مثلاً شناخت رنگها کشیدن طرحهای نقاشی، ساختن کاردستیهای مفهومی، یادگیری شعر و داستان و زبان انگلیسی و نحوه تعامل و ارتباط با همسالان و بزرگسالان از جمله انتظارات آموزشی در محیطهای مهد هستند. همچنین بهتر است کارگاههای تخصصی متناسب با سن کودکان برگزار شود و فرصتی برای تواناییهای فردی کودکان ایجاد شود تا آنها بتوانند خودشان را بیشتر به چالش بکشند و لذت بیشتری هم از آموزش ببرند.
سیستم مناسب تغذیهای
خیلی از والدین به دلیل مشغلههای کاری و زمان ناکافی که دارند مجبور به نگهداری فرزند خود در مهد کودکی هستند که وظیفه تغذیه او را به عهده بگیرد. بنابراین لازم است نکات تغذیهای و سلامت جسمی کودک خود را در نظر بگیرند. این والدین همچنین باید به بهسازی سیستم تغذیهای و تصفیه آب و وسایل گرمایشی برای پخت و پز غذا و یخچالهای استاندارد برای نگهداری مواد غذایی توجه کنند.
نیاز فرزندان به مهد کودک در جامعه امروزی
اگر به جامعه امروز نگاه کنید متوجه میشوید که نیاز کودکان به مهد کودک بیش از سالهای قبل از به این دلیل که این روزها با شکلگیری روند تک فرزندی بیشتر کودکان فرصت بازی با همسالان و یادگیری آموزش را از دست دادند. علاوه بر این با خانههای کوچک و آپارتمانی آنها نمیتوانند مانند گذشته ها بازیهای حرکتی متنوعی را تجربه کنند. همچنین بیشتر اوقات بچهها در این شرایط با والدینشان در موضع قدرت قرار میگیرند و ممکن است بخواهند هر چیزی را با جیغ و داد و گریه به دست بیاورند اما مهد کودک میتواند محیطی باشد که با آرامش کامل به آنها آموزشهای لازم را بدهد و نحوه تعامل و روابط اجتماعی درست را به آنان بیاموزد. هر چند ممکن است برخی از مادرها ترجیح دهند که فرزندشان به جای مهد کودک در منزل مادربزرگشان باشد اما واقعیت این است که باز هم بودن در مهد کودک باعث میشود که کودکان از فردی لجباز پر توقع و یک دنده به کودکی اجتماعی تبدیل شود که بتواند نیازهای دیگران را هم در نظر بگیرد.
کلام پایانی
در دنیای امروز همه والدین میخواهند که کودکان باسواد و سالمی داشته باشند که به او افتخار کنند. یک مهد کودک خوب میتواند زمینههای رشد عاطفی اجتماعی و هیجانی کودکانتان را فراهم کند. اما هنوز کودکانی هستند که ممکن است از رفتن به مهد کودک ترس داشته باشند یا بعد از چندین بار رفتن به این محیطها از آن منزجر شده باشند. در این موارد شما باید بررسیهای لازم را داشته باشید و از یک مشاور کودک هم کمک بگیرید.