دروغگویی پاتولوژیک

دروغگویی یکی از وجوه ناپسند در انسان است که شخصیت او را زیر سوال می‌برد. هرچند گاهی انسان مجبور می‌شود دروغ‌های کوچکی برای مصلحت خویش بگوید اما دروغ‌های بزرگتر می‌تواند به خودش و دیگران آسیب برساند. برخی افراد برای رسیدن به اهداف خود دروغ می‌گویند اما گاهی کسانی هستند که بدون آنکه به دنبال منفعت خاصی باشند، واقعیت را پنهان می‌کنند. روانشناسان این روزها از اصطلاح دروغگویی پاتولوژیک استفاده می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع ادامه مقاله را دنبال کنید.

 

دروغگویی پاتولوژیک چیست؟

دروغگویی برای فریب دادن دیگران به صورت عمد به کار می‌رود. دروغگویی غیر پاتولوژیک روشی نرمال است و نشانه اختلال نیست. اما کسی که به طور پاتولوژیک دروغ می‌گوید بدون آنکه دنبال منفعت خاصی باشد بیمارگونه شروع به گفتن دروغ و سرهم کردن داستان می کند. کسی که دچار این نوع اختلال باشد بدون هیچ دلیلی به دیگران دروغ می‌گوید. هرچند این اختلال بیماری روانی محسوب نمی‌شود اما تحقیقات گوناگونی انجام شده است. یکی از این تحقیقات بیانگر این است که اثراتی که به سیستم عصبی مرکزی وارد می‌گردد قادر است فرد را درگیر اختلال دروغگویی نماید. برخی اوقات ضربات فیزیکی همچون آسیب به سر و عدم تعادل در سطح کورتیزول هم می‌تواند در دروغگویی نقش داشته باشد. افرادی که دچار دروغگویی بیمارگونه یا پاتولوژیک هستند نمی‌توانند روابط بین فردی مناسبی برقرار کنند و در تعامل‌هایشان به مشکلات جدی برخورد می‌کنند. هرچند این نوع دروغگویی یک اختلال روانی به شمار نمی‌رود اما می‌تواند زیر مجموعه اختلالات ساختگی و اختلالات شخصیت باشد.

 

انواع دروغگویی پاتولوژیک

برخی از زیر مجموعه‌های دروغگویی پاتولوژیک شامل موارد زیر هستند:

دروغگویی رویایی: در این نوع دروغگویی افراد بین واقعیت و خیال بافی و افسانه پردازی گیر می‌کنند و نمی‌توانند دروغ گفتن خود را متوجه شوند که چه چیزی واقعی است و یا ساخته ذهن آنها است.

دروغگویی عادتی: این مدل دروغگویی پاتولوژیک به علت عادت‌های فرد در دروغ گفتن شکل می‌گیرد چرا که همیشه سعی می‌کند دروغ‌هایش را تکرار کند و در بلند مدت قطعاً این نوع رفتار تبدیل به عادت می‌شود.

دروغگویی تکانشی: خیلی از افراد به علت اثرات اختلالات مربوط به کنترل تکانه دیگران را فریب می‌دهند و شروع به دروغگویی می‌کنند. به نوعی در وجود آنها یک میل اساسی به دروغگویی و گول زدن وجود دارد.

دروغگویی پاتولوژیک مرتبط با مصرف مواد: اینو دروغگویی بیمارگونه مربوط به مصرف مواد است. به نوعی این افراد عادت دارند هنگامی که در مورد مسئله‌ای رنج می‌کشند و قادر نیستند ذهن خود را مدیریت کنند به سمت مواد می‌روند که همین می‌تواند دلیلی برای دروغگویی آنان باشد.

 

نشانه‌های دروغگویی پاتولوژیک

 

بهتر است بدانید که در محیط‌های بالینی این نوع دروغگویی احتمال دارد نوعی اتفاق یا نشانه‌ای از وضعیت سلامت روان باشد اما با تحقیقات محدود روانشناسان معمولاً رفتار را در کنار الگوهای تفکر و رفتار ارزیابی می‌کنند. نشانه‌های مختلفی برای دروغگویی پاتولوژیک وجود دارد:

اغراق

بهتر است بدانید که دروغگویان پاتولوژیک شومن‌های خوبی هستند و مهارت استفاده از دروغگویی را در شرایط مختلف دارند. آنها می‌توانند هر موقع و هر جایی که خواستند دروغ بگویند و در صحبت‌های خود در مورد هر چیزی به شدت اغراق کنند.

ایجاد حاشیه امن

این افراد می‌خواهند که در شرایط خود تا جایی که می‌توانند حاشیه امن را ایجاد کنند. یعنی زمانی که احساس آرامش کنند به راحتی می‌توانند دروغ بگویند. علاوه بر این تجسم و خیال پردازی هم در آنان به اوج خود می‌رسد. در واقع برخی از افراد با ایجاد حاشیه امن دروغ گفتن می‌خواهند تایید و توجه دیگران را به خود جلب کنند. آنها برای اینکه نگاه دیگران را به خود مجذوب کنند هر دروغی را می‌گویند تا به چشم بیایند.

بهتر کردن اوضاع

از نشانه‌های دروغگویی پاتولوژیک این است که نمی‌توانند شرایط را آنگونه که هست بپذیرند و دوست دارند با استفاده از کلمات فیک و تقلبی راهی برای دفع احساسات ناخوشایند و بهبود حالشان پیدا کنند. در واقع آنها می‌خواهند با بازسازی شرایط از دید خودشان لحظات سخت را فراموش کنند.

عزت نفس پایین

کسانی که دروغگویی پاتولوژیک دارند نگاه مثبتی به خودشان ندارند و از مسائلی همچون افسردگی اختلالات شخصیت یا مشکلات دیگر رنج می‌برند. به نوعی عزت نفس و احساس ارزشمندی آنها پایین است.

دفاع از خود

یکی از نشانه‌های دروغگویی پاتولوژیک این است که آنها اجازه نمی‌دهند کسی مانع صحبت‌هایشان شود. یعنی همیشه می‌خواهند به راحتی دروغ بگویند و اگر کسی بخواهد خلاف گفته‌های آنها حرفی بزند یا صحبتشان را قطع کند سریعاً از خود دفاع می‌کنند.

احساس درک

دروغگویان پاتولوژیک آنقدر ماهر هستند که بدانند چه حرف‌هایی نزد دیگران تایید می‌شود و چه چیزهایی مورد پذیرش آنان نیست. اگر آنان احساس کنند که دیگران حرفهایشان را نمی‌فهمند فوراً دروغ جدیدی سر هم می‌کنند تا دروغ قبلی را بپوشانند.

 

آیا دروغگویی گاه به گاه آسیب شناسی تلقی می‌شود؟

خیر. برخی از مردم برای منافعشان مجبور می‌شوند که دروغ بگویند و این نمی‌تواند نشانه یک اختلال روانی باشد. دروغگوی پاتولوژیک یعنی اینکه این رفتار احتمال دارد به چالش‌های مرتبط با سلامت روان مربوط باشد. اگر کسی برایش دروغگویی تبدیل به یک عادت شده باشد و نتواند آن را کنترل کند این رفتار او بیمارگونه محسوب می‌شود اما زمینه آن اهمیت دارد. طبق مطالعات دروغ های پاتولوژیک را می‌توان به شکل ۵ دروغ یا بیشتر در یک روز و برای بیش از ۶ ماه تشخیص داد.

علت دروغگویی پاتولوژیک چیست؟

دلیل دروغگویی پاتولوژیک همچنان مبهم است چرا که تحقیقات کمی در این زمینه انجام شده است. محققان هنوز هم در پی آن هستند تا متوجه شوند آیا مغز یک دروغگوی پاتولوژیک با یک دروغگوی سالم متفاوت است یا خیر. برخی از بیماری‌های روانی می‌تواند همزمان با دروغگویی پاتولوژیک باشد.

اختلال شخصیت ضد اجتماعی که احتمال دارد به دلیل شرایط و یا همدردی دروغ بگوید.

اختلال شخصیت مرزی که برای اجتناب از ترک شدن دروغ می‌گویند.

اختلال ساختگی که ممکن است بخواهد برای اینکه بیمار دیده شود خودش را به گونه ای دیگر معرفی کند.

اختلال شخصیت خودشیفتگی که دوست دارند با دروغگویی از دیگران به خواسته‌های خود برسند. این افراد می‌خواهند از مشکلات رها شوند یا توجه دیگران را به دست بیاورند.

بقیه برخی متخصصان دروغگویی می‌تواند با تروماهای زمان کودکی ارتباط مستقیمی داشته باشد. یعنی می‌تواند نوعی مکانیسم مقابله‌ای باشد. معمولاً این افراد از دوران کودکی یاد گرفتند که انسان کامل بودن اهمیت دارد و هرگونه ضعف در وجودشان ناپسند است. آنها همچنین احتمال دارد در همان زمان مورد آزار و اذیت و سوء استفاده واقع شده باشند یا اینکه از لحاظ احساسی و عاطفی طرد شده باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد “دروغگویی کودکان” کلیک کنید.

 

راه‌های مقابله با دروغگویی پاتولوژیک

 

دروغگویی‌های بیمارگونه می‌تواند آسیب زننده به انسان باشد اما برای مقابله با آن از راه‌های زیر می‌توان کمک گرفت:

سعی کنید بر حس واقعی خود ثابت قدم باشید

کسی که دائماً دروغ می‌گوید دروغ‌هایش را باور می‌کند و بر آنها پافشاری می‌کند. شما احتمال دارد بخواهید در این گونه مواقع آنچه را که احساس می‌کنید درست است زیر سوال ببرید. چنین شرایطی سعی کنید درست را شناسایی کنید و محکم بر آن بمانید.

سعی کنید انتظارات خود را تنظیم کنید

بهتر است بدانید که گاهی تغییر دادن دیگران کار آسانی نیست و اینکه بخواهید دائماً حقیقت را به آنها ثابت کنید فرجامی برایتان ندارد غیر از اینکه ناامید شوید. بدانید که هر فردی نمی‌تواند مثل شما فکر کند و واقعیت برای آنها ممکن است چیز دیگری باشد. پس توقع خود را کم کنید تا کارتان به بحث و مجادله و دعوا کشیده نشود.

حد و مرزهای سالمی را تعیین کنید

اگر تصور می‌کنید که دیگران به شما دروغ می‌گویند ایرادی ندارد که رابطه خود را با آنها کمی محدود کنید. شما با آرامش و راحتی می‌توانید دلایل خود را به آنها توضیح دهید. سعی کنید فرد مقابل بفهمد که شما هم برای خودتان ارزش و احترام قائل هستید و قرار نیست هر چیزی را باور کنید. این کار را بدون آنکه بخواهید حقیقت را به آنها نشان دهید، انجام دهید.

برای یک رویارویی مهیا باشید

از جدا شدن ترسی نداشته باشید هرچند این مورد برای همه نیست. اگر بخواهید با اثبات واقعیت مواجه شوید فقط فرد مقابل را خشمگین می‌کنید و ممکن است آنها به راحتی به شما توهین کنند. آنها حتی می‌توانند به یکباره رابطه‌شان را با شما قطع کنند و خودتان را برای چنین چیزی آماده کنید.

آنها را تشویق کنید که دنبال حمایت باشند

حتی اگر کسی هم متوجه دروغش شود و به آن اعتراف کند معمولاً متوجه نیست که چه دروغی می‌گوید یا مشکلش جدی‌تر از آن است. شما می‌توانید غیر مستقیم به آنها پیشنهاد دهید که سراغ یک مشاور دلسوز یا درمانگر بروند تا بفهمند که چرا چنین رفتاری انجام می‌دهند چگونه می‌توانند از شر آن رها شوند.

 

کلام پایانی

اینو بدانید که نشانه‌های دروغگویی پاتولوژیک به درمان توسط متخصص نیاز دارد. کسانی که این ویژگی‌ها را دارند نمی‌توانید بگویید که لزوماً انسان‌های بدی هستند و یا قصد آسیب زدن جدی به دیگران را دارند. اولین راه برای درمان این است که این رفتار خود را بپذیرند و از دنیای خیالی خود فاصله بگیرند. متخصصان روان درمانی می‌توانند این نشانه ها را شناسایی کنند و راهکارهایی را برای درمان ارائه دهند. مشاوران و متخصصان ما در کلینیک روانشناسی همراه آماده ارائه خدمات به شما هستند.