رهایی از نشخوار فکری 

آیا شب ها به دلیل نگرانی و ناراحتی درباره اتفاقات روز قبل از خواب بیدار می شوید؟ آیا دائما در حال سرزنش کردن خود درباره تصمیماتی هستید که در زندگی گرفته اید؟ آیا شغل یا روابط صمیمانه تان به هم ریخته است؟ با مطالعه این مقاله می توانید با ترس هایتان روبرو شوید . دست از نگرانی درباره ی کارهایی که امروز کرده اید بردارید و در لحظه زندگی کنید . زندگی برای فردا را متوقف کرده و با حس مثبت امروز نفس بکشید . فکر کردن بیش از حد درباره آینده را تمام کنید و در زندگی تغییرات بزرگ ایجاد نمایید تا بتوانید آینده را امروز زندگی کنید .ما فقط یک بار امروز را تجربه خواهیم کرد ، پس به جای سرزنش کارهایی که قبلا می توانستید در یک موقعیت اجتماعی انجام دهید یا تلاش برای کنترل کارهایی که می توانید در آینده محقق کنید ، یاد بگیرید از این لحظه ای که دارید ، بهترین استفاده را ببرید . 

نشخوار فکر چیست ؟ 

نشخوار فکر زمانی است که نمی توانید ذهن خود را متوقف کنید ، تفکرات از کنترل خارج شده . وقتی همه چیز در اطرافتان بهم ریخته و به دلیل حجم گسترده تفکرات آشفته در ذهن نمی توانید به درستی فکر کنید .نشخوار فکر یعنی بر روی هر آنچه می توانست باشد ، اتفاقی که باید می افتاد یا اگر چنین بود و چنان نبود در تمامی موقعیت ها ، متمرکز می شوید . 

وقتی بیش از حد فکر می کنید یا به اصطلاح نشخوار فکر دارید ، ذهنتان در چرخه فکری یا الگوهای فکری بدخواهانه گیر می کند . مثل این است که از نظر ذهنی همیشه 24 ساعت روز 7 روز هفته خسته و درمانده اید زیرا مغز نمی تواند متوقف شود . افرادی که نشخوار فکر دارند نگران مسئولیت پذیری شان هستند ، اینکه آیا افراد خوبی هستند ، آیا انتخاب های درستی دارند و آیا مفیدند یا مضر . وقتی نشخوار فکر را شروع می کنید ، کنترل و یا حتی توقف ان سخت می شود . در اینجا برخی علائم که نشان می دهد در دام ذهن گیر افتاده اید و نیاز به کمک دارید فهرست شده است : 

1-بی خوابی 

بی خوابی وقتی ایجاد می شود که فرد نتواند تفکرات خود را متوقف کند . شاید تمام روز احساس سختی داشته باشید اما وقتی دراز می کشید تا بخوابید یا استراحت کنید ، تمام مدت بیدارید . سیل افکار در ذهن درباره مسائلی که هنوز انجام نداده اید ، می خواهید انجام دهید یا شاید ضعف در کاری که کردید ، به راه می افتد . ذهنتان درباره هر چیزی که نمی توانید کنترل کنید و نکردید ، نگران است . اینجاست که خود را درون زندان ذهن می بینید و نتیجه اش بی خوابی است . 

2-زندگی همراه با اضطراب 

اگر تا وقتی درباره شرایط آینده یا اتفاقی که هنوز نیفتاده ، برنامه ریزی و فکر نکنید ، آرام نمی شوید ، این نشان می دهد که شما در ذهن خود به دام افتاده اید . اکثر افراد نمی توانند دست از فکر کردن به مواد ، الکل یا داروی تجویز شده بردارند و تفکرات خود را به آرامش برسانند . اگر افکار باعث اضطراب در شما می شود و از ناشناخته ها می ترسید و به نظر نیاز به کنترل دارید ، این هم نشانگر زندگی کردن در ترس و افتادن در دام ذهن است . 

3-تجزیه و تحلیل بیش از حد همه چیز 

نیاز به کنترل همانند هر آنچه برای علائم قبلی گفته شد ، ذهن را در خود فرو می برد و یکی از مشکلات اصلی ایجاد عادت نشخوار فکر است . نیاز برای کنترل همه چیز ، یعنی شما سعی می کنید آینده نامعلوم را برنامه ریزی کنید ، پس از شکست می ترسید و نسبت به کاری که می کنید تا از اتفاقات بد آینده جلوگیری کنید دچار وسواس فکری می شوید . شما در لحظه زندگی نمی کنید و بنابراین اضطراب زیادی دارید زیرا ذهنتان درگیر همه چیز است . کسی که مسائل را بیش از حد تجزیه و تحلیل می کند ، به راحتی پذیرای تغییر نیست ، تغییر به ندرت برنامه ریزی شده است بنابراین آن را در مار و پیچ رو به پایین ذهن خود می فرستد تا از مقابله با مسئله ای که فعلا قدرتش را ندارد ، اجتناب کند . نتیجه این عادت مهارت های ضعیف تصمیم گیری به دلیل عدم قاطعیت درباره کاری است که باید در مرحله بعد انجام دهد .

4- ترس از شکست (یا همان اهمال کاری) 

کمال گرایان هم به دنبال کنترل همه چیزند ، با این حال پروژه ها و محیطشان را کنترل می کنند ، مطمئن می شوند که همه چیز را درست انجام داده اند زیرا از خطا کردن می ترسند .کمال گرایان نمی توانند شکست را بپذیرند و تلاش می کنند از آن اجتناب کنند . نتیجه این نوع رفتار دور شدن از تصمیم گیری های بزرگ یا پذیرش فرصت های بزرگ زیرا ترجیح می دهند در شرایط وجود ریسک شکست هیچ کاری انجام ندهند . 

5-پیش بینی و قیاس خویشتن 

ترس از شکست و کمال گرایی ، ذهن را دچار وسواس کنترلی کرده و دائما مشغول تحلیل ، تحلیل دوباره ، پیش بینی و سپس رسیدن به تحلیل دیگر است ، در نهایت هیچ چیز به اندازه کافی خوب نیست و این چرخه دوباره تکرار می شود . کسی که نمی تواند تغییر را بپذیرد یا کاملا به خودش باور ندارد از ترس حرکت اشتباه یا تصمیم نادرست شروع به پیش بینی و سرزنش خویشتن می کند . همچنین پردازش اطاعات را با تاخیر انجام می دهد ، به مقایسه کردن خود با دیگران می پردازد و اینکه آیا دیگران عمل او را درست می دانند یا خیر .

6-خستگی 

اگر زیادی جسم و ذهنتان را درگیر مسائل مختلف کنید ، احساس خستگی می کنید . خستگی نشان می دهد بدن نیاز به استراحت دارد . اگر همیشه در حال فعالیت فیزیکی و ذهنی باشید ، فرسودگی روانی رخ می دهد .خستگی نشان می دهد مغز به تقویت دوباره نیاز دارد، باید استراحت کنید . 

راهکار مناسب

استراتژی های زیر را برای رسیدن به آرامش و ساکت کردن ذهن و البته خواب شبانه بهتر ، تمرین کنید :

چه زمانی بیشتر دچار نشخوار فکر می شوید 

خودآگاهی را تمرین کنید . اینگونه می توانید از زمان اوج گیری تفکرات آشفته مطلع شوید . آگاهی از محرک ها و علائم اولیه به دام افتادن در عادت فکر کردن بیش از حد ، گام های اولیه برای رهایی از این چرخه است . وقتی متوجه وسواس فکری درباره مسائل خارج از کنترل یا استرس در مورد اتفاقات گذشته شدید، آن ها ار بپذیرید و بدون مضطرب شدن یا قضاوت کردن قبول کنید که وجود دارند . به خودتان بگویید ده دقیقه فرصت دارید تا درباره موضوع مضطرب کننده ، فکر کنید . تایمر را تنظیم کرده ، در نظر بگیرید این تفکر برایتان سودی ندارد و قرار نیست چیزی را تغییر دهد و سپس به سراغ عامل نگران کننده بروید . پس از تکمیل این فرآیند ، نفس عمیق بکشید و حواستان را مشغول چیز دیگری بکنید . 

تفکرات خود را به چالش بکشید 

به چالش کشیدن تفکرات روشی مفید برای رهایی از الگوی نشخوار فکر منفی است و کمک می کند ذهنتان در لحظه بماند . اگر به دلیل تاخیر در رسیدن به محل کار ، این فکر در ذهنتان پدیدار شد که اخراج خواهید شد یا عدم پرداخت اجاره خانه شما را بی خانمان می سازد ، یک گام به عقب برگردید . دقت کنید نگران مسائلی هستید که هنوز اتفاق نیفتاده و در عوض بهترین شرایط را در نظر بگیرید .اگر نمی توانید جلوی فکر کردن به بدترین شرایط را بگیرید ، اول از همه فکر کنید چگونه باید از وقوع بدترین مورد جلوگیری کنید . برای مثال اگر زنگ هشدار ساعت صدا نداد و دیر به محل کارتان خواهید رسید ، به جای گوش دادن به تفکرات منفی و دویدن به این سو و آن سو ، افکارتان را به چالش بکشید . از خودتان بپرسید چه کار می توانی انجام دهید؟

بر روی حل مسئله متمرکز شوید 

درست شبیه چالش کشیدن افکار، بر روی روش های حل مشکلات کار کنید. چرا وقتی توانایی حل مشکلات را دارید با آنها زندگی کنید ؟ از خودتان نپرسید چرا این اتفاق افتاده بلکه بپرسید در مقابله با آن چه کاری می توانید انجام دهید . وقتی گام های اول را بردارید و به راه حل مشکلات و عوامل تنش زا فکر کنید ، به مغزتان آموزش می دهید که شما کنترل را در دست دارید و با تمرین بیشتر ، مغز خودش را به صورت خودکار برای حل مشکلات سامان دهی می کند . پس کمی سرعت خود را کم کنید ، به جای اینکه خودتان و مشکلات را از هم بپاشید ، مشکلات را بپذیرید . به دنبال راه حل باشید و از خود بپرسید چگونه می توانید شرایط را تغییر دهید . اگر قابل تغییر نیست ، رهایش کنید و بر روی چیز دیگری متمرکز شوید . 

ذهن آگاهی را تمرین و جستجو کنید 

ذهن آگاهی تکنیکی فوق العاده است که به همه در لحظه کمک می کند . ذهن آگاه بودن ، به معنی ماندن در لحظه است .این یعنی هیچ چیز غیر از زمان ، مکان و لحظه حال اهمیت ندارد . به معنی یکی بودن با افکار و خویشتن است . درباره این مسائل فکر کنید ، چگونه می توانید در حالی که تمام توجه تان به صورت عمدی بر روی اینجا و حالا است، به گذشته یا آینده فکر کنید ، با تمرین، ذهن آگاهی تبدیل به تکنیکی فوق العاده برای کاهش نشخوار فکر و افکار منفی خواهد شد. 

کانال را عوض کنید 

اگر به شما بگوییم درباره فیل بنفشی که روی ابرها صورتی می پرد فکر نکنید ، شما چه می کنید؟ مهم نیست چقدر تلاش کنید ، باز هم در حال فکر کردن به رنگ فیل و کاری هستید که انجام می دهد . درباره توقف کارهای دیگر هم به همین شکل است . پس وقتی به خودتان می گویید درباره چیزی فکر نکن ، در واقع آتش را روشن کرده اید . در عوض تفکرات خود را بپذیرید و حواستان را پرت موضوع دیگری کنید مانند ورزش یا تماس با دوستتان و گوش دادن به حرف های یکدیگر . وقتی روی افراد یا مسائل دیگر متمرکز می شوید ، بیشتر وقتتان صرف انجام کار دیگری به غیر از نشخوار فکر و نگرانی می شود.

کلام آخر 

نشخوار افکار بسیار آزاردهنده است و می‌تواند سلامت جسمی و روانی ما را به خطر بیندازد. این حالت، می‌تواند به بیماری‌هایی مانند افسردگی و اختلالات اضطرابی ختم شود. می‌توانید برای رهایی و درمان نشخوار فکری، کارهایی مانند منحرف‌کردن ذهن و تقویت مهارت حل مسئله را امتحان کنید، اما به یاد داشته باشید که در صورت تشدید یا ادامه یافتن نشخوار فکری، حتماً به روانشناس مراجعه کنید.