زمان همواره برای آدمی منبعی ارزشمند و صد البته منحصر به فرد بوده است، منحصر به فرد از این روی که برخلاف دیگر منابع قابل بازیابی نیست. مدیریت زمان بی تردید یکی از پیش نیازها برای موفقیت محسوب می شود . با این حال، در دنیای پرشتاب امروزی که انبوهی از عوامل موجب بروز اختلال در تمرکز ما بر روی تکالیف پیش روی می شوند ، بهره گیری از فنون علمی و آزموده شده ی مدیریت زمان بیش از پیش ضروری جلوه می کند. توانایی شما برای مدیریت زمان جزو عوامل اصلی تعیین کننده موفقیت یا شکستتان است. هر قدر بهتر بتوانیم از زمان استفاده کنیم ، کارهای بیشتری را به انجام رسانده ، به نتایج ارزشمندتری دست می یابیم. شاید هر روز تنها دو ساعت با بازدهی بالا کار کنید ، اما با استفاده از شیوه ها و مطالب آموخته شده در این مقاله حتی می توانید بهره وری و کارایی خود را دو برابر کنید.
چهار عامل اصلی در اثربخشی
نخستین عامل اشتیاق است . باید اشتیاق شدید و فراوان برای تحت کنترل درآوردن زمان خود و دستیابی به حداکثر اثربخشی داشته باشید.عامل دوم تصمیم قاطع است. باید به روشنی تصمیم بگیرید که می خواهید شیوه های اصولی مدیریت زمان را به کار گیرید تا در نهایت مدیریت زمان به یک عادت برای شما تبدیل شود .عامل سوم عزم راسخ است. شما باید برای ایستادگی در برابر وسوسه ها ، اراده ایقوی داشته باشید تا اینکه سرانجام بتوانید زمان خود را به شکل موثری مدیریت کنید. اشتیاق شما می تواند تقویت کننده ی این عزم راسخ باشد . عامل چهارم و شرط اصلی موفقیت در زندگی، انضباط است. باید مدیریت زمان را به عادتی نهادینه در زندگی خود تبدیل کنید. انضباط موثر به معنای داشتن اراده ای برای وادار ساختن خود به پرداخت هزینه های لازم برای موفقیت است. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله مدیریت زمان در خانواده را مطالعه کنید.
شیوه های کابردی برای بهره گیری موثر از وقت
توجه به نکات زیر برای بهره گیری موثر از زمان ضروری است:
ارزش های خود را شناسایی کنید
از آنجا که مدیریت زمان در حقیقت مدیریت زندگی است ، برای افزایش بازدهی فردی ابتدا باید ارزش های واقعی خود را شناسایی کنید .بدون شناخت ارزش های واقعی ، مدیریت زمان به شکل درست امکان پذیر نخواهد بود. برای مدیریت درست زمان ، باید رویدادهای مختلف را با اموری که برایتان بیشتر اهمیت دارد هماهنگ کنید . اگر کاری برای شما مهم نباشد ، در این صورت انگیزه و عزم راسخی برای کنترل و مدیریت زمان اجرای آن هم نخواهید داشت . از خودتان بپرسید :” چرا این کار را انجام می دهم؟” برای انجام چه کاری صبح ها بیدار می شوید ؟ دلیل شما برای داشتن شغل فعلیتان چیست؟ چرا در محل کار فعلی مشغول به کار هستید؟
معنا و هدف متعالی
هر انسانی در زندگی نیازمند معنا و هدفی متعالی است . یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد تنش فردی ، اندوه و اضطراب این است که کارهایی که انجام می دهید ربطی به درونی ترین ارزش ها و عقاید شما ندارد. پیش از آغاز هر کار باید دلیل انجام آن را از خود بپرسید . شاید بتوانید در زمینه به کارگیری شیوه های مختلف مدیریت زمان پیشرفت خوبی داشته باشید ، اما اگر این شیوه ها را برای انجام کارهایی که ارتباط چندانی با ارزش های درونی تان ندارد استفاده کنید، در عمل چیز زیادی عایدتان نمی شود. در این صورت بهره وری بیشتر ، تنها سبب ایجاد و افزایش حس بیگانگی ، اندوه و اضطراب می شود.
سوال بعدی که باید از خود بپرسید این است:”چه چیزی بیشترین ارزش را در زندگی ام دارد؟”به چه چیزی بیش از بقیه اهمیت می دهید؟ از چه چیزی بیزار هستیذ؟ تنش، اضطراب و رنج و احساس نامطلوب در زندگی فردی و شغلی به دلیل همین راستا نبودن کارهایی که انجام می دهید و ارزش هایی که بدان باور دارید است. اگر هم راستا با ارزش های خود زندگی کنید، توان ، اشتیاق و خلاقیت فراوانی خواهید یافت .
پیش از آغاز همه جنبه ها را بررسی کنید
خیلی اوقات پیش می آید که با وجود تلاش و کوشش فراوان برای دستیابی به یک هدف، فرصتی برای تفکر و بررسی هدفی که مد نظر دارید اختصاص نمی دهید. آیا هدفتان از زندگی، ایجاد یک زندگی بسیار خوب است؟ آیا می خواهید به موقعیت شغلی بهتری دست یابید؟ توانایی شما برای تحلیل دقیق و درون نگری – تفکر آهسته – امری ضروری برای سازماندهی زمان به منظور بهره وری بیشتر و دستیابی هر چه بیشتر به شادی، رضایتمندی و شادی از آنچه انجام می دهید است.
سرانجام را مد نظر قرار دهید
نتیجه نهایی انجام کاری را که اشتیاق زیادی به انجامش دارید مد نظر قرار دهید. می خواهید در پایان روز به چه نتیجه ای دست یابید ؟در هنگام بالا رفتن از نردبان موفقیت ، دقت کنید که این نردبان را به دیوار درستی تکیه داده باشید . آیا هدفتان از کار کردن ، کسب درآمد کافی برای دستیابی به امنیت مالی و احساس شادی است؟ آیا به این دلیل کار می کنید که کارتان را دوست دارید یا اینکه حس می کنید در مسیر دستیابی به هدف بسیار مهمی قرار دارید؟ اگر به مهم ترین هدف خود دست یابید ، زندگیتان چه تغییری می کند؟ چه چشم اندازی را در درازمدت برای خود و فعالیت شغلیتان تصور می کنید؟ ماموریتتان چیست؟ می خواهید چه تغییری در زندگی دیگران ایجاد کنید؟
شیوه های دستیابی به هدف را بررسی کنید
پس از اینکه هدفی را که می کوشید به آن دست یابید شناسایی کردید ، باید به این سوال پاسخ دهید :”قرار است چگونه به این هدفم برسم ؟” پاسخ دهی به این پرسش مهم سبب می شود بینشی عمیق تر نسبت به مسیر پیش رویتان یافته و به این ترتیب بهتر می توانید موقعیت فعلی خود را بررسی کنید و از حضور در مسیر درست به سمت هدف تعیین شده مطمئن شوید . پس از اینکه هدف مورد نظر و شیوه دستیابی به آن را به طور دقیق مشخص کردید ، باید به این پرسش پاسخ دهید : ” روند پیشرفت چطور است؟” آیا کاری که انجام می دهید سریع ترین و کارامد ترین راه برای دستیابی به هدفتان است؟ آیا از میزان پیشرفتتان راضی هستید ؟ آیا امور به خوبی جریان دارند یا اینکه با موانع و مشکلات فراوانی در مسیر حرکتتان رو به رو می شوید؟ فراموش نکنید که حتما پیش فرض هایتان را بازبینی کنید .
به دنبال راه بهتری باشید
پس از این سوال که ” روند پیشرفت چطور است؟ ” یک پرسش مهم دیگر را نیز مد نظر قرار دهید و آن هم اینکه ” آیا راه بهتری هم وجود دارد؟ حققت آن است که تقریبا همیشه راهی متفاوت و بهتر برای دستیابی به نتیجه مورد نظر وجود دارد . این راه متفاوت می تواند سریع تر، کم هزینه تر و با بازدهی بیشتر باشد. پاسخ هایی که به این پرسش ها می دهید می تواند سرعت شما را برای دستیابی به اهداف ، چشم انداز و مامورت تان را به طور چشمگیری افزایش دهد.
آینده را تصور کنید سپس به حال بازگردید
مهم ترین و ارزشمندترین کاری که در هر یک از حوزه های زندگی شغلی و فردی انجام می دهید چیست؟ این کار چیزی نیست جز تفکر. هر روز سی دقیقه یا بیشتر وقت بگذارید تا اهداف، برنامه ها و پیشرفتتان را بازبینی کنید. بهترین زمان برای انجام این کار ، صبح هنگام و پیش از آغاز کارهای دیگر است . در این زمان به فکر کردن ، برنامه ریزی و خلق ایده های نو بپردازید. پیش از انجام هر کاری باید در مورد آن مطالعه کرده ، اطلاعات به دست آورید و به جنبه های مختلف آن فکر کنید . ببینید اکنون در چه جایگاهی هستید و می خواهید در پنج سال آینده به چه جایگاهی دست یابید . فعالیت هایی را که اکنون به آن مشغولید در نظر بگیرید و ببینید کدام یک از آنها بیشترین تاثیر را بر آینده شما خواهد داشت. این شیوه تفکر به شما امکان می دهد تا زمان خود را بسیار بهتر از آنچه حتی در تصور خود دارید مدیریت کنید . گاهی اوقات ، تنها یک ایده که در این ژرف اندیشی و تامل حاصل می شود می تواند نتیجه ای معادل ماه ها و سال ها تلاش را برایتان به ارمغان آورد.
تصمیم های بهتری برای وضعیت کنونی تان بگیرید
اگر تصویر روشنی از هدف خود در آینده در ذهن داشته باشید ، تصمیم گیری در زمان حال برایتان آسان تر خواهد شد. به طور کلی چشم انداز بلند مدت سبب تسهیل تصمیم گیری های کوتاه مدت می شود. با تصور آینده و سپس بررسی وضعیت حال در بیشتر موارد می توانید کارهایی را که لازم است تا به مقصد خود برسید شناسایی کنید و از اشتباهاتی که ممکن است روی دهد جلوگیری کنید . این تمرین به شما امکان می دهد تا اهداف خود را شفاف سازی کنید . با این کار به ابزاری ذهنی برای مدیریت بهتر زمان خود دست می یابید و در نتیجه کاری که امروز انجام می دهید ، شما را به سمت ایجاد آینده ایده آل پیش خواهد برد .
برنامه های خود را بنویسید
فهرستی از همه ی اهداف خرد و کلان خود بنویسید. هرگاه که پروژه جدیدی را باید به انجام برسانید فکر کرده و سپس فهرستی منظم از تک تک گام هایی که باید برای تکمیل پروژه برداشته شود تهیه کنید. هر یک دقیقه که صرف برنامه ریزی می کنید، زمان اجرا را تا ده دقیقه کاهش می دهید. زمانی که پیش از آغاز کار صرف نوشتن جزئیات اموری که باید انجام شود می کنید ، بازدهی هزاردرصدی در انرژی فردی را به همراه دارد. ابتدا فهرستی از فعالیت های مختلف را بر اساس ترتیبی که باید به انجام برسانید تهیه کنید. برای این کار باید ابتدا نخستین گامی را که باید به انجام رساند قرار داد و به همین ترتیب تا آخرین گام لازم برای تکمیل پروژه را پشت سر هم نوشت. بزرگ ترین اهداف را می توان با تقسیم آن به گام های کوچک به انجام رساند. سپس باید اولویت هر یک از موارد فهرست خود را مشخص کنید. تعیین اولویت ها به شما امکان می دهد تا بدون برهم خوردن تمرکز ، بر روی موارد کلیدی تمرکز کنید.
خواب بهتری داشته باشید
بسیاری از افراد در رختخواب به خود می پیچند و سعی می کنند کارهایی را که باید فردا انجام دهند به خاطر سپرده ، فراموش نکنند . اگر پیش از خوابیدن فهرستی تهیه کنید و تمام مواردی را که برای فردا برنامه ریزی کرده اید یادداشت کنید ، خواب بهتری داشته ، صبح هنگام نیز شاداب تر از خواب برخواهید خواست.
کلام پایانی
احساس عدم کنترل بر روی زمان، عامل اصلی ایجاد تنش، اضطراب و افسردگی است. هر قدر بهتر بتوانید رویدادهای مهم زندگی خود را سازماندهی و کنترل کنید ، احساس مطلوب تر ، توان بیشتر و همچنین خواب بهتری خواهید داشت و کارها را به شکل شایسته تری به انجام خواهید رساند. اگر شما هم احساس می کنید که قادر به مدیریت زمان نیستید یا نمی توانید به کارهایتان برسید بهتر است حتما از یک مشاور کمک بگیرید.
