شما فردی دارای استرس و اضطراب هستید؟ چقدر در طول روز دچار این حالات می‌شوید؟ اغلب افراد جامعه ممکن است بنا به دلایل مختلف، هر از گاهی دچار استرس و اضطراب شوند که البته یک امر طبیعیست. اما گاهی میزان استرس و اضطراب بیش از اندازه است و به نوعی اختلال برای فرد تبدیل می‌شود. اگر بخواهیم در یک تعریف کلی بگوییم که استرس و اضطراب چیست؟ می‌توانیم بگوییم استرس تقاضای مغز یا بدن شماست زمانی که در شرایطی رقابتی، چندین درخواست به شما داده شود. در چنین شرایطی افراد معمولاً احساس استرس می‌کنند. احساس استرس می‌تواند در اثر رخ دادن رویدادی ایجاد شود و شما را ناامید یا عصبی کند. در تعریف اضطراب هم می‌توان گفت که احساس ترس، نگرانی یا ناراحتی است. در حقیقت اضطراب یک واکنش در برابر استرس است و در افرادی رخ می‌دهد که قادر به شناسایی عوامل استرس زای قابل توجه در زندگی خود نمی‌باشند.
البته استرس و اضطراب همیشه بد نیستند و اگر در کوتاه مدت برای شما ایجاد شوند، کمک می‌کنند تا از یک چالش یا وضعیت خطرناک به خوبی عبور کنید. به عنوان مثال، نگرانی در مورد پیدا کردن شغل مناسب، احساس تنش و عصبی بودن قبل از یک آزمون بزرگ و مهم، خجالت کشیدن در موقعیت‌های اجتماعی خاص و … نمونه‌هایی از استرس و اضطراب روزمره هستند. اگر انسان‌ها دچار کمی اضطراب نشوند، انگیزه‌ای برای انجام کارهایی از جمله شرکت در آزمون و پذیرش چالش‌هایی که باید در زندگی انجام بدهند را ندارند.
اما همانطور که اشاره کردیم میزان کم استرس و اضطراب خوب است و اگر در زندگی روزمره شما باعث بروز اختلال شوند، نشان دهنده یک مسئله جدی‌تر می‌باشند. مثلاً اگر بخاطر ترس های غیر منطقی از رویارویی با موقعیت‌های گوناگون اجتناب کنید و یا دائماً نگرانی و اضطراب شدید داشته باشید، ممکن است دچار شرایط آسیب زایی شده باشید که نیاز به درمان و کمک خواهید داشت. در مقاله پیش رو قصد داریم شما را با علت استرس و اضطراب شدید آشنا کنیم و کمک کنیم تا با بررسی این علت یا علت‌ها، از بروز مشکلات در زندگی خود جلوگیری کنید و با پشت سر گذاشتن این شرایط، زندگی سالمی را به لحاظ جسمی و روحی، تجربه کنید.
استرس و اضطراب چه علائمی دارند؟
استرس و اضطراب می‌توانند علائم جسمی و روانی متعددی را به وجود بیاورند. افرادی که درگیر استرس و اضطراب می‌شوند، به طور عمده دچار علائم جسمی زیر می‌شوند:
- معده درد
- تنش عضلانی
- سردرد
- تنفس سریع و پی در پی
- ضربان قلب سریع
- تعریق
- تشنج
- سرگیجه
- تکرر ادرار
- تغییر در اشتها
- مشکل خواب
- اسهال
- خستگی
البته خوب است بدانید که استرس و اضطراب علاوه بر علائم جسمی دارای علائم ذهنی و روحی بسیاری نیز هستند که علائم ذهنی ناشی از این حالات عبارتند از:
- احساس عذاب قریب الوقوع
- وحشت یا عصبی بودن به ویژه در محیط‌های اجتماعی
- مشکل در تمرکز
- خشم غیر منطقی
- بی قراری
افرادی که برای طولانی مدت دچار استرس و اضطراب می‌شوند، ممکن است پیامدهای منفی مربوط به سلامت خود را تجربه کنند. مثلاً به احتمال زیاد دچار بیماری قلبی، فشار خون بالا و دیابت شده و یا حتی ممکن است دچار افسردگی و اختلال وحشت شوند.
علت استرس و اضطراب چیست؟
علل شایع وقوع استرس و اضطراب برای اکثر مردم، رخ دادن وقایع خاصی در زندگی و قرار گرفتن در یک شرایط جدید است. برخی از عوامل استرس زای رایج به شرح زیر می‌باشند:
- انتقال به یک منطقه جدید
- شروع به کار در یک شغل جدید و یا ورود به یک مدرسه جدید
- داشتن بیماری یا جراحت
- پیدایش بیماری یا آسیب برای یک دوست یا یکی از اعضای خانواده
- مرگ یکی از اعضای خانواده یا نزدیکان
- ازدواج کردن
- بچه دار شدن
توجه داشته باشید که معمولاً برای استرس و اضطراب شدید، دارو تجویز می‌شود. داروهای تجویز شده ممکن است در اثر تداخل دارویی با برخی داروهای دیگری که مصرف می‌کنید، علائم استرس و اضطراب را بدتر کنند. به عنوان مثال داروهای تیروئید، اسپری آسم و قرص‌های رژیمی علائم استرس و اضطراب را تشدید می‌کنند. همچنین مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار، کوکائین و الکل نیز می‌توانند علائم را بدتر و شدیدتر کنند.
چه اختلالاتی مربوط به استرس و اضطراب می‌شوند؟
استرس و اضطرابی که به طور مکرر رخ دهد یا متناسب با فشار روانی وارده بر افراد نباشد، ممکن است نشان دهنده بروز یک اختلال اضطرابی باشد. شاید برایتان عجیب باشد ولی حدود 40 میلیون آمریکایی با یکی از انواع اختلال اضطراب زندگی می‌کنند. افرادی که به طور روزمره و طولانی مدت، احساس اضطراب و استرس دارند، ممکن است دچار یکی از اختلالات زیر شده باشند:
- اختلال اضطراب عمومی (GAD) که منبع مشخصی ندارد
- اختلال هراس وضعیتی که در فرد باعث حملات وحشت می‌شود
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) که فرد را دائماً مضطرب می‌کند
- هراس اجتماعی که باعث اضطراب شدید فرد در موقعیت‌های اجتماعی می‌شود
- وسواس فکری که باعث افکار تکراری و اجبار برای انجام برخی اعمال خاص می‌شود
چه موقع باید برای کنترل استرس و اضطراب به دنبال درمان باشیم؟
اگر در مواردی استرس و اضطراب باعث شود که به خود یا دیگران آسیب برسانید، باید سریعاً به دنبال درمان روانپزشکی باشید. خوشبختانه استرس و اضطراب شرایط قابل درمان هستند و تکنیک‌ها و روش‌های بسیاری برای مهار آنان وجود دارد. اگر نگرانی‌های شما قابل کنترل نیستند و استرس زندگی روزانه شما را تحت تأثیر قرار داده است، می‌توانید با مراجعه به یک روانپزشک، راه‌های کنترل استرس و اضطراب خود را پیدا کنید.
تکنیک‌هایی برای کنترل استرس و اضطراب
تجربه استرس و اضطراب طبیعی است و برای کنترل این حالت‌ها استراتژی‌ها و تکنیک‌های بسیاری وجود دارد. شاید بپرسید که چگونه استرس و اضطرابمان را مدیریت کنیم؟ در پاسخ باید بگوییم بهتر است برای کنترل استرس و یا اضطراب خود، به نحوه پاسخ ذهن یا بدنتان در موقعیت‌های استرس زا توجه کنید. به این ترتیب می‌توانید اگر دفعه بعد دچار استرس و اضطراب شدید، واکنش خود را پیش بینی کرده و آن را از بین ببرید.
با ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی، می‌توانید علائم استرس و اضطراب را در خود کاهش دهید. بنابراین به شما توصیه می‌کنیم که از تکنیک‌های زیر همراه با درمان‌های روانپزشکی برای کاهش استرس و اضطراب خود استفاده کنید.
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم
- محدود کردن مصرف کافئین و الکل
- داشتن خواب کافی
- انجام ورزش منظم
- انجام مراقبه
- زمان بندی برای سرگرمی‌ها
- مرور خاطرات مثبت
- تمرین تنفس عمیق
- شناخت عوامل تحریک کننده استرس در شما
- صحبت کردن با یک دوست
کمک‌های حرفه‌ای برای کنترل و درمان استرس و اضطراب
درست است که روش‌های زیادی برای کنترل استرس و اضطراب وجود دارد. اما این روش‌ها و تکنیک‌ها ممکن است برای سطح پایین استرس و اضطراب کاربردی باشند و شما برای درمان کامل، نیاز به گرفتن مشاوره روانشناسی و یا حتی مراجعه به یک روانپزشک داشته باشید. تصور اینکه تنها افراد دیوانه به روانپزشک مراجعه می‌کنند را دور بریزید و واقع بینانه برای رفع مشکل خود تلاش کنید. بسیاری از افراد از ترس آبرو و یا برای برچسب نخوردن از سوی افراد، برای اختلالات روانی و مشکلات روحی که دارند، از مراجعه به روانپزشک امتناع می‌کنند و در نتیجه اختلالات آنان به مرور زمان بدتر و شدیدتر می‌شوند و پروسه درمان آن‌ها طولانی‌تر. حتی ممکن است در برخی موارد، آسیب‌های جبران ناپذیری هم از آن‌ها بر جای بماند که باعث یک عمر پشیمانی شود.
بنابرین اگر احساس می‌کنید که مشکل شما جدیست و با روش‌های عادی قادر به کنار آمدن با استرس و اضطراب خود نیستید، عده بسیاری از ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشت روان وجود دارند که می‌توانند باعث بهبود شما شوند. آن‌ها ممکن است برای کمک به شما در بر طرف کردن استرس و اضطرابتان یک دوره روان درمانی را آغاز کنند و با ارائه آموزش‌های لازم و مشاوره‌های سودمند در این زمینه، به خوبی استرس و اضطراب را از شما دور کنند. به طور کلی در پروسه روان درمانی، درمانگران به شما شناخت درمانی رفتاری (CBT) را پیشنهاد می‌دهند. این روش محبوب و مؤثر، به مدیریت استرس و اضطراب‌های شما کمک می‌کند. در حقیقت این نوع درمان باعث می‌شود یاد بگیرید که افکار و رفتارهای مضطرب ککنده را شناخته و تغییر دید مثبتی را نسبت به آن‌ها داشته باشید.
سخن پایانی
درست است که درگیری با استرس و اضطراب و مقابله با مشکلات ناشی از آن‌ها ناخوشایند است ولی بهتر است پروسه درمان را هر چقدر هم که طولانی باشد، در پیش بگیرید. اگر برای مدت زمانی طولانی درگیر این مسائل و اختلالات ناشی از آن‌ها باشید، چنانچه روال درمان را آغاز نکنید، سلامت جسمی شما نیز در کنار سلامت روحی‌تان به خطر می افتد. تأثیرات منفی اختلالات ناشی از استرس و اضطراب ممکن است حتی تا مدت‌ها بر روی فرد باقی بماند و زندگی‌اش را تحت شعاع قرار دهد. البته باز هم اشاره می‌کنیم که مقدار متناسب استرس و اضطراب در زندگی لازم است و نوعی محرک و انگیزه دهنده برای حرکت در مسیرهای جدید و کسب تجارب تازه است. اما اگر عواقب منفی را برای زندگی روزمره شما و اطرافیانتان به وجود بیاورد، دیگر نرمال نبوده و باید برای آن فکری اساسی کنید. خوشبختانه متخصصان در این حوزه از دانش خوبی برخوردارند. به آن‌ها مراجعه کنید و درمان خود را جویا شوید، چرا که این متخصصین می‌توانند به سادگی با چند راهکار عملی، پشتیبان و حامی سلامت هر چه بیشتر شما در زندگی‌تان باشند.
برای مشاوره خانواده از طریق واتس‌اپ میتونم اقدام کنم؟
سلام
در صورت تمایل با مشاوره خانواده در تماس باشید.021-22383846 09128031540