علت دیدن خوابهای تکراری

برای همه شما تاکنون پیش آمده که خواب هایی ببینید و آن را به یاد آورید اما بعد از مدتی دوباره همان محتوا در خوابتان تکرار شود. علت آن چه چیزی هست؟ حتما از خودتان سوال کرده اید. در ادامه این مقاله با ما باشید تا پاسخ این سوالتان را بیابید.

خواب تکراری

خواب تکراری یعنی اینکه فرد هر دفعه خواب هایی را با مضمون مشابه ببیند. این گروه از خواب ها میتوانند در رابطه با موضوعی که دارند مانند امتحان دادن یا سقوط و… برای انسان آزاردهنده باشند. غالباً خواب های تکراری آشکار کننده یک مسئله ناخوشایند هستند که استرس و نگرانی را ایجاد می کند. این عامل یعنی این که خواب های تکراری انعکاس و بازتاب یک اضطراب در زندگی هستند. خواب های تکراری احتمال دارد سبب بیدار شدن فرد در نیمه شب شوند و ذهن او را تا مدتی درگیر کند. هرچند برای هر فردی ممکن است این مسئله به وجود بیاید اما کابوس های تکراری در خواب های کودکان بیشتر به چشم می خورد. هرچند گاهی محتوای خواب های تکراری ترسناک نیستند و فرد را دچار وحشت نمی‌کنند اما طبق تحقیقات بیشتر خواب های تکراری تجربیات منفی هستند. گاهی موضوعات خواب های تکراری دقیقاً این هم هستند و گاهی هم می توانند تقریباً مشابه خواب های قبلی تان باشد.

رایج ترین خواب های تکراری

معمولا مضمون خواب های تکراری موارد زیر را در بر می گیرند:

سقوط کردن، افتادن، مورد حمله یا تعقیب واقع شدن، برهنه بودن، گیر افتادن یا گیر کردن در جایی، فرار از مدرسه یا بازگشت به دوران مدرسه، افتادن دندان، ناتوانی در حرف زدن، رند شدن در یک آزمون مهم، نرسیدن به یک مناسبت یا ملاقات مهم، حرکت های آهسته یا ناتوانی بدن در دویدن، تصادف کردن یا عدم توانایی کنترل وسیله نقلیه.

میزان شیوع خواب های تکراری

بهتر است بدانید که کودکان بیشتر از نوجوانان و بزرگسالان خواب های تکراری را تجربه می کنند. مثلاً کودکان چیزی حدود ۳۵ درصد خوابهای تکراری می بینند در حالی که این امر در نوجوانی به ۱۵ درصد کاهش مییابد. کودکان از آنجایی که کمتر از بزرگسالان می توانند برون ریزی عاطفی داشته باشند و یا حرف های خودشان را به زبان بیاورند معمولاً آنچه که در مورد آن نگران هستند در خواب هایشان دیده می شود. آنها بیشتر موضوعاتی همچون افتادن، تحقیب شدن یا مواجهه با شخصیت های افسانه ای و تصادفات را تجربه می کنند.

آیا خواب های تکراری معنا دارند؟

شاید تاکنون به ذهن تو رسیده باشد که انسان هایی هستند که می توانند خواب ها تعبیر کنند یا کتب خاصی در این زمینه وجود دارد. تحقیقات علمی هنوز در این زمینه مبهم است و آنچه که مشخص است اینکه خواب های تکراری معنای عمیق و مهم تری از خود آن رویا دارند. مطالعه خواب ها بسیار پیچیده است و یکی از روانشناسانی که در این زمینه کار کرده است کارل گوستاو یونگ است. در بعضی از درمان های روانشناسی مانند روانکاوی یا روان تحلیلی خوابهای مراجعان مخصوصاً مضمون های تکراری آنها بررسی می شود.

علت دیدن خوابهای تکراری

برخی از دلایلی که باعث می‌شود افراد خواب های تکراری ببیند شامل:

تعارضات حل نشده

برخی شواهد نشان می دهد که خواب های تکراری احتمال دارد بیانگر تعارضات حل نشده شخص باشد که باعث می شود آن را به صورت خواب تجربه کنند. خوابهای تکراری معمولاً هنگام نگرانی و دوره های طولانی و تا چند سال سال یا برای تمام عمر در فرد رخ میدهند. این خواب ها می توانند داستان های مشابهی را برای اشخاص ایجاد کنن.د این را بدانید که خواب در تنظیم عواطف اتفاقات استرس زا کمک کننده است. برخی از تئوری ها معتقدند که خواب های تکراری با مسائلی که زندگی واقعی نتوانسته را به خوبی حل و فصل کند ارتباط دارد. خواب های تکراری بیان کننده مسئله خاص زندگی شخصی و نشانه های افسردگی و استرس است. این خواب معمولا در شرایط بحرانی شدت می گیرند و هنگامی که شخصی بتواند بر مسائل خودش غلبه کنند راه درمان را پیش بگیرد به پایان میرسد که نشان دهنده بهبود سلامت روانی فرد است.

خواب های تکراری همچنین بازتاب خلا های عاطفی خواب بیننده هم هستند. مثلاً دیدن خواب سونامی به دنبال یک آسیب روانی یا سوء استفاده به وجود می‌آید. این الگوی نمادین می‌تواند بیان کننده استرس یا وحشت یا ترسی باشد که فرد آن را در بیداری تجربه کرده است. گاهی اوقات احساسات استرس مربوط به دوران گذشته یا تمایل به برتری در خواب های افراد تکرار می شوند به این صورت که شخصی خواب می بیند که وارد جلسه امتحان شده است بدون آنکه آمادگی آن آزمون را داشته باشد.

ویلیام دمهاف پژوهشگر و روانشناس آمریکایی در این زمینه می‌گوید که تکرار رویاها طیف وسیعی دارد. در بخش شدید آن کابوس های مربوط به آسیب های روحی و روانی هستند که فرد مستقیماً ترومایی را تجربه کرده است. بعد از آن رویاهایی به وجود می‌آید که در آن محتوا به صورت کامل یا ناقص اجرا می شود. خواب های تکرار شونده معمولاً خود تروما را مستقیم نشان نمی دهند بلکه توسط احساسی مرکزی و به صورت نمادین آن را منعکس می نماید. هر چه هر فردی بتواند ترومایی را که تجربه کرده، به خوبی پشت سر بگذارد و آن را حل و فصل کند روند بهبودی و محتوای مثبت در خواب هایش هم شکل می گیرد.

پدیده های فیزیولوژیکی

در سال ۲۰۱۸ تحقیقات نشان داده اند که کسانی که خواب افتادن دندان را می بینند با نشانه های اضطرابی ارتباطی ندارند بلکه آن هایی که هنگام خواب یا ناراحتی بعد از بیدار شدن دندان هایشان را به هم فشار میدهند، احتمال استرس یا دیگر نشانه های نگرانی و ترس در آن ها وجود دارد. هنگام خواب مغز انسان از دنیای بیرون کاملا رها نشده است و فرد همچنان محرک های بیرونی بلند صدا بو یا احساسات درونی بدن را ادراک می نماید. به این معنا که محتوایی همچون ناتوانی در پیدا کردن سرویس بهداشتی یا برهنگی در یک مکان عمومی می تواند نشان دهنده نیاز به دفع ادرار هنگام شب یا بر تن کردن لباس راحتی در خواب باشد.

برخی از اتفاقات فیزیکی خواب متناقض یعنی هنگامی که  بیشترین رویا در آن رخ می دهد می تواند تاثیرگذار باشد. در خواب متناقض عضلات انسان فلج می شوند که می تواند سبب رویای داشتن پاهای سنگین یا احساس فلجی شود. برخی از متخصصین اعتقاد دارند که رویای افتادن یا پرواز به سیستم وستیبولار برمی گردد که باعث تعادل می شود و می تواند در خواب متناقض به صورت خودکار فعال شود. هر چند این احساسات برای توضیح تکرار خواب در برخی از افراد کافی نیست اما احتمالا نقش زیادی در شکل گیری خواب های معمولی دارند.

شکستن چرخه

کسانی که مدام کابوس های شبانه می بیند به نوعی در در فرایند خاص پاسخ به داستان خواب و پیش بینی آن گیر افتاده اند. درمانهایی برای شکستن این چرخه وجود دارد که یکی از آنها این است که کابوس ها را هنگام بیداری تجسم و در مورد آن هر آنچه را که به یاد می آورید بنویسید تا داستانش را اصلاح کنید یعنی به شکل مثبتی آن را به پایان برسانید.

اختلالات سلامت روان

در کنار برخی اختلالات اس ام اس پس از از سایه یا انواع اختلالات اضطرابی که به آن اشاره شد، صرع بزرگسال هم در شکل‌گیری خواب های تکراری نقش دارد. یکی از دلایل کابوس های مکرر طبق تحقیقات احتمال دارد ناشی از تشنج های شبانه یا تاثیر خواب متناقض بر لب گیجگاهی باشد. کسانی که صرع لوب گیجگاهی دارند رویاهایی می بینند که به شدت ترسناک هستند و ممکن است سبب ترس و وحشت شبانگاهی شود. این رویاها بعد از اولین تشنج در فرد ایجاد می شود و اگر درمان نشود همچنان همراه شخص هستند.

مسائل جاری در زندگی

این روزها ممکن است شاهد اتفاقاتی باشید که نتوانید به راحتی آن حل و فصل کنید. هر فردی با توجه به دسترسی که به انواع شبکه های فضای مجازی و ماهواره ای دارد و اخبار گوناگونی که معمولا محتوای منفی دارد و از هر جای جهان دریافت می کند در معرض استرس و ترس قرار می گیرد. دغدغه های زندگی های روزمره هم به این اتفاقات دامن می زنند. بنابراین کسانی که در طول روز احساس پریشانی و آشفتگی دارند اگر به سراغ درمانی برای آنها نرود می‌تواند خودش را به شکل های نمادین در خواب ها نشان دهد.

راهکارهای درمانی برای دیدن خواب های تکراری

اگر شما خواب های تکراری را برای چند روز ببینید حالتان بد می شود و طبیعی است که دیگر دوست ندارید آن محتوا در خوابتان تکرار شود. برخی از از راههای متوقف کردن خواب های تکراری شامل:

استفاده از دفتر خاطرات

اگر مدتی است که خواب های تکراری میبینید توصیه می شود که دفتری بالای سر خودتان قرار دهید و هر روز صبح که از خواب بیدار می شوید آنچه را که دیده اید یادداشت کنید. خواب های تکراری پیامی برای شما دارند. توجه کنید که هر فرد، شکل یا اتفاقی را که در خوابتان دیده اید با جزئیات هرچه‌بیشتر یادداشت کنید. این کار را چندین بار تمرین کنید تا هنگامی که تمام جزئیات آن خواب تکراری برای تان مشخص شود و در دفتر تان ثبت گردد. بعد از آن می توانید تمام این محتوای تکراری را بررسی کنید و با یک روانکاو آن را در میان بگذارید. تفسیر رویا پیچیدگی های خاصی دارد که ممکن است نتوانید به راحتی متوجه آن شوید.

روان درمانی

بعد از تفسیر رویا گام بعدی این است که بدانید چه راه هایی برای مدیریت استرس و فشارهای روانی وجود دارد. گاهی ممکن است استرس یک آزمون مهم یا فشار کاری یا مالی باعث شود خواب های تکراری ببینید. یا حتی احتمال دارد اگر در رابطه عاطفی و زندگی مشترک تان چالش هایی وجود دارد خودش را به شکل رویاهای تکراری نشان دهد. برای رهایی از این محتوای تکراری در خواب ها توصیه می شود که حتماً از درمان های مشاوره و روان درمانی مانند CBT استفاده کنید.

تغییر سبک زندگی

سبک زندگی نامناسب در ایجاد فشارهای روحی و روانی و کاهش بهداشت روان تاثیر گذار است. اگر بتوانید خواب مناسب ، ورزش و رژیم غذایی سالم را در برنامه زندگی تان بگنجانید استرس های شما کم میشود و آرام تر میشوید.

مدیتیشن و دارو

انجام تمرینات مراقبه و مدیتیشن در این زمینه تاثیرگذار هستند. این تمرین ها آرام بخش هستند و میزان اضطراب و استرس را تا حد زیادی کاهش می دهند و علاوه بر آن ذهن شما را آزاد تر میکند. اگر روش های درمانی و مشاوره ای برای شما کارآمد نباشد شاید مجبور باشید برای بهبود وضعیت خود از دارو درمانی استفاده کنید. به این نکته توجه کنید که چنانچه بخواهید قدم اول درمان را دارو قرار دهید نتیجه نمی گیرید به این علت که داروها سبب وابستگی می شوند و بعد از قطع دوباره شخص به حالت قبلی برمیگردد.

کلام آخر

خواب های تکراری برای هر فردی متفاوت هستند و از مسائل گوناگونی که او را در زندگی اش درگیر کرده است نشأت میگیرد. گاهی این گونه خواب ها تا مدت ها ذهن فرد را مشغول می کند و اگر به شکل کابوس باشند رهایی از آن سخت تر است. در چنین شرایطی توصیه می شود در کنار هر راهکاری حتماً از یک روان درمانگر بالینی یا متخصص کمک بگیرید.