مراقبت های بعد از طلاق
امروزه متاسفانه خیلی از روابط زناشویی بهراحتی به پایان میرسد و افراد مجبور می شوند که جدا شوند. طلاق با توجه به آسیب هایی که در روح و روان زن و مرد به جا می گذارد به مراقبت هایی نیاز دارد تا افراد بتوانند بعد از آن به زندگی عادی خود برگردند و درد و رنج این اتفاق را تحمل کنند. درمقاله امروز به مراقبت های بعد از طلاق پرداختi میشود.
طلاق یا جدایی چیست؟
طلاق از لحاظ تعریف به معنای رها شدن و جدایی میباشد. در فرهنگ معین طلاق یعنی اینکه زن و مرد از هم جدا شوند و در اصطلاح فقهی طلاق به معنای باطل کردن پیوند نکاح میباشد. برخی ها طلاق را راه حل عدم تفاهم و سازگاری زن و مرد، از هم پاشیدن بنای زندگی و قطع پیوند زناشویی تعریف می کنند. یعنی اگر زن و شوهر نتوانند به دلایل مختلف فرهنگی اقتصادی محیطی و اجتماعی با همدیگر در زیر یک سقف زندگی کنند مجبور میشود طبق مقررات ای از هم جدا شوند.
طبق قانون مدنی در ماده ۱۱۳۳ مرد میتواند هر موقع که خواست همسر خود را طلاق دهد. این قانون بر اساس فقه شیعه نوشته شده است. طبق ماده دوازدهم و سیزدهم فقط ادیان زرتشتی مسیحی و کلیمی در ایران به رسمیت شناخته می شوند و مذاهب دیگر مانند شافعی یا مالکی و زیدی در مورد طلاق از قوانین خودشان تبعیت می کنند. طلاق در کنار تبعات متعددی که دارد کیفیت جامعه و فرزندان هم تاثیر زیادی می گذارد پس بهتر است قبل از تصمیم گیری در مورد این امر مهم از مشاوران و متخصصان حاذق در این زمینه کمک گرفت.
تاثیرات طلاق
طلاق آسیبهای زیادی را برای زن و مرد دارد که بعضی از آنها شامل موارد زیر می شوند:
ترس از تنها شدن
یکی از مهمترین تاثیرات روحی و روانی طلاق بر روی زن و مرد طرد شدن و تنهایی است. کسی که بعد از مدتی ارتباط با همسرش و زندگی در کنار او باید به تنهایی عادت کند حال و هوای خوشی ندارد. از طرفی ممکن است از فعالیت های اجتماعی و گروه دوستان و خانواده و خویشاوندان هم خودداری کند و در خیلی از جمع ها ظاهر نشود. این عوامل میتواند سبب احساساتی ناخوشایندی همچون ناامیدی و غم در او شود. هم چنین زنانی که از نظر اقتصادی به همسر خود مدت زیادی وابسته بودند بعد از جدا شدن ترس بیشتری را در مورد مشکلات مالی دشت و تنهایی خواهند داشت.
داشتن احساس گناه
ظلاق معمولاً برای هر نفر احساس گناه و عذاب وجدان به همراه میآورد چراکه فکر میکنند اگر طور دیگری رفتار می کردند یا کارهای دیگری می کردند و یا فلان کار را انجام نمی دادند شاید این اتفاق نمیافتاد. این احساس گناه مخصوصاً در فردی که حس می کند مقصر است یا وظایف خود را به خوبی انجام نداده است بیشتر به چشم می خورد. هرچقدر که فرد به خاطر مسائل جزئی تر و پیش پا افتاده جدا شده باشد این احساسات بیشتر در وجودشون غوطه ور می شوند.
افسردگی
از موارد متعددی که بعد از طلاق به شدت در وجود زن و مرد شکل میگیرد داشتن احساسات غم و افسردگی میباشد. به هر حال باید قبول کنید که مدتی با یک فردی رابطه داشته اید و گوشه ای از زندگی شما بوده است و باری از روی دوش شما برمی داشته یا اینکه حداقل در کنار او احساس آرامش داشته و اکنون دیگر آن چیزها وجود ندارد حتی اگر فرزند هم داشته باشید این مسئله خودش را پررنگ تر نشان میدهد.
این عوامل باعث میشود که شما تا یک مدتی سوگ از دست دادن را تجربه کنید و دچار افسردگی شوید که در این مورد بهتر است حتما از یک درمانگر و روانشناس با تجربه کمک بگیرید. به هر دلیلی که جدا شده باشید و چه همسرتان مقصر باشد یا نه، این احساس سراغتان می آید.
کاهش اعتماد به نفس
یکی از مواردی که بعد از طلاق در زن و مرد به وجود می آید از دست دادن اعتماد به نفس و عزت نفس می باشد و این مربوط به جنسیت خاصی نمی شود. مردی که همسرش را از دست داده احساس میکند که نتوانسته از پس وظایف یک زندگی بر آید و از طرفی سرزنش کردن های اطرافیان هم اعتماد به نفس او را پایین می آورد، زنی هم که مجبور شده جدا شود نگاه های ناخوشایند جامعه و اطرافیان روح و روان او را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث میشود که عزت نفس و اعتماد به نفس اش افت کند. این عامل روی اعتماد به نفس فرزندان آنها هم تاثیر می گذارد.
تاثیرات مالی
بعد از طلاق زن و مرد چار مشکلات مالی متعددی می شوند. تفاوتش این است که وقتی در کنار هم زندگی می کردند می توانستند زندگی را به یک جایی برسانند و از پس خیلی هزینه های مالی بر بیایند اما بعد از جدایی از طرفی زن ها تکیه گاه اقتصادی خود را از دست می دهند و ممکن است به هر کاری تن دهند و از طرفی مردان هم به خاطر پرداخت نفقه و مهریه و موارد این چنینی متحمل فشارهای روانی زیادی می شوند که برخی از آنها ممکن است به زندان بیفتند.
روحیه پرخاشگر
یکی از پیامدهای مهم طلاق ایجاد روحیه پرخاشگری در فرزندان و همچنین خود زن و شوهر است. کسی که همسرش را از دست داده تا مدتی ممکن است کینه او را از بعضی مسائل در دلش نگه دارد و در محل کارش و روابط بین فردی مداخلاتی به وجود بیاید چرا که غالباً این فرد تکانشی عمل می کند و نمی تواند خشم و نفرت خود را پنهان کند. در چنین مواردی ممکن است حتی از مکانیسم جابجایی هم استفاده کند به این معنا که با توجه به این که همسرش در دسترس قرار ندارد خشم خودش را بر سر کار فرما یا یکی از اعضای خانواده و فرزندش خالی کند.
ترس از آینده
جدایی و دعوای والدین سبب میشود که موقعیت و آینده فرزندشان را نادیده بگیرند و حمایت قبلی را نداشته باشند. همچنین آینده زن یا مردی که از همسرش جدا شده است نامعلوم است مخصوصاً اگر پای فرزندان در میان باشد. وضعیت مالی، جایگاه اجتماعی، حالات روحی روانی، عادت کردن به زندگی مجردی با یک فرزند و… از چالش هایی هستند که فرد بعد از طلاق با آن روبرو می شود.
سلامت جسمانی
از تاثیرات دیگر طلاق عوارض جسمانی برای فرد می باشد به این معنا که بیماری های روان تنی زیادی به وجود میآید که ظاهراً جسمانی هستند اما منشاء روانی دارند. طبق تحقیقات کسانی که طلاق گرفته اند دچار بیماریهایی مانند دیابت، قلبی عروقی و فشار خون بیشتری می شود. طلاق سلامت روان را تحت تاثیر قرار می دهد و فرد را با استرس های زیادی مواجه می کند که اینها قطعاً بر قلب و عروق و جسم او تاثیر بسیاری میگذارند.
مراقبت های بعد از طلاق
بعد از طلاق زندگی ممکن است تا مدتی روال عادیاش به هم بریزد و فرد نداند که چه کارهایی باید انجام دهد. تدابیر مهمی لازم است بعد از طلاق در پیش بگیرید تا بتوانید هر چه سریعتر روحیه و انرژی خود را پیدا کنید و سازگار شوید.
پذیرش واقعیت
این واقعیت را بپذیرید که شما جدا شده اید و زندگی تان از این به بعد قرار است مسیر جدیدی پیدا کند. سعی کنید از افکار و باورهای منفی مانند این که من هرگز ازدواج نخواهم کرد یا دیگر بدبخت خواهم شد خودداری کنید. این انتخابی بود که هر دو نفر گرفته اید و شاید راه بهتر دیگری برایتان وجود نداشت. کاملا طبیعی است که حسرت گذشته ها را بخورید و دوست داشته باشید که تقدیر جور دیگری رقم میخورد این واقعیت را بپذیرید که زندگی شما همیشه یکجور نخواهد ماند و اتفاقات خوب بعدی ممکن است سر راهتان قرار بگیرد. پس پس به خدا توکل کنید و در چنین شرایطی معنویت را در وجودتان تقویت کنید.
احساسات منفی را تحریک نکنید
گاهی اطرافیان ممکن است با حرف هایی که از سر دلسوزی به شما می زنند حالتان را بدتر کنند و خشم و کینه و نفرت را در وجودتان شعله ور سازند. مراقب باشید که حرف های اطرافیان روی شما تاثیر نگذارد. بدانید که شما از کسی که دارای نقاط ضعف و قوت در کنار یکدیگر بود جدا شده اید و دلیلی ندارد که با حرف زدن از او احساساتتان را بیشتر از این جریحهدار کنید. علاوه بر این کنید بعد از جدایی همسرتان را دیگر در شبکه های اجتماعی یا فضای مجازی چک نکنید. بپذیرید که او به دنبال زندگی خودش رفته و شما هم بهتر است مسیر خودتان را در پیش بگیرید و آینده خودتان را بسازید.
حفظ آرامش خود
ممکن است بعد از جدایی بنا به دلایلی مخصوصاً اگر فرزندی دارید همچنان با همسرتان در ارتباط باشید در این گونه مواقع احساسات خود را کنترل کنید و سعی کنید رفتاری محترمانه متناسب با شان خود در پیش بگیرید. در چنین شرایطی مکالمات خود با همسر سابق تان را فقط در مواقع ضروری داشته باشید و تا حد امکان کوتاه و خلاصه شده باشد. برای روابط خودتان هم چهارچوب و مرز مشخص کنید و از توهین یا سرزنش و تحقیر جداً پرهیز کنید.
ارتباط با خانواده و دوستان
اگر بخواهید بعد از طلاق همچنان رفتارهای گوشه گیرانه در پیش بگیرید و از جمع فامیل یا دوستان و خانواده خود دور باشید حالتان بهتر نمیشود. شما به تعامل و ارتباطات اجتماعی نیاز دارید و بودن در کنار دیگران باعث میشود که حتی برای دقایقی هم که شده کمتر به گذشته و همسر سابق تان بیندیشید. اینکه بخواهید از دیگران درخواست کمک بگیرید ضعف شما را نشان میدهد بلکه زندگی شما وارد مسیر جدیدی شده و طبیعی است که شاید برخی کارها را نتوانید به تنهایی انجام دهید.
ارتباط با خویشتن
ممکن است بعد از مدتی به این پی ببرید که دیگر فردی که در زمان ازدواج بودید نیستید. به هر حال هر کسی بعد از طلاق شاید دچار ابهام و سردرگمی شود. اما لازم است که دوباره خودش را پیدا کند و امیدها و آرزوها و علایق و سرگرمی هایش را دنبال کند. اگر در دوران زندگی متاهلی خود وقت نکرده اید که سراغ علایقتان بروید یا خیلی جاها سفر نکردهاید الان زمان آن فرا رسیده است. دوباره می توانید سراغ هر آنچه که شما را خوشحال می کند بروید و فعالیت های خود را از سر بگیرید.
خودداری از سرزنش کردن
اینکه بخواهید دائم خودتان را در مورد جدایی مقصر بدانید و گفتگوی درونی را با خود شروع کنید و حرفهای منفی تحویل خودتان بدهید و حال خودتان را بدتر کنید هیچ مشکلی را حل نمی کند. در چنین مواقعی فقط به عزت نفس خود بیشتر آسیب رسانده اید. پس مراقب باشید که چه افکاری در طی روز دارید و چه حرفهایی به خودتان میزنید بهتر است که آنها را یادداشت کنید تا بتوانید کنترلشان را به دست بگیرید.
این که شما در زندگی تان شکست خورده اید به این معنا نیست که از این به بعد قرار است هرگونه روابط شما شکست بخورد شما هم می توانید مانند خیلی از افراد ازدواج موفقیت آمیز دیگری را تجربه کنید. با خودتان مهربان باشید و هر روز به حال خوب خودتان بیشتر توجه کنید.
فورا وارد رابطه جدید نشوید
ترس از اینکه دیگر مثل گذشته ها حس دوست داشتن و دوست داشته شدن را تجربه نکنید باعث میشود که با اولین فردی که سر راهتان قرار میگیرد به فکر رابطه باشید در حالی که اصلا توصیه نمی شود شما تا زمانی که مسئله طلاق تان را حل نکرده اید و از سوگ آن عبور نکرده باشید نمی توانید رابطه سالم دیگری را تجربه کنید. یک رابطه سالم هیچ وقت برای انتقام یا ترس از تنهایی یا ترمیم زخم خورده شده شکل نمیگیرد بلکه بر اساس محبت و دوست داشتن است.
در مورد جدایی صحبت کنید
قطعاً جدایی شما دلایلی دارد و برخی از مسائل آن هم ممکن است ریشه های در کودکی تان داشته باشد. علاوه بر این آسیب هایی که بعد از طلاق تجربه میکنید اگر حل نشوند دوباره شما را در یک چرخه و مسیر منفی می اندازند و سبب می شوند که انتخاب های بعدی شما هم موفقیت آمیز نباشد. توصیه می شود بعد از جدایی با یک روانشناس و درمانگر با تجربه مسائل خود را در میان بگذارید تا بتوانید بر اندوه و غم ناشی از آن غلبه کنید. درمانگران و مشاوران حرفه ای ما در کلینیک روانشناسی همراه میتوانند در این زمینه به شما کمک کنند.