مسئله این نیست که افراد از نظر ذهنی، قوی یا ضعیف هستند، زیرا همه ی ما از مقداری قدرت ذهنی برخورداریم. با وجود این، همیشه امکان پیشرفت و بهبود مهیاست. توسعه قدرت ذهنی یعنی ارتقای توانایی مهار احساسات و مدیریت افکار و رفتار به روش مثبت، به رغم وجود شرایط نامساعد . به خاطر همین قدرت ذهنی است، که می‌توانیم ذهنیت مثبت خود را حفظ کنیم و از هر شرایطی فارغ از سختی یا خواسته‌ها بالاتر باشیم. قوی بودن از نظر ذهنی به این معنی است که احساسات خود را به خوبی درک کنید، بتوانید تحت فشار به خوبی عمل کنید و به طور موثر با مشکلاتی که با آن روبرو هستید کنار بیایید.
توسعه قدرت ذهنی
درست همان طور که برخی افراد ساده تر از بقیه قدرت فیزیکی خود را توسعه میدهند، قدرت ذهنی هم برای برخی افراد طبیعی تر به دست می آید. در این میان چند عامل،نقش تعیین کننده ای درتوسعه ی قدرت ذهنی تان دارد که عبارت است از :
ژنتیک : ژن ها در مشکلات ذهنی مثل اختلال خلق و خو نقش دارند.
شخصیت: ویژگی های شخصیتی بعضی افراد، به آن ها کمک می کند به صورت طبیعی، واقع گرایانه تر فکر کنند و رفتار مثبت تری داشته باشند .
تجربه: تجربه های زندگیتان بر چگونگی تفکر شما درباره خودتان، دیگران و کل جهان تاثیر می گذارد .
البته به طور مشخص ، برخی از این عوامل را نمی توانید تغییر دهید .نمی توانید خاطرات بد و تلخ کودکی خود را پاک کنید . اگر از نظر ژنتیکی مبتلا به اختلال بیش فعالی باشید، باز هم نمی توانید کاری کنید . اما این به این معنا نیست که نتوانید قدرت ذهنیتان را افزایش دهید. با گذاشتن زمان و انرژی و تمرین کردن می توانید قدرت ذهنیتان را افزایش دهید .
مزایای قدرت ذهنی
وقتی زندگی خوب پیش می رود ، اغلب به سادگی می توان احساس قدرت ذهنی کرد؛ اما وقتی مشکلاتی همچون از دست دادن شغل، بلای طبیعی و بیماری یا مرگ یک عزیز به وجود می آید، گاهی تحمل سختی ها اجتناب ناپذیر می شود . وقتی از نظر ذهنی قوی هستید، برای تعامل با چالش های زندگی به آمادگی بیشتری دست میابید . مزایای افزایش قدرت ذهنی عبارت اند از :
1-افزایش انعطاف پذیری در برابر استرس: قدرت ذهنی، نه فقط هنگام مواجهه با بحران ها، بلکه در زندگی روزمره نیز مفید است. می توانید مشکلات را موثرتر و کارامد تر حل کنید تا میزان استرس شما کاهش یابد. برای آشنایی با علت استرس و اضطراب شدید کلیک کنید.
2-افزایش سطح رضایت از زندگی : با افزایش قدرت ذهنی، اعتماد به نفستان هم افزایش می یابد و مطابق ارزش هایتان رفتار خواهید کرد. همین اقدام، باعث آرامش ذهنی شده و درمی یابید که به راستی چه چیز در زندگیتان مهم است .
3-بهبود عملکرد : فارغ از این که چه هدفی در سر دارید،این که والد بهتری باشید ،بهره وری کاریتان را افزایش دهید یا در میدان ورزش عملکرد بهتری داشته باشید، باید بدانید افزایش قدرت ذهنیتان به شما کمک می کند تا به ظرفیت کامل روحی و جسمی تان برسید .
7 نشانه یک ذهن قوی
افرادی که از لحاظ روانی ظرفیت بالایی دارند چه مشخصه هایی در برابر چالش های زندگی دارند؟ و چه عواملی باعث میشود در برابر بحران های زندگی نشکنند؟ از تعیین کننده ترین مولفه های شخصیتی که شدت و ضعف در آن میتواند میزان آسیب دیدگی فرد را مشخص کند ،عاملی به نام تاب آوری است .افراد دارای سطوح بالای تاب آوری ،7 ویژگی برجسته دارند که از آنها در برابر بحران محافظت میکند.
1-پذیرش واقعیت به همان شکلی که هست و پرهیز از انکار و یا تحریف ماجرا
این افراد در مواجهه با مشکل به جای فرار تلاش میکنند که با کمک گرفتن و حل کردن آن از بارروانیشان کم کنند و برای چالش های بعدی زندگی آماده تر باشند .
2-پذیرش عواقب تصمیمات و انتخاب های خود
آنها به جای فرو رفتن در نقش قربانی و سرزنش دیگران بخاطر تصمیمات و کارهایی که خودشان انجام دادند،مسئولیت رفتار و تصمیماتشان را میپذیرند و با شفقت تمام به دنبال جبران هستند .
3-توانایی پایش خود (خود نظارتی بالا)
افراد قوی در موقعیت های بحرانی خودنظارتی بالایی دارند و به رفتار،افکارو هیجانات خود آگاه هستند .آنها خواسته هایشان را بر اساس موقعیت تنظیم میکنند و میدانند که رفتارهایشان میتواند چه اثراتی بر زندگی خود و دیگران داشته باشد .
4- داشتن قدرت اصلاح خود
آنها به جای تلاش برای اصلاح دیگران ،در مواجهه و پاسخ به امور تلاش میکنند رفتارهایشان را طوری تنظیم کنند که پیامدهای مثبتی به بار آورد .یعنی درس گرفتن از بحران ها را تمرین میکنند و در موقعیت های چالش زا به دنبال اصلاح باور و رفتارهای خودشان هستند .
5-معنی کردن گذشته به جای ماندن در آن
آنها به جای بد گفتن از گذشته تلخ، درد ها و تجارب خود را معنا میکنند . و در مقابل مسائلی که در کنترلشان نیست از روش معنابخشی استفاده میکنند.آنها بجای درگیر شدن در هیجانات منفی ،تلاش میکنند معنایی امیدبخش در بحران ها پیدا کنند .
6-لمس هیجانات و تمرکز منطقی بر قضایا
این گروه از افراد به جای دگیر شدن افراطی با احساسات،در کنار لمس آنها و تجربه کوتاه مدت هیجانات ماجرا،بیشتر به ذهن منطقی خودشان تکیه میکنند و تلاش میکنند که ماجرا را از زوایای مختلفی پردازش کنند تا علاوه بر ریشه یابی،به حل مسئله کمک بیشتری بشود .
7-بجای دفن وقایع گذشته ،سعی میکنند علت اتفاقات را شناسایی کنند
آنها رویدادهای عاطفی ناراحت کننده گذشته ای که بر رفتار فعلیشان اثرگذاربوده را شناسایی و حلاجی میکنند و اجازه نمیدهند بحران ها بیشتر شوند و کوه خشم را بوجود بیاورند .
عواملی که باعث ضعیف شدن ذهن می شوند
بنابراین در حالی که تاب آوری ذهنی قطعاً هدف مهمی است که همه ما باید در زندگی خود برای آن تلاش کنیم، ساختن آن به زمان و صبر زیادی نیاز دارد. علاوه بر این، اغلب اوقات ما در انجام کارهایی مقصر هستیم که به انعطاف پذیری ما آسیب می رساند و ما را از نظر ذهنی ضعیف تر می کند. ما خودمان به گونه‌ای خرابکاری می‌کنیم که حتی ممکن است متوجه نباشیم. با این اوصاف، در اینجا 9 کاری وجود دارد که ممکن است انجام دهید و شما را از نظر ذهنی ضعیف می کند:
1- بلاتکلیف بودن
بلاتکلیفی و ناتوانی در تصمیم گیری می تواند شما را از نظر ذهنی ضعیف کند، زیرا به خود استرس و فشار وارد می کنید تا مطمئن شوید تصمیمی که می گیرید درست است. اما حقیقت این است که مهم نیست که چه چیزی را انتخاب کنید، همیشه در نهایت پشیمان خواهید شد و به این فکر می کنید که آیا اشتباهی مرتکب شده اید یا خیر. شما در انتخاب های خود تزلزل می کنید زیرا به قضاوت خود اعتماد ندارید و بلاتکلیفی شما، شما را عصبی، کنترل کننده و از همه چیز ناراضی می کند.
2- خودپسندی بیش از حد
وقتی شخصی بیش از حد خود را اغماض می کند، به این معنی است که برده انگیزه های خود است. آنها هر کاری را که بخواهند انجام می دهند، هر زمان که بخواهند، بدون اینکه به آن فکر کنند. آنها به ندرت به عواقب اعمال خود فکر می کنند زیرا همیشه در لحظه زندگی می کنند و یکی را با دیگری عوض می کنند. لذت‌گرا و بی‌پرواهستند. افرادی مانند این فاقد خودکنترلی، صبر و نظم لازم برای انعطاف‌پذیری ذهنی هستند. در عوض، آنها به هر خواسته کوچکی که دارند تسلیم می شوند و اغلب در نهایت شادی طولانی مدت خود را فدای تسکین موقت می کنند.
3- ترس از تنها ماندن
ترس از تنها ماندن طبیعی است، اما نباید اجازه دهید ترس از تنهایی نیروی محرکه روابط شما باشد. افرادی که از تنهایی می ترسند یا مجبورند تنها باشند، معمولاً فاقد عشق به خود و پذیرش خود هستند که برای لذت بردن از همراهی خود لازم است. ناامیدانه به دنبال همنشینی و چسبیدن به همه اطرافیانتان فقط به این دلیل که نمی خواهید تنها باشید چیزی جز این نمی کند که احساس کنید تنهاتر و خالی تر از آنچه قبلا بودید،هستید.
4-می خواهید همه شما را دوست داشته باشند
بسیاری از ما مقصر بوده‌ایم که برخی از جنبه‌های خودمان را تغییر داده‌ایم (چه شکل ظاهری، چه لباس پوشیدن یا رفتارمان) تا افرادی که دوستشان داریم را تحت تاثیر قرار دهیم. اما داشتن چنین نیاز شدید به دوست داشته شدن و جلب رضایت آنها می تواند باعث ایجاد احساس ناامنی و نفرت از خود شود.
5-سکونت در گذشته
آیا آنقدر حس نوستالژی دارید که آرزو می کنید بتوانید به گذشته برگردید و تجارب خاصی را در زندگی خود تجربه کنید؟ توجه بیش از حد به گذشته و ناتوانی در حرکت برای سلامت روان شما مضر است. هم زخم‌های روانی و هم زخم‌های عاطفی را از التیام دور نگه می‌دارد و فقط باعث میشود که شما نسبت به اتفاقاتی که برایتان افتاده است احساس پشیمانی، غم و درماندگی بیشتری کنید.
6-به راحتی تسلیم شدن
مطالعات متعدد نشان داده اند که افراد انعطاف پذیر ذهنی حتی در مواجهه با طرد شدن، شکست یا ناملایمات استقامت می کنند. افرادی که به راحتی از مشکلات دلسرد می شوند، نسبت به همتایان مصمم تر خود، کمتر موفق، کم کارتر و از لحاظ عاطفی کم تری رضایت دارند. بنابراین اگرچه ممکن است گاهی اوقات تسلیم شدن راحت‌تر باشد، اما بدانید که ممکن است به بهای رفاه ذهنی و عاطفی شما تمام شود.
7- داشتن حس استحقاق
داشتن حس استحقاق به این معناست که احساس می کنید دنیا به خاطر چیزی به شما مدیون است، مثل اینکه بدون هیچ دلیل موجهی سزاوار رفتار خاصی هستید.یا وقتی به راهمان نمی رسیم ناراحت می شویم. از سوی دیگر، افراد قوی از نظر ذهنی، ارزش کار سخت را درک می کنند و می دانند که هیچ وقت چیزی مدیون ما نیست.
8-اجازه میدهید احساساتتان شما را کنترل کنند
در حالی که ابراز احساسات می تواند برای شما مفید باشد، اما اجازه دادن به آنها به جای کنترل کردن ،برعکس برای سلامت روان شما مفید نیست. زیرا با فریب خوردن از آنچه احساس می کنید، به راحتی می توانید بی ثبات شوید و حس کنترل خود را از دست بدهید. شما از نظر عاطفی بی ثبات می شوید و اجازه می دهید احساساتتان قضاوت شما را تحت الشعاع قرار دهد و این امر شما را مستعد رفتارهای بی پروا، تصمیم گیری های عجولانه و واکنش بیش از حد به موقعیت ها می کند.
9- عدم مراقبت از خود
در نهایت، شاید مهم‌تر از همه، بی‌توجهی به مراقبت از سلامت جسمی و عاطفی‌تان مطمئناً بر سلامت روان شما نیز تأثیر می‌گذارد. تنها زمانی که اهمیت مراقبت از خود را درک کنید و سلامتی خود را در اولویت قرار دهید، از نظر ذهنی قوی و پایدار خواهید شد. راه هایی که ممکن است از مراقبت از خود غافل شوید عبارتند از: کار بیش از حد خود، استراحت نکردن کافی، انجام ندادن کارهایی که دوست دارید و برخورد نکردن با احساسات خود.
کلام آخر
بنابراین، آیا تا به حال هر یک از کارهایی را که در این لیست ذکر کرده ایم انجام داده اید؟ آیا شما مقصر هر یک از این 9 چیزی هستید که می تواند شما را از نظر ذهنی ضعیف کند؟ اگر هستید، نگران نباشید – هنوز زمان زیادی برای تغییر آن وجود دارد! برخی از راه‌هایی که می‌توانید با آنها انعطاف‌پذیری ذهنی ایجاد کنید: مدیتیشن، گذراندن وقت با خود، یادگیری کنترل احساسات، مدیریت بهتر زمان، تمرین بیشتر مراقبت از خود، و تحمیل مرزهای سالم در روابطتان. در کنار هر راهکاری توصیه می شود از یک روانشناس باتجربه هم کمک بگیرید.
