نوار مغزی و فواید و کاربردهای آن

نوار مغزی هیچ خطری برای شخص ندارد و در لیست آزمایش بی خطر و ایمن قرار گرفته است. در این روش الکترودها فعالیت الکتریکی را به ثبت میرسانند و به این ترتیب هیچ درد و حس خاصی در شخص ایجاد نمی شود. بیمار در زمان انجام این تست وضعیت آسوده ای دارد و شوک الکتریکی و برق گرفتگی را احساس نمی کند.
نام دیگر نوار مغزی، الکتروانسفالوگرافی است و روشی است که به واسطه آن فعالیت الکتریکی مغز را ارزیابی می کند. نوار مغزی برای پزشکان روش کاملاً کاربردی و استاندارد برای تشخیص وضعیت مغز است.

نوار مغزی چیست؟

در مقدمه اشاره شد که نوار مغزی نوعی آزمایش است و به واسطه آن فعالیت مغز مشخص می شود. مغز در زمان خواب، دوچرخه سواری، حل جدول و همه حالات دیگر انسان در فعالیت است بنابراین مغز هیچ گاه از کار دست نمی کشد. مغز اطلاعات اطراف را دریافت کرده و آنها را جمع آوری می کند، سپس اطلاعات به هم وصل می شوند و در نهایت به یک نقطه مشترک می رسند.
در مغز میلیاردها سلول وجود دارد که بخش مشخصی از آن سلول های عصبی هستند که سبب می شود اعصاب یا نورون ها را درگیر نماید. این نورون ها به واسط سینا پس به هم وصل می شوند و زمانی سیناپس تحریک شد یک ضربه الکتریکی ایجاد می شود.
نوار مغزی به این شکل عمل می کند که فعالیت الکتریکی سیناپس ها به واسطه الکترودهای متصل به مغز به ثبت می رسند. این الکترودها روی پوست سر وصل هستند. پزشکان برای رسیدن به نتیجه دلخواه الکترودها را روی کلاهی وصل می کنند و آن را روی سر می گذارند.

کاربرد نوار مغزی

اندازه گیری هایی که توسط نوار مغزی بررسی می شود کمک می کند تا شرایط بیمار مشخص شود. مثلاً کسانی که درگیر اختلالات تشنج هستند و یا از بیماری صرع رنج می برند به کمک الکتروانسفالوگرافی می توانند مشکل خود را تا حد زیادی تشخیص و درمان کنند. افرادی که پس از یک حادثه و یا ضربه به سر، شرایط طبیعی قبلی خود را ندارند. کسانی که درگیر التهاب مغز هستند و از بیماری آنسفالیت رنج می برند نیز در این راستا قرار گرفته اند. معمولاً تومور مغزی و همینطور مشکلات حافظه از دیگر مواردی است که برای نوار مغزی ارزیابی می شود. کسانی که درگیر اختلالات خواب هستند و یا پس از سکته مغزی روحیه خوبی ندارند معمولاً نیاز به الکتروانسفالوگرافی دارند. افرادی که درگیر زوال عقل هستند و یا آبسه مغزی در آنها سبب شده تا از روال عادی زندگی دور شوند به کمک الکتروانسفالوگرافی می توانند موقعیت بیماری خود را بسنجند.
سردرد و فلج مغزی از مواردی است که به کمک نوار مغزی قابل تشخیص است. پزشکان از الکتروانسفالوگرافی برای افرادی که به کما رفته اند، استفاده می کنند تا میزان فعالیت مغز در کما مشخص شود و نظارت مشخصی روی فعالیت مغز صورت بگیرد.

فواید نوار مغزی

نوار مغزی هیچ خطری برای بیمار ندارد و در لیست آزمایش بی خطر و ایمن قرار گرفته است. در این روش الکترودها فعالیت الکتریکی را به ثبت میرسانند و به این ترتیب هیچ درد و حس خاصی در شخص ایجاد نمی شود. بیمار در زمان انجام این تست وضعیت آسوده ای دارد و شوک الکتریکی و برق گرفتگی را احساس نمی کند.
به کمک نوار مغز می توان بیماری هایی که مربوط به کم کاری یا عدم عملکرد درست مغز هستند را مشخص کرد و در نهایت کمک می کند که بیمار در موقعیت درستی قرار بگیرد و شرایط را به خوبی بررسی نماید. به طور کلی شاید به دلیلی نور چشمک زن، در ابتدا بیمار احساس خوبی نداشته باشد اما پزشک همه چیز را کنترل می کند و شرایط بیمار را می سنجد. دقت کنید که نوار مغز برای کسانی که درگیر تشنج زودهنگام می شوند باید به دقت صورت بگیرد.

عملکرد نوار مغزی

برای گرفتن نوار مغز از بیمار درخواست می شود که روی صندلی راحت بنشیند و یا روی تخت دراز بکشد و پس از آن از خمیری استفاده می شود که دارای 25 الکترود است و به سر چسبانده می شود. از شخص خواسته می شود که چشم خود را ببندد و راحت و بی حرکت در جای خود ثابت باشد و در حین ثبت نوار اجازه پلک زدن و یا قورت دادن آب دهان برای او وجود ندارد. ثبت نوار در وضعیت استراحت صورت می گیرد و فعالیت مغز می بایست کنترل شده باشد.

استفاده از نوار مغزی برای تشخیص افسردگی

موضوعی که مدتها توسط تیم محقق بررسی شده است استفاده از نوار مغزی برای تشخیص افسردگی است که به طور کلی هنوز هنوز تفاوت نظر در این زمینه بسیار دیده می شود.
مغز دارای دو ساختار آمیگدالا و هیپوکامپوس است که مسئولیت تحلیل احساسات را بر عهده دارند. اینطور که بررسی ها نشان می دهد فرکانس موج مغزی سبب می شود که بین این دو بخش مغز ارتباط درستی ایجاد شود به طوری که وقتی مغز در وضعیت بدی قرار گرفت الکتروانسفالوگرافی اقدام به تشخیص وضعیت نامناسب کرده و پزشک را از حالات روحی شخص مطلع می سازد.

انواع نوار مغز

نوار مغزی انواع مختلفی دارد که اطلاعات مختصر در مورد هر یک به شما کمک زیادی می کند:

نوار مغز معمولی

این مدل از نوار مغزی زمانی که آرام نشسته اید و چشمان خود را باز و بسته می کنید اجرا می شود و از شما خواسته می شود نفس عمیق بکشید. در نهایت نوری چشمک ن در نزدیکی شما قرار می گیرد و معمولاً بین 20 الی 40 دقیقه زمان نیاز دارد.

نوار مغزی در حالت خواب یا خواب آلودگی

این نوار مغزی زمانی گرفته می شود که خواب هستید و یا نوار مغزی معمولی پاسخ درستی به پزشک نداده است. گاه برای تشخیص ناهنجاری های خواب این روش پیاده می شود.

نوار مغزی پایشی

در این روش باید فعالیت مغز در طول روز و شب ثبت شود و چند روز نیز تکرار شود. در این روش از الکترودهای کوچکی استفاده می شود و به سر و لباس شما وصل می شود. در این وضعیت می توانید فعالیت روزانه خود را انجام دهید. دقت کنید که لباس شما نباید خیس باشد.

نوار مغزی ویدیویی

الکتروانسفالوگرافی ویدیویی به شکلی است که در حین انجام کار از شما فیلم گرفته می شود و یک سری اطلاعات کامل از فعالیت مغز به دست می آورید. دقت کنید که در این روش سیگنال های نوار مغز به صورت وایرلس عمل می کنند و به یک کامپیوتر وصل می شوند.