وابی سابی، نگاهی زیبا به عیب ها و نقص ها
در دنیای امروز خیلی از افراد برای رسیدن به پول، شهرت و موفقیت تلاش می کنند اما گاهی دغدغه های بیش از حد برخی ها برای رسیدن به این موارد باعث استرس و افسردگی میشود. اینجاست که توصیه میکنیم در مورد وابی سابی کمی بیشتر مطالعه کنید. شاید بار اول تان باشد که این اصطلاح را می شنوید اما کلمه وابی سابی از فلسفه ژاپنی ها آمده است که به معنای هنر زندگی است. برای آشنایی بیشتر با وابی سابی ادامه مقاله را دنبال کنید.
وابی سابی چیست؟
وابی سابی از فرهنگ ژاپنی گرفته شده است. این اصطلاح به نوعی غیر قابل تعریف است. اما به راحتی می توان مفهوم آن را درک کرد و در همه جا وجود دارد و پایه خیلی از جنبه های فرهنگ ژاپنی است از هنر گرفته تا معماری و زندگی روزمره. وابی سابی نوعی زیباشناختی میباشد روشی که برای دیدن و درک زیبایی ها در دنیا که شامل معنای کاستی و فناپذیری است. وابی سابی کاستی و فناپذیری را در تضاد با ایده های زیبایی شناختی غربی ترجیح میدهد. اگر بخواهیم راحت تر بگوییم وابی سابی مشاهده زیبایی در کاستی و پذیرش نقص ها در زندگی است. این اصطلاح از دو واژه ژاپنی تشکیل شده است.
وابی: در قرن پانزدهم به معنای دقت در زیبایی های مراسم چای ژاپنی و مکان و اشیای استفاده شده در این مراسم سنتی بود. این روزها این واژه معانی گوناگونی دارد مانند حس تنهایی و رضایت از زندگی آرام به دور از هیاهوی شهر ها.
سابی: این واژه در قرن هشتم ابداع شده و به معنای لذت تفکر در مورد چیز های قدیمی و کهنه است. علاوه بر این برای صحبت از زیبایی چیزهای پژمرده و فرسوده واژه سابی به کار برده می شده است. این واژه یعنی آرامش چشمگیر چیزهای ظریف یا زنگ زده و کهنه است. وابی سابی برای مردمان ژاپن به معنای احساس گفتنی است که در چیزهای زیبا وجود دارد. این مفهوم را می توان در چیز هایی همچون ادبیات و فلسفه، شعر، مراسم سنتیف چای و گل آرایی احساس کرد. در ژاپن وابی سابی محسوس نیست اما همه جا حضور دارد مثلاً در چوب دری قدیمی، منظره مه آلود، فنجان شکسته، ترک روی قوری، انعکاسات ماه روی آب برکه و خط سبز رنگ روی سنگ. برخی از فیلسوفان ژاپنی وابی سابی را اینگونه تعریف می کنند یعنی درک شهودی زیبایی موقتی در دنیای مادی. این درک زیبایی جریان غیر قابل برگشت زندگی در دنیای معنوی را نشان میدهد.
هدف از وابی سابی: درک زیبایی محکوم به نابودی مناظر و حتی انسان و تفکر در مورد چیزهایی که به تدریج زیباتر می شوند.
اصطلاح وابی سابی از کجا آمده است؟
این مفهوم که همیشه بخشی از فرهنگ ژاپن بوده از داستان مرد جوانی نشات گرفته که راهب بود و در قرن شانزدهم مراسم چای را به صورتی طراحی کرد که این روزها اجرا می شود. طبق افسانه های ژاپنی آن مرد ژاپنی جوان ریکیو بود که علاقهمند به یادگیری فوت و فن آیینه اجدادی چای بود و برای آموختن این مراسم سراغ استادش فردی به نام تاکینو جلو میرود. این استاد برای آزمودن توانایی های ریکیو از او می خواهد تا مراقب باغش باشد. او باغ را سر و سامان می دهد ولی قبل از اینکه کارش به اتمام برسد درخت گیلاس را تکان میدهد چند شکوفه گیلاس به زمین میافتد. این شکوفه های کوچک زیبایی باغ را رقم زدند و همین مسئله باعث شد که مفهوم وابی سابی برای اولین بار ایجاد شود. ریکی سو یکی از تاثیرگذارترین استادان مراسم چای تاریخ است. مراسم او با ظروف مجللی اجرا می شود. زیبایی مراسم چای از سادگی چشمگیر اشیا و فضای مینیمالیستی آن سرچشمه می گیرد.
تجربه وابی سابی
وابی سابی یعنی دیدن زیبایی ها در چیز های ساده و حتی حقیر و علاوه بر این در چیزهایی که به ارتباط با طبیعت مربوط هستند. چند نمونه از تجربه وابی سابی که الهام بخش آن لحظه قدردانی است:
فصل ها
مشاهده تغییرات هر فصل مثلاً تغییر رنگ برگها در پاییز از سبز به زرد و قرمز یعنی که زندگی در حال تغییر و نوسان است. بنابراین این لحظه حال چیزی است که باید قدرش را بدانیم.
طبیعت
وقتی به خود طبیعت موشکافانه می نگرید متوجه میشوید که صخره ها در اثر باران و باد فرسوده میشوند، خزه ها از میان شکاف های سنگ فرش رشد کرده و ریشه درختان قادرند بناهای ساختمانی را از هم بگسلد. هر بار که این رفتار های الهام بخش طبیعت را می بینید متوجه می شوید که تغییر همیشه در جهان وجود دارد و هیچ چیزی دوام نخواهد داشت.
داشته ها
نشانه های استفاده از داشته ها از خودمان و زندگی مان حکایت دارد. هر چیزی می تواند برای شما خاطرات خوشی داشته باشد. مثلاً یک اسباب بازی از دوران کودکی نشان دهنده آن توجهی است که در آن زمان گرفته اید یا یک لکه بر روی سفره انتقال دهنده خاطرات آن روزهایی است که با عزیزانتان داشته اید.
انسان ها و روابط
وابی سابی میتواند نحوه نگاه به روابط مان با دیگران را تغییر داده و کمک کند تا از بودن در کنار اطرافیانمان لذت بیشتری برده و قدر آنها را بدانیم. هیچ روابطی همیشه نخواهد ماند و بالاخره تمام آنها از میان ما می روند. مهم لحظات خوش و خاطراتی است که در کنار یکدیگر خلق میکنیم.
وابی سابی در هنرهای ژاپنی
وابی سابی در هنر های ژاپنی به امکانات آن رشته و زبان و بیان آن و با توجه به تبلور آن متفاوت است. مثلاً در سفالگری ممکن است به ایجاد ظروف ساده و بی پالایش یا بدون ظرافت و طرح هایی بی جلوه بیانجامد. در موسیقی به آوا های غم انگیز و بی انسجام ختم شود ، در معماری به صورت فضاهای بدون تقارن و کم نور دیده شود و در شعر به صورت اشعار کوتاه هایکو خودنمایی کند که همیشه دلتنگی های این دنیای زودگذر را یادآور است. به طور کلی این نشانه های تفکر را میتوان نزدیکی به طبیعت و سادگی و زودگذر بودن دنیا و ستایش حزن و غم و اندوه تلقی کرد.
پنج آموزه مهم وابی سابی
این روزها که خیلی از افراد برای رسیدن به چیزهای مادی در دنیا می جنگند و استرس های زیادی را بابت آن متحمل میشوند هنر وابی سابی بسیار کمک کننده است. وابی سابی اصطلاحی است که شما را به دیدن زیبایی های همیشگی در چرخه طبیعت فرا می خواند. این مفهوم باعث میشود بدانید که این دنیا و زندگی و خودمان زودگذر و فانی است. در نتیجه هر چیزی را آنطور که هست پذیرفته و در لحظه زندگی کنید. درس های مهمی که می توانیم از وابی سابی بیاموزیم شامل این ۵ اصل هستند:
با قبول سختی ها به آزادی میرسید و رشد می کنید
اولین درس مهمی که میتوانید از وابی سابی بیاموزید این است که شکرگزاری و پذیرش را تمرین کنید. هرچند پذیرش و شکرگزاری به معنای تسلیم شدن در مقابل سختی ها و مشکلات نیست بلکه یعنی قبول مسائل و تلاش برای حل آنها. وقتی که شما بتوانید در برابر جریان مداوم سختی ها و شرایطی که دوستش ندارید، به راحتی عبور کنید به آرامش و آزادی خواهید رسید و تازه قدمی به سمت رشد و توسعه برمیدارید.
در زندگی همه چیز در نوسان است ، پس برای تعالی تلاش کنید
فلسفه وابی سابی به انسانها می گوید که زندگی هیچ گاه مسیر ثابتی را طی نمی کند و همه چیز از جمله خود ما ناپایدار و فانی هستیم و هیچ چیزی هم به کمال نخواهد رسید. بنابراین تمام سعی خودتان را بکنید تا از خودتان بهترین را به نمایش بگذارید. سعی کنید در روابط عاطفی خود بهترین شریک باشید یا در کارتان بیشترین توانایی و بهره وری را بروز دهید. هر چند لازم است برای بهبود وضعیت تان گام های اساسی بردارید اما کمال گرا نباشید و بدانید که هیچ چیز کاملی وجود ندارد.
قدردان زیبایی ها باشید
آنچه که فلسفه ژاپنی به افراد نشان میدهد این است که زیبایی در چیزهای ناقص و شکسته هم وجود دارد. این هنر زیبا نشان دهنده استواری خرد و انعطافپذیری کسب شده در طی زمان است. چرا برخی ها میخواهند نقص ها و زخم های طلایی را بپوشانند به جای اینکه درسی از آنها بگیرند و به زیبایی آن بنگرند. برای مثال در زندگی زمان های زیادی وجود دارد که فکر میکنید همه چیز به پایان رسیده است و دیگر راهی وجود ندارد. اتفاقاتی پیش می آید که آسیب های عاطفی یا جسمانی برای مدت زمان طولانی باقی می مانند. هرگز این این زخم ها را نادیده نگیرید بلکه اجازه دهید آنها برای شما یک درس مهم شوند. هنر یک انسان در این است که بتواند زخم شدید را با طلا ترسیم کند. شما چه بخواهید چه نخواهید گاهی اتفاقات تلخی برای تان رخ می دهد است لازم است بیاموزید که چگونه جور دیگر به آنها نگاه کنید.
سادگی و آهستگی تنها راه لذت بردن از زندگی است
با انجام دادن آهسته و آرام کارها لذت تان را از زندگی چند برابر کنید. اینگونه با دنیای اطرافتان تطابق پیدا می کنید و در هیاهوی این جهان گم می شوید. شما می توانید با پذیرش فلسفه وابی سابی از کوچکترین چیزها هم لذت ببرید مثلاً تماشای نور خورشید، صدای آرام باران، کیک پختن، آب دادن به گلها و کتاب خواندن زیر سایه درخت. وقتی آهسته تر حرکت می کنید زندگی آرام تر و ساده تر می شود و تمرکز بیشتری هم خواهید داشت. با انجام این کارها زندگی برایتان یکنواخت و خسته کننده نمی شود.
در لحظه زندگی کنید
حتماً شما افرادی را دیده اید که برای رسیدن به چیزهای مادی خیلی تلاش کردند اما بعد از مدتی که آنها را به دست آورده اند احساس پوچی و حتی یاس و افسردگی سراغشان میآید. رعایت اصل وابی سابی سبب می شود که از این پوچی ها آزاد شوید. این را بدانید که ریشه همه افسردگی ها این است که تمام فکر انسان های امروزی درگیر آینده های دور و دراز است و از زندگی در زمان حال غافل شده اند.
کلام آخر
وابی سابی مفهومی فلسفی ژاپنی است که می توانید همیشه در زندگیتان آن را پیاده کنید و لذت های تان را چند برابر کنید. وابی سابی نشان می دهد شما میتوانید هدف و آرزو داشته باشید و برای رسیدن به آنها تلاش کنید اما نباید به خودتان آسیب بزنید. این مفهوم می خواهد به شما بگوید که از دل هر نقص و کاستی زیباییها را بیرون بکشید و این هنر زندگی است. شاید برای شما درک این مفهوم کمی دشوار باشد یا اینکه بخواهید چنین آموزهای را در زندگیتان تمرین کنید غیر ممکن باشد به این دلیل که فکر می کنید آنقدر استرس و نگرانی دارید که نمی توانید طعم لذت زندگی را بچشید. اگر اکنون در این شرایط به سر می برید لازم است قدم هایی برای رشد و توسعه تان بردارید. در این راه می توانید از یک روانشناس کمک بگیرید.