واقعیت ها و راهکارهای مقابله با کمرویی

واقعیت ها و راهکارهای مقابله با کمرویی 

انسان موجودی است اجتماعی که بسیاری از ویژگی های شخصیتی اش در تعامل با دیگران شکل می گیرد. بسیاری از این ویژگی های شکل گرفته در دوران رشد و تحول ممکن است در سیر زندگی مشکل ایجاد کنند یکی از این ویژگی ها کمرویی است.

از آنجاکه ارتباط داشتن گریزناپذیر است و نیازهای انسان در تبادلات اجتماعی او با اطرافیانش برآورده می شود بنابراین کمرویی یا به عبارتی عدم جسارت در روابط اجتماعی باعث سواستفاده دیگران از فرد و در نتیجه نارضایتی از روابط اجتماعی می شود.

 برخی مشاوران و روانشناسان خانواده معتقدند که کمرویی زمینه های زیستی و وراثتی دارد ؛اما ذکر این نکته ضروری است که کمرویی بیشتر یک رفتار آموخته شده است و به همین دلیل می توان آن را با در نظر گرفتن شرایط خاصی تغییر داد.
افراد مبتلا به کمرویی اغلب نمی توانند از حقوق خود دفاع کنند و گله مندند که بسیاری از اوقات حق آنها توسط دیگران ضایع می شود؛ از سوی دیگر به علت عدم جسارت در روابط اجتماعی گاهی اوقات آنها مجبور می شوند کارهایی انجام دهند که بر خلاف میل باطنیشان است.

سبک های رفتاری انسان ها را می توان به سه دسته تقسیم بندی کرد:

• پرخاشگرانه
• جرأتمندانه
• کمرویی

افرادی که مبتلا به سبک رفتاری پرخاشگرانه هستند، در اغلب روابط اجتماعی خود حقوق دیگران را نادیده می گیرند و تنها به منافع خودشان توجه می کنند و از سوی دیگر افراد کمرو به دیگرن اجازه می دهند که به حریم شخصی آنها وارد شده و حقوق آنها را پایمال کنند. کارشناسان خانواده معتقدند ولی افراد جرأتمند یا جسور از حقوق خود دفاع می کنند،بدون اینکه به دیگران بی احترامی کنند.

 فرض کنید یک نفر از دوستش تقاضا می کند که کتابش را قرض بگیرد در صورتی که او به کتاب نیاز دارد:

 پرخاشگرانه: اصلا اینکار را نمی کنم. چقدر بی مسئولیتی! برو برای خودت کتاب بخر، دیگران بیکار نیستند کتابهایشان را به تو قرض بدهند
کمرو: الان … لازمش دارید! میشه یکی دوساعته دیگه یا فردا. باشه ولی زود بیارش.
جرأتمندانه: می بخشید امشب کتابم را لازم دارم . اگر فردا بخواهی می توانم آن را به شما قرض بدهم.

ویژگی اصلی افراد کمرو این است که فکر می کنند در اجتماع تحت نظر هستند و همه افراد منتظرند تا اشتباهی از آنها سربزند و از آنها ایرادی گرفته شود.

ویژگی شناختی افراد کمرو:

• اشتغال ذهنی نسبت به کارها و خطاهای گذشته
• نگرانی نسبت به موقعیت های اجتماعی آینده ( برای مثال کنفرانس هفته آینده)
• مرکز توجه بودن

ویژگی رفتاری:

• مخفی کردن خود از دید دیگران
• به تعویق انداختن زمان کنفرانس
• نگاه نکردن به دیگران
• کم حرفی
• لکنت زبان در موقع حرف زدن
• پاسخ منفی به دعوت های دیگران برای شرکت در گروه ها
• تن صدای بسیار پایین

ویژگی های هیجانی:

• احساس تنهایی
• سرزنش خود
• اضطراب
• ترس از ارزیابی دیگران

از آنجا که بیشتر عقیده بر این است که کمرویی یک رفتار آموخته شده است بنابراین راه هایی برای کاهش کمرویی یا از بین بردن آن وجود دارد. یکی از بهترین شیوه ها برای کاهش کمرویی جسارت آموزی است. برخی از روانشناسان خانواده جسارت را ؛بیان و ابراز شایسته هر نوع احساسی بدون اضطراب در رابطه با دیگران تعریف کرده اند. در حقیقت جسارت شناختن حقوق خود و دیگران و دفاع از حقوق خودتان بدون پایمال کردن حقوق دیگران و بی احترامی به آنها تعریف شده است. یکی از حقوق سالم انسان ها نه گفتن در پاسخ به درخواست های غیر منطقی دیگران است که افراد کمرو از این ویژگی برخوردار نیستند و همین مسئله باعث به دردسر انداختن آنها در روابط اجتماعی می شود، زمینه سواستفاده را برای دیگران باز می گزارد. که در اینجا مشاورین خانواده به کمک می آیند و با مشاوره با ایشان می توان از این دردسر ها تا حد ممکنه جلوگیری کرد.

 از سوی دیگر افراد جراتمند دارای ویژگی هایی هستند که بسیاری از افراد کمرو خواهان و خواستارند که ای کاش چنین ویژگی هایی داشتند و می توانستند آنها را در روابط روزمره خود اعمال کنند:

• تلاش فعال در جهت دستیابی به اهداف: افراد جسور در انتظار نمی شینند تا موقعیت ها خلق شوند بلکه خود آنها را خلق می کنند یا حداقل زمینه خلق چنین موقعیت هایی را فراهم می کنند.
• ارتباط صمیمانه با دیگران: افراد جسور در روابطشان با دیگران صادق و صریح هستند.
• نشان دادن خود واقعی شان: آنها در روابط اجتماعی به دلیل اینکه خودشان را همانگونه که هستند پذیرفته اند از ارزشیابی دیگران نمی ترسند.

ممکن است در ابتدا که سعی می کنید در روابط اجتماعی جسور باشید ،با واکنش های منفی اطرافیان روبه رو شوید. زیاد نگران نباشید زیرا آنها در پی این هستند که موقعیت مطلوب گذشته را بدست بیاورند که می توانسته اند با کمترین تلاش خواسته های غیرمنطقی خودشان را به شما تحمیل نمایند. می توانید با چند جلسه مشاوره خانواده و روانشناسی تا جای ممکن از بازخوردهای منفی دنیای اطراف جلو گیری نمایید؛حتی ممکن است با چنین بازخوردهایی از سوی آنها مواجه شوید اما مهم پایداری و مقاومت شماست که به نتیجه می رسد.اما اگر در زندگی روزمره خود احساس می کنید که در حق شما اچحاف شده و نمی توانید از حقوق خود دفاع کنید توصیه می شود به یک روانشناس صاحب صلاحیت مراجعه کرده و از او کمک بگیرید و افکاری نظیر:

• من نمی توانم تغییر کنم.
• خجالت می کشم پیش روانشناس بروم
• از من دیگر گذشته که تغییر کنم

نه تنها جهت رفع مشکل شما کاری نمی کنند بلکه باعث تداوم مشکل شده و شما را با پیامدهای وخیم کمرویی روبه رو می سازند. اگر این افکار باعث شوند که شما تغییر نکنید به هدف خود که همانا استمرار کمرویی شماست دست می یابند.

مرکز مشاوره خانواده در سعادت آباد