چگونه مغز خود را برای خوشبینی بیشتر تربیت کنیم؟
در روزهایی که بیشتر افراد با مشکلات سخت درگیر هستند و ذهنشان غرق در تفکر منفی است خوشبینی اهمیت زیادی دارد. خوشبینی به معنی ساده لوحی نیست بلکه به آن معناست که شما بتوانید نیمه پر لیوان را ببینید و از مسیر خطرناک منفیبافی دور شوید. مثبت اندیشی قوانینی دارد که شما با به کارگیری آنها میتوانید با منفی گرایی مقابله کنید.
خوشبینی و بدبینی
خوشبینی و بدبینی نوعی طرز تفکر هستند که افراد انتخاب میکنند کدام یک را در خودشان پرورش دهند. افراد خوشبین بر این باور هستند که همه چیز خوب پیش میرود و مهارت و توانایی برای حل کردن خیلی از مسائل را دارند. شاید شما هم به افرادی برخوردهاید که میخواهند در هر چیزی عیبی پیدا کنند و انتظارشان بر این است که همیشه ممکن است اتفاق بدی برایشان بیفتد یا روی هر آنچه که تمرکز میکنند خوب از آب در نیاید. حتی اگر شما بیشتر اوقات انسان بدبینی هستید بهتر است بدانید که میتوانید این دیدگاه خود را به تدریج تغییر دهید و خوشبینی را به صورت یک عادت در وجودتان نهادینه کنید.
چگونه مغز را برای خوشبینی بیشتر تربیت کنیم؟
خوشبینی کار راحتی نیست به این دلیل که در دنیای امروز ما با انواع خبرها و بیرحمیها و بیعدالتیها مواجه هستیم. از طرف دیگر برخیها تصور میکنند که با نگرانیهایشان میتوانند جلوی خیلی از مشکلات را بگیرند یا از بدتر شدن حوادث جلوگیری کنند. مثلاً کسانی که اضطراب فراگیر دارند باورشان بر این است که نگرانی میتواند راهی برای پیشگیری از خطرات باشد. این افراد قبل از هر چیزی باید به درمانگر بالینی مراجعه کنند به این دلیل که اضطراب آنها نمیگذارد به راحتی فردی خوشبین باشند. بهتر است بدانید که شما با اراده و تمرین منظم میتوانید جلوی بدبینی را بگیرید و تفکر مثبت را در خودتان ایجاد کنید. مغز انسان توانایی زیادی برای سازگاری با محیط و تجربیات دارد. طبق تحقیقات و مطالعات خوشبینی هم با سلامت روان و هم با طول عمر بیشتر ارتباط مستقیم دارد.
تفکر منفی را با افکار خوشبینانه نادیده بگیرید
طبق نظر محققان و دانشمندان روزانه ۵۰ هزار فکر از ذهن انسان عبور میکند که محتوای منفی یا مثبت دارد. این را بدانید که مغز طوری طراحی شده است که همیشه دنبال جذب منفیها و مشکلات است. اما شما باید با تمرین این عادت را به مغز بدهید که تمرکزش را روی نکات مثبت بگذارد. مثلاً شما برای این کار میتوانید یک دفتر یادداشت داشته باشید و اتفاقات خوبی که برایتان رخ میدهد را بنویسید و حتی اگر قبلاً اتفاق تلخی برایتان رخ داده و همچنان ذهننتان درگیر آن است نکات مثبت و آموزنده آن را بیرون بکشید. حتماً این جمله معروف را شنیدهاید که در دین اسلام گفته میشود یک ساعت تفکر بهتر از ۷۰ سال عبادت است. واقعییت این است که وقتی شما بتوانید حتی از دل مشکلات سختیهای خود موهبتهای زندگیتان را ببینید کم کم ذهنتان هم به خوشبینی عادت میکند.
هرج و مرج در زندگی و خوشبینی بیشتر
این را بدانید که مشکلات و هرج و مرج در زندگی از ذهن انسان ریشه میگیرد. از این رو اگر بتوانید گفتگوی درونی منفی را رها کنید زندگیتان عمق و معنای بیشتری پیدا میکند. متاسفانه گاهی اوقات مسائل زندگی باعث میشود که ذهن انسان یک جهانبینی مانند کودک پیدا کند و نتواند واقعیتها را ببیند. اما اگر به تفکر مثبت و خوشبینی ذهنتان عادت کرده باشد در شرایط سخت هم راحت خودتان را مدیریت میکنید و با کوچکترین اتفاقی به هم ریخته نمیشوید.
خوشبینی بیشتر با تمرین ذهن آگاهی
چنانچه دائماً ذهنتان درگیر گذشته یا آینده است ی زمان حال را از دست دادهاید و زندگی لذتی نمیبرید. در چنین شرایطی خوشبینی کار بسیار سختی است. شما میتوانید از طریق مدیتیشن تنفس عمیق یا یوگا و مراقبه ذهنتان را در زمان حال نگه دارید. حتی میتوانید تجسم کنید که در باغ سرسبزی قدم میزنید و به تمام صداهای محیط توجه میکنید. در این لحظات شما دیگر به مسائل مالی خود یا اختلافاتی که روز گذشته با یکی از دوستان یا همسرتان داشتهاید فکر نمیکنید بلکه تمام تمرکزتان روی اکنون است. سعی کنید تنفس عمیق را تمرین کنید و عمل دم و بازدم را انجام دهید. هر چقدر تمرینهای آرامبخش این چنینی داشته باشید حالتان هم بهتر میشود.
عدم قضاوت و خوشبینی بیشتر
برای تمرین خوشبینی بیشتر شما باید یاد بگیرید که پیشداوری و قضاوت را در مورد هر چیزی کنار بگذارید و کمتر به ذهنتان اجازه دهید که تحت تاثیر قرار بگیرد. هرچند اینکه بخواهید نگاه بیطرفانهای به مسائل داشته باشید کار آسانی نیست اما با تمرین بیشتر میتوانید ذهنتان را به این مسئله عادت دهید. افکار انسان زمانی سمی میشود که از شخصی یا چیزی به شدت نفرت داشته باشد. برای داشتن تفکر مثبت بهتر است بیاموزید که فراتر از دوست داشتن قدم بردارید تا هیچ تجربهای باعث هیجان زدگی یا آسیب رساندن به شما نشود.
مهارت حل مسئله
افراد بدبین روی مشکلات و چالشهای زندگی تمرکز میکنند اما خوشبینها به دنبال حل هر مسئلهای هستند. کسانی که تنها روی مشکلات توجه دارند به تدریج دچار ناامیدی و افسردگی میشوند و یا طبق نظر سلیگمن درگیر درماندگی آموخته شده می شوند. به این معنا که فکر میکنند تلاشهایشان بیفایده است و هیچ کاری نمیتوانند از پیش ببرند. آنها ممکن است به این باور برسند که وضعیت همیشه ثابت است و یا از این بدتر میشود اما هرگز بهتر نمیشود. بنابراین شاید شما از شرایط فعلیتان راضی نباشید اما بهتر است که افکار منفی و پشیمانی در مورد گذشته را رها کنید و قدمی بردارید. برنامهریزی کنید و سعی کنید که برای مسائلتان دنبال راه حل باشید یا حتی از دیگران کمک بگیرید.
انعطاف پذیر باشید
خوشبینی باعث میشود که وقایع ناامید کننده را بتوانید به عنوان وضعیتی زودگذر ببینید که به راحتی میتوانید از آنها عبور نمایید. خوشبینی باعث میشود که شما به جای تسلیم شدن در برابر مسائل خودتان را تقویت کنید و دوباره تلاش نمایید. این کار باعث حفظ رویاها و انگیزتان میشود و برای رسیدن به اهدافتان مصممتر میشوید. از این نوع افراد خوشبین بیشتر حس کنترل بر زندگیشان دارند و از عزت نفس بالاتری هم برخوردار هستند.
استرس خود را کاهش دهید
مطالعات و تحقیقات گوناگونی نشان دادند که گذراندن وقت با دوستان صمیمی میتواند نشانههای استرس را به حداقل کاهش دهد. شرابط همدلانه با دوستان میتواند برای تسکین اعصاب و تمرکز شما مناسب باشد. استرس مزمن میتواند باعث زنجیرهای از افکار منفی شود که انسان را درگیر خودش میکند و رهایی از آن به سادگی امکانپذیر نیست. اما از طرف دیگر اگر خوشبینی را در خودتان تقویت کنید احساس خوشبختی بیشتری میکنید و فرد با نشاطتری میشوید. هم نشینان شما میتوانند در روحیه مثبت و حال خوبتان تاثیرگذار باشند. بهتر است بدانید که خنده هم مسری است یعنی خنده اطرافیان میتواند به شما سرایت کند و حس بهتری پیدا کنید.
موفقیتها را ببینید
اینکه بتوانید روی موفقیتها و دستاوردهای هر چند کوچک خودتان تمرکز کنید در حس خوشبینی شما تاثیرگذار است. ممکن است شما از آن دست افرادی باشید که موهبتهای زندگی دیگران را ببینید اما همین که به خودتان میرسد آنها را ناچیز جلوه دهید. پس چگونه میتوانید مثبت اندیش باشید؟ برای آغاز مثبتاندیشی باید در مورد هر آنچه که دارید شکرگزار باشید و به خودتان آنها را یادآوری کنید. همین که شما شغلی دارید، در دانشگاه پذیرفته شدهاید، فرزند دارید، سالم هستید و مشکل جسمی ندارید، پدر یا مادرتان در کنارتان است، همسایه خوبی دارید یا غیره موهبتهای زندگیتان است. ممکن است برخی از این موارد را نداشته باشید اما اگر بیشتر فکر کنید قطعاً چیزهای بیشماری دارید که باید بابت آنها سپاسگزار باشید حتی اگر برایتان آن نعمتها عادی شده باشد اما در هر حال از ارزششان چیزی کم نمیکند.
کلام پایانی
برای لذت بردن از زندگی و داشتن سلامت روان و جسم لازم است که تفکر خود را تغییر دهید و این امر شاید به این راحتیها محقق نشود. مخصوصاً اگر از آن دسته افرادی هستید که همیشه عادت داشتهاید روی مشکلات و مسائل منفی تمرکز کنید. در این زمینه توصیه میشود در کنار راهکارهای ارائه شده، از یک مشاور و روانشناس با تجربه هم کمک بگیرید.