کمال گرایی چیست و چگونه می توانیم بر آن غلبه کنیم؟

حتماً تاکنون برخی افراد را دیده‌اید که خیلی تلاش می‌کنند و به دستاوردها و موفقیت‌هایی می‌رسند اما ابراز نارضایتی یا حتی شکست دارند اینکه چرا در بهترین دانشگاه پذیرفته نشده‌اند، چرا هنوز با یک فرد ایده آل آشنا نشدند  و یا یک درآمد خاص و رویایی ندارند و غیره. متاسفانه آنچه می‌تواند سبب ناامیدی و عدم موفقیت باشد یا فرد را از داشته‌هایش ناراضی کند کمال گرایی است. اما شما باید به دنبال راهکاری باشید تا بدانید چگونه می‌توانید کمالگرایی غلبه کنید.

کمال گرایی چیست؟

کمال گرایی نوعی الگوی رفتاری به شمار می‌رود که شخص برای برآورده کردن انتظارات خود در نظر می‌گیرد. انتظاراتی که معقولانه نیستند و یا اساس ایده آل‌ها و رویاهای او بنا شده‌اند. کسی که کمالگرا است همیشه دوست دارد به بهترین حالت همه چیز را بی‌عیب و نقص انجام دهد و در همه جنبه‌های زندگی درخشان باشد. افراد کمال‌گرا همیشه از کار، زندگی، ظاهر و روابط عاطفی و شخصی خود انتظارات ویژه‌ای دارند. این انتظارات می‌تواند به تدریج افراد را مستعد اختلالات روانی مانند اختلالات خلقی یا اضطرابی کند. در این زمینه می توانید از بهترین روانپزشک سعادت آباد کمک بگیرید. همچنین کمالگرایی می‌تواند فشارهای روحی روانی زیادی به افراد وارد کند و لذت هرگونه زندگی و خوشبختی را از آنها بگیرد.

نشانه‌های کمال گرایی چیست؟

مهمترین علائم یک فرد کمالگرا به صورت زیر است:

معیارها و استانداردهای بالایی برای خویشتن مشخص می‌کند: یک فرد واقع بین به شرایط و امکانات و موانع می‌سنجد و توقعات خود را بر اساس آنها مشخص می‌کند اما افراد کمال‌گرا معیارهای بالایی در زندگی داشته و انتظارات نامعقولی دارند.

سرزنش و انتقاد نسبت به خود: انسان‌های کمالگرا به دلیل احساس عدم رضایت از خودشان در صورت کوچک‌ترین شکست یا مانع، فوراً از خودشان انتقاد می‌کنند.

تمایل به جزئیات و دقت بالا: کمالگراها همیشه کارهای خود را می‌خواهند با دقت و تمرکز زیادی انجام دهند و بنابراین همیشه از دیگران هم توقع دارند که آنها هم هر کاری را به بهترین نحو و بدون هیچگونه نقصی انجام دهند.

تاخیر در تصمیم گیری: کمالگراها به علت ترس از اشتباه کردن یا ناقص انجام دادن در هر کاری به شدت جزئی بین هستند و تصمیم‌های خود را به تاخیر می‌اندازند.

تاخیر در انجام دادن کارها: افراد کمالگرا آنقدر کارهای خود را به تعویق می‌اندازند که در نهایت کار را هم نمی‌توانند به درستی به پایان برسانند.

استرس و اضطراب: کمال گرایی می‌تواند سبب اضطراب و افسردگی و حتی در مواردی خودکشی شود. در این زمینه می توانید از بهترین روانشناس سعادت آباد کمک بگیرید.

دلایل کمالگرایی چیست؟

عوامل مختلفی می‌تواند سبب کمالگرایی در افراد شود:

نگرش شخصی: برخی از افراد به طور کلی دیدگاهی کمالگرا دارند و نمی‌توانند نگاه معقولانه‌ای به اتفاقات و جزئیات داشته باشند و بپذیرند هر چیزی ممکن است عیب و نقص خاص خود را داشته باشد.

تجربه‌های قدیمی: اتفاقاتی که در گذشته برای افراد رخ می‌دهد می‌تواند در کمالگرایی آنها نقش مهمی داشته باشد. مثلاً نوع تربیت کودکان و سبک فرزندپروری والدین آنها می‌تواند عامل کمالگرایی باشد. برای تربیت کودک می توانید از بهترین مشاور کودک سعادت آباد کمک بگیرید.

فشارهای اجتماعی: معمولاً فشارهایی که جامعه یا فرهنگ به افراد تلقین می‌کند یا حتی کسانی که تحت تاثیر فضای مجازی و دنیای رویایی آن قرار می‌گیرند احساس رضایتی از زندگی و داشته‌هایشان ندارند.

انتقال از سوی خانواده: محیط خانوادگی و باورها و ارزش‌هایی که والدین به اولاد خود تحمیل می‌کنند نقش چشمگیری در انتخاب معیارهای کمال گرایانه آنها در زندگی دارد. در این زمینه می توانید از بهترین مشاور خانواده سعادت آباد کمک بگیرید.

اضطراب و ترس از شکست: برخی از افراد هنگام مواجهه با شکست‌ها احساس ناکامی می‌کنند و فکر می‌کنند که هیچ وقت به هدف‌ها و رویاهای خود نمی‌توانند برسند. آنها حتی اگر کوچک‌ترین ایرادی در کار خود ببینند باز هم احساس نارضایتی و عدم موفقیت دارند.

تاثیر فضای مجازی بر رسانه‌ها یکی از دلایل کمالگرایی افراد این است که دنیای مجازی نوعی زندگی غیر واقعی را در دید همگان به نمایش می‌گذارد که با معیارهای زندگی واقعی سازگاری ندارد.

انواع کمال گرایی

انواع کمال گرایی شامل موارد زیر است:

کمال گرایی خودمحور: در این نوع کمالگرایی افراد معیارهای چالش برانگیزی انتخاب می‌کنند که از نظر خودشان نیاز به تلاش بیشتر دارد ولی از نظر دیگران بیش از حد دشوار یا غیرمنطقی است.

کمالگرایی خود انتقادی: چنین افرادی هرگز از خودشان احساس رضایت ندارند و بابت کوچکترین عیب و ایراد یا نرسیدن به هدف‌هایشان بسیار خود را سرزنش می‌کنند.

کمالگرایی اجتماعی: منظور از این نوع کمال گرایی این است که جامعه قوانین یا معیارهایی برای افراد تعیین می‌کند که افراد سعی می‌کنند به آنها برسند و در صورت عدم موفقیت تصور می‌کنند که جامعه آن‌ها را پذیرش نمی‌کند.

کمال گرایی دگر محور: در این نوع کمال گرایی افراد برای دیگران قوانین سختگیرانه تعیین می‌کنند و انتظار دارند که آنها ایده آل رفتار کنند. ین افراد معمولاً به راحتی دیگران و شرایط را قضاوت می‌کنند.

راه‌های غلبه بر کمال گرایی

مهمترین راه‌هایی که می‌توانید بر کمال گرایی غلبه کنید شامل:

کمال گرایی را شناسایی کنید

ابتدا شما باید متوجه شوید که آیا شخصیت کمالگرایی هستید یا خیر. بنابراین در گام اول باید کمال گرایی را در وجود خودتان تشخیص دهید مثلاً آیا نرسیدن به معیارهایی که تعیین می‌کنید سبب افسردگی یا اضطراب یا خشم می‌شود و اینکه دائماً خودتان را با دیگران مقایسه می‌کنید و فکر می‌کنید چقدر از آنها عقب مانده‌اید

برای خودتان باید و نباید تعیین نکنید

گاهی اوقات افکاری که به ذهنتان می‌آید را حتماً یادداشت کنید و آنها را ارزیابی کنید که چقدر به خودتان در طول روز امر و نهی کرده‌اید یا باید نباید تعیین کرده‌اید. مثلاً اینکه من باید حتماً فلان دانشگاه قبول شوم یا شاگرد اول شوم یا یک کار با اینقدر درآمد داشته باشم و… این بایدها به شما اجازه حرکت و پیشرفت نمی‌دهند. پس سعی کنید آنها را تغییر دهید.

 تفاوت بین تلاش زیاد و کمال گرایی را بدانید

اینکه گفته می‌شود کمال گران نباشید به این معنا نیست که کلاً تلاش و کار کردن را کنار بگذارید بلکه شما می‌توانید علی رغم پشتکاری که دارید اگر هم به نتیجه مطلوب نرسیدید باز هم از همان مقدار دستاورد احساس رضایت داشته باشید. یک کمالگرا انتظار دارد همه چیز به بهترین شکل انجام شود و هیچ وقت هم احساس رضایت ندارد.

برای خودتان اهداف واقع بینانه تعیین کنید

شما باید هدف‌های متناسب با شرایط و وضعیت خود انتخاب کنید. می‌توانید اهدافتان را به خرده اهداف تقسیم کنید و برای هر کدام زمان‌های کوتاهی تعیین نمایید. ر چقدر هدف‌های شما قابل دستیابی و معقولانه‌تر باشد احساس رضایت بیشتری می‌کنید و راحت‌تر می‌توانید کمال گرایی را رها کنید.

به کارهای کوچک هم اهمیت دهید

یک کمالگرا آنقدر کار اصلی برایش اهمیت دارد که دیگر نمی‌خواهد از مسیر لذتی ببرد. مثلاً اگر می‌خواهد کارش را انجام دهد دوست ندارد از لحظاتی که با دیگران وقت می‌گذراند لذت ببرد یا وقتی یک روز نمی‌تواند به باشگاه برود یک پیاده‌روی ساده هم حالش را خوب نمی‌کند. مهمترین راه غلبه بر کمال گرایی این است که آنقدر به فکر رسیدن به هدف نباشید خود مسیر هم می‌تواند خوشایند باشد اگر که نگاه خود را تغییر دهید.

کلام پایانی

در مقاله امروز متوجه کمالگرایی و راه‌های کنترل آن شده‌اید. این را بدانید که شناسایی این ویژگی و غلبه بر آن کار آسانی نیست. لذا توصیه می‌شود در این زمینه از بهترین روانشناس سعادت آباد کمک بگیرید.