سرترالین نوعی داروی ضد افسردگی به نام مهار کننده انتخابی با جذب سروتونین (SSRI) می باشد. این دارو اغلب برای درمان افسردگی و گاهی حملات پانیک، وسواس اجباری (OCD) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) استفاده می شود. سرترالین به بهبودی بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی کمک می کند و نسبت به داروهای ضد افسردگی قدیمی عوارض جانبی کمتری دارد. این دارو به صورت قرص موجود است که فقط با نسخه پزشک در دسترس می باشد.
نکات اولیه
معمولاً 4 تا 6 هفته طول می کشد تا سرترالین اثر کند. عوارض جانبی آن شامل احساس ناراحتی، سردرد و مشکل در خوابیدن می باشد. این عوارض معمولاً خفیف هستند و بعد از چند هفته از بین می روند. اگر شما و پزشکتان تصمیم بگیرید که مصرف سرترالین را باید قطع کنید، احتمالاً پزشک توصیه می کند برای جلوگیری از عوارض جانبی به تدریج دوز مصرفی خود را کاهش دهید.ذ
کاربرد سرترالین
- بزرگسالان به دلیل افسردگی یا وسواس اجباری می توانند از سرترالین استفاده کنند.
- کودکان 6 تا 17 ساله فقط برای وسواس فکری عملی می توانند سرترالین مصرف کنند.
مواردی که لازم است قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید
- در گذشته نسبت به سرترالین یا هر داروی دیگر واکنش آلرژیک داشته اید.
- مشکل قلبی دارید. سرترالین می تواند ضربان قلب زیاد کند یا تغییر دهد.
- قبلا داروهای دیگری برای افسردگی مصرف کرده اید - برخی از داروهای ضد افسردگی که به ندرت استفاده می شوند، می توانند با سرترالین تداخل ایجاد کنند و باعث فشار خون بالا شوند، حتی اگر مصرف آن ها چند هفته متوقف شده باشد.
- در حال تلاش برای باردار شدن هستید، باردار یا شیرده هستید.
- بیماری چشمی به نام گلوکوم دارید. سرترالین می تواند فشار چشم شما را افزایش دهد
- صرع دارید یا تحت درمان با الکتروشوک هستید. سرترالین ممکن است خطر ابتلا به تشنج را افزایش دهد
- اگر مبتلا به دیابت هستید، سرترالین می تواند ثبات قند خون را دشوار کند.
- در هفته های اول درمان با سرترالین بیشتر قند خون خود را کنترل کنید و در صورت لزوم داروهای دیابت خود را تنظیم کنید.
نحوه و زمان مصرف سرترالین
سرترالین را یک بار در روز مصرف کنید. شما می توانید سرترالین را با یا بدون غذا مصرف کنید. باید سرترالین را هر روز در یک ساعت معین مصرف کنید. اگر در خوابیدن مشکل دارید، بهتر است آن را صبح ها مصرف کنید.
دوز مصرف سرترالین
دوز معمول سرترالین در بزرگسالان 50 میلی گرم در روز است. اما ممکن است با دوز کمتری شروع شود و سپس به تدریج تا حداکثر دوز 200 میلی گرم در روز افزایش یابد. اگر مشکلات کبدی دارید، ممکن است پزشک دوز کمتری برای شما تجویز کند یا به شما توصیه کند که سرترالین را کمتر مصرف کنید.
دوز معمول سرترالین در کودکان 6 تا 12 ساله 25 میلی گرم در روز است، اما ممکن است بعد از یک هفته به 50 میلی گرم در روز افزایش یابد. دوز معمول سرترالین در کودکان 13 تا 17 ساله 50 میلی گرم در روز است. در صورت نیاز، دوز مصرفی کودکان 6 تا 17 ساله ممکن است تا 200 میلی گرم در روز افزایش یابد.
اگر مصرف یک دوز فراموش شود چه باید کرد؟
اگر گاهی مصرف یک دوز را فراموش می کنید، نگران نباشید. دوز بعدی را روز بعد در ساعت معمول مصرف کنید. هرگز دوز 2 روز را برای جبران به طور هم زمان مصرف نکنید. اگر دوزها را اغلب فراموش می کنید، بهتر است برای تنظیم زمان مصرف داروی خود از زنگ هشدار برای یادآوری کمک بگیرید. همچنین می توانید از داروساز خود در مورد راه های دیگر برای به یاد داشتن زمان مصرف داروی خود راهنمایی بخواهید.
اگر سرترالین زیاد مصرف شده باشد چه باید کرد؟
دوز سرترالین که منجر به مصرف بیش از حد می شود در افراد مختلف متفاوت است. اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، سریعا با پزشک خود تماس بگیرید:
- استفراغ
- لرز
- احساس خواب آلودگی
- سرگیجه
- ضربان تند قلب
- تشنج
اگر می خواهید به اورژانس بروید، خودتان رانندگی نکنید. از شخص دیگری بخواهید که رانندگی کند. بسته سرترالین یا بروشور داخل آن را به همراه داروهای دیگر همراه داشته باشید.
عوارض جانبی سرترالین
مانند تمام داروها، سرترالین می تواند در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند، اما بسیاری از افراد هیچ عارضه جانبی تجربه نمی کنند یا فقط عوارض جزئی تجربه می کنند. برخی از عوارض جانبی رایج سرترالین با عادت کردن بدن به آن به تدریج بهبود می یابد. اضطراب برخی افرادی که برای حملات پانیک سرترالین مصرف می کنند، در طی هفته های اول درمان تشدید می شود. این حالت معمولاً پس از چند هفته از بین می رود، اما اگر این مسئله شما را آزار می دهد با پزشک خود مشورت کنید. کاهش دوز ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
عوارض جانبی معمولی
عوارض جانبی شایع در بیش از 1 نفر از هر 100 نفر رخ می دهد. اگر دچار این عوارض شدید، به مصرف دارو ادامه دهید، اما اگر دارو شما را اذیت کرد یا عوارض از بین نرفتند به پزشک خود اطلاع دهید. این عوارض عبارتند از:
- استفراغ
- سردرد
- احساس خواب آلودگی
- مشکل در خوابیدن
- اسهال
- خشکی دهان
- سرگیجه
- احساس خستگی یا ضعف
عوارض جانبی جدی
این عوارض به ندرت رخ می دهند (در کمتر از 1 از 100 نفر)، اما برخی از افراد ممکن است هنگام مصرف سرترالین عوارض جانبی جدی را تجربه کنند. در صورت داشتن هرکدام از علائم زیر به اورژانس مراجعه کنید:
- درد یا فشار قفسه سینه، یا تنگی نفس
- سرگیجه شدید یا غش کردن
- نعوظ دردناک که بیش از 4 ساعت طول می کشد. این حالت ممکن است حتی در مواردی که رابطه جنسی ندارید اتفاق بیفتد
- هرگونه خونریزی شدید که متوقف نمی شود، مانند بریدگی یا خون دماغ شدن که در عرض 10 دقیقه متوقف نمی شود.
در صورت تجربه هر یک از علائم زیر بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
- سردرد، مشکل در تمرکز، مشکلات حافظه، ناتوانی در تفکر، ضعف، تشنج یا از دست دادن تعادل- این ها می توانند نشانه هایی از سطح پایین سدیم باشند.
- افکاری در مورد آسیب رساندن به خود یا پایان دادن به زندگی خود.
- احساس سرخوشی، اشتیاق یا هیجان بیش از حد، یا احساس بی قراری که نتوانید بنشینید یا بایستید.
- زردی پوست یا زرد شدن سفیدی چشم. این حالت می تواند نشانه ای از مشکلات کبدی باشد.
- استفراغ خونی یا استفراغ تیره، سرفه خونی، خون مردگی در پوست بدن، ودفوع سیاه یا تیره – این ها می توانند نشانه خونریزی از روده باشند.
- خونریزی از لثه یا خون مردگی هایی که بدون دلیل ظاهر می شوند یا بزرگتر می شوند.
در صورت وجود هر یک از علائم زیر به مطب پزشک خود مراجعه کنید:
- تغییرات در عادت ماهانه، مانند خونریزی شدید، لکه بینی یا خونریزی بین پریودها
- افزایش وزن یا کاهش وزن بدون تلاش
- واکنش آلرژیک جدی
- در موارد نادر، ممکن است یک واکنش آلرژیک جدی (آنافیلاکسی) نسبت به سرترالین ایجاد شود.
در صورت وجود علائم زیر به اورژانس بروید:
- بثورات پوستی که ممکن است شامل خارش، قرمزی، تورم، تاول یا پوسته پوسته باشند.
- خس خس سینه داشته باشید.
- احساس تنگی در سینه یا گلو داشته باشید.
- در تنفس یا صحبت کردن مشکل داشته باشید.
- تورم دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو داشته باشید.
- ممکن است یک واکنش آلرژیک جدی پیدا کنید و نیاز به درمان فوری در بیمارستان داشته باشید.
سرترالین و بارداری
دوران بارداری برای شما و کودک شما مهم است. اگر هنگام مصرف سرترالین باردار شدید، با پزشک خود مشورت کنید. مصرف دارو را تا زمانی که پزشک به شما اجازه نداده قطع نکنید. سرترالین با خطر کم افزایش یافته برای نوزاد متولد نشده مرتبط است. اما اگر افسردگی شما در دوران بارداری درمان نشود، می تواند احتمال بروز مشکلات را نیز افزایش دهد. اگر به سرترالین نیاز دارید تا حالتان خوب بماند، ممکن است نیاز به مصرف آن در دوران بارداری باشد. پزشک می تواند خطرات و مزایای آن را برای شما توضیح دهد و به شما کمک می کند تا تصمیم بگیرید که کدام روش درمانی برای شما و کودک شما بهترین است.
سرترالین و شیردهی
اگر پزشک شما سلامتی کودک شما را تائید کند، سرترالین یکی از داروهای ضد افسردگی ترجیحی هنگام شیردهی می باشد. سرترالین توسط بسیاری از مادران شیرده بدون هیچ مشکلی استفاده می شود. سرترالین به مقدار کم به شیر مادر منتقل می شود و در تعداد کمی از نوزادان شیرده عوارض جانبی ایجاد می کند. اما باید به مصرف سرترالین ادامه دهید. شیردهی هم به نفع شما و هم کودک شما خواهد بود. اگر متوجه شدید که کودک شما به اندازه معمول شیر نمی خورد یا به طور غیرمعمول خواب آلود است، یا نگرانی دیگری در مورد کودک خود دارید، در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید.
احتیاط در مورد سایر داروها
برخی از داروها و سرترالین می توانند با یکدیگر تداخل داشته باشند و احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش دهند. مانند:
- هر دارویی که بر ضربان قلب شما تأثیر بگذارد – سرترالین می تواند ضربان قلب شما را زیاد کند یا تغییر دهد.
- هر داروی دیگری برای افسردگی – برخی از داروهای ضد افسردگی می توانند با سرترالین تداخل ایجاد کنند و باعث فشار خون بالا شوند حتی در صورت قطع مصرف.
ترکیب سرترالین با داروهای گیاهی و مکمل ها
اگر تحت درمان با سرترالین هستید، از گیاهان دارویی برای افسردگی استفاده نکنید زیرا این گیاهان خطر عوارض جانبی سرترالین را افزایش می دهند. اگر داروهای دیگری از جمله داروهای گیاهی، ویتامین ها یا مکمل ها مصرف می کنید، به پزشک یا داروساز خود بگویید.
