امروزه بسیاری از سازمان ها ، برنامه های گوناگونی را برای ارتقای سطح دانش یا انگیزش کارکنان خود اجرا می کنند. با وجود این، بخش قابل توجهی از پیشرفت شغلی هر فرد امری درونی بوده و به برنامه ریزی فردی ، مدیریت صحیح استعدادها و توانمندی های خود و همه مهم تر عزم و اراده جدی خود فرد برای پیشرفت بستگی دارد. در این مقاله به بررسی چند نکته مهم برای برنامه ریزی، تعیین اولویت ها در مسیر پیش رو و نیز عوامل مهم دیگر در شکوفاسازی استعدادهای فردی در محیط کار می پردازیم .
راه های پیشرفت و ارتقای شغلی
پیشرفت شغلی یکی از جنبه های پیشرفت انسانی است که می تواند رضایت ، درآمد و منزلت اجتماعی بالاتر را برای فرد به همراه داشته باشد. برخی از راه های رسیدن به این پیشرفت شامل موارد زیر هستند:
خواسته خود را به شکل شفاف تعیین کنید
تعیین دقیق خواسته ها، نخستین گام برای پیشرفت فردی و موفقیت شغلی است. شما در زندگی می توانید تقریبا به هر چیزی دست یابید اما ابتدا باید تعیین کنید که دوست دارید به چه چیزهایی برسید. دوم اینکه باید هزینه ای را که باید برای دستیابی به آن بپردازید مشخص کرده و در نهایت هم با عزم خود را برای پرداخت این هزینه جزم کنید. در تعیین خواسته ها، ابتدا باید به سراغ تعیین ارزش ها بروید. به چه چیزهایی باور دارید و برایتان مهم است ؟ فقط در صورتی می توانید در دنیای بیرونی موفق شوید که در راستای آنچه در دنیای درونی ارزشمند و مهم می شمارید حرکت کنید. اهداف شغلی خود را شناسایی کنید. به اهداف شغلی خود فکر کنید . تصور کنید که یک چوب جادویی داشتید و می توانستید پنج سال آینده خود را آن طور که دوست دارید رقم بزنید . در این صورت دوست داشتید در یک، سه و پنج سال آینده کجا بودید؟
بسیاری از افراد، نخستین شغلی را که برایشان فراهم می شود پذیرفته و آن را ادامه می دهند . از آن به بعد نیز خواسته های دیگران و دستوراتی را که دریافت می کنند انجام می دهند . به این ترتیب از سوی افراد بالادستی خود ارتقای شغلی یافته و همیشه باید به درخواست هایی که از آنها می شود پاسخ دهند. اما افراد موفق، برنامه ریزی دقیقی برای زندگی شغلی خود دارند. آنها خودشان تصمیم می گیرند که در آینده در کجا باشند و سطح مهارت هایی را که در حوزه هایی خاص برای رسیدن به اهداف شغلی نیاز دارند نیز خودشان تعیین می کنند.
همینطور اهداف فردی و خانوادگی خود را تعیین کنید . منظور از تعیین اهداف شغلی و درآمدی، تعیین چیزهایی است که در زندگی به آنها نیاز دارید. در مقابل، اهداف فردی و خانوادگی، به چرایی این نیازها مربوط می شود. در واقع، اهداف خانوادگی ، دلیل اهداف شغلی هستند . برای دستیابی به این اهداف است که هر روز از خواب برخاسته و به سرکار می روید.
با استفاده از یک فرایند ساده هفت مرحله ای می توانید اهدافی را برای زندگی خود تعیین کنید و به آنها دست یابید:
1-خواسته های خود را به دقت تعیین کنید .گفتن چیزهایی مثل دوست دارم شادتر باشم، دوست دارم سالم باشم و…،به هیچ وجه درست نیست. این عبارات نمی توانند نشانگر اهداف باشند . همه این ها نوعی آرزو، توهم یا خیال هستند . یک هدف باید شفاف و مشخص باشد.
2-بنویسید: فقط 3درصد از مردم، اهدافی مکتوب و برنامه ای شفاف برای اجرای آن دارند.
3-مهلت زمانی تعیین کنید: یک تاریخ مشخص برای زمان رسیدن به هدفتان تعیین کنید. اگر هدف مورد نظر بزرگ باشد، مهلت هایی برای مراحل مختلف آن تعیین کنید .
4-فهرستی تهیه کنید: هر آنچه را فکر می کنید می توانید برای دستیابی به این اهداف به انجام برسانید فهرست کرده و همچنان موارد جدید به این فهرست بیافزایید تا کامل تر شود.
5-فهرست را اولویت بندی کنید: چک لیستی از اقداماتی که باید به ترتیب انجام دهید تهیه کنید. ابتدا به چه چیزی نیاز دارید؟ در مرحله دوم و سوم چطور؟
6-بر اساس برنامه خود عمل کنید : بلافاصه دست به کار شوید . نخستین گام ، دشوارترین مرحله از مسیر است . سخت ترین کار نیز کاری است که هرگز گامی برای انجامش برنمی دارید.
7-هر روز کاری برای مهم ترین هدفتان انجام دهید. هر 7 روز هفته و 30 روز ماه، کاری انجام دهید. هرگز نگذارید حتی یک روز بدون اینکه حداقل یک گام برای دستیابی به چیزی که برایتان مهم است ، سپری شود.
تقویت عادت شجاعت و اعتماد به نفس
تقویت شهامت و اعتماد به نفس برای موفقیت ضروری است، زیرا ترس از شکست است که بیشتر مردم را از موفقیت باز می دارد. ترس را می توان زدود.ترس از شکست یک احساس اکتسابی است. معمولا در دوره کودکی و به دلیل انتقادهای مخربی که از سوی والدین و برادر یا خواهر خود دریافت می کنیم ایجاد می شود . از آنجا که این ترس آموختنی است ، می توان آموخت که آن را از بین برد و به جای آن عادت شهامت را تقویت کرد . 99 درصد ازنگرانی های ما هرگز روی نمی دهند. بهتر است کارهایی را که از آنها می ترسید انجام دهید و در این صورت، ترس از بین خواهد رفت. اگر کارهایی را که از انجامش می ترسید بارها و بارها انجام دهید، در نهایت ترس هایتان کمرنگ تر و کمرنگ تر شده و در نهایت از بین خواهد رفت . اگر از رویارویی با فرد یا موقعیت هراس آور اجتناب کنید ، این ترس بزرگ و بزرگ تر شده و زندگی تان را فرا می گیرد .
یکی از بهترین راه ها برای تقویت شهامت و اعتماد به نفس، این است که به گونه ای رفتار کنید که گویی شهامت و اعتماد به نفسی را که دوست دارید به دست آورید هم اکنون در وجود خود دارید. به گونه ای رفتار کنید که انگار هیچ ترسی در دلتان وجود ندارد. از خودتان بپرسید : اگر هیچ ترسی نداشتم؛ چگونه رفتار می کردم و چه کارهایی انجام می دادم ؟ آنقدر به این رفتار تصنعی ادامه دهید تا این رفتار برایتان به واقعیت بدل شود. به این ترتیب ذهن ناخودآگاهتان می پذیرد که فرد شجاعی هستید و در نتیجه، همه ترس هایتان از بین می رود.
حرف و عمل خود را یکی کنید
اعتبار و آبرو، ارزشمند ترین سرمایه هر انسانی است . فکری که دیگران در مورد شما دارند و حرف هایی که در موردتان می زنند، بیش از هر چیز دیگر، تعیین کننده موفقیت شماست . وقتی مردم شما را فردی توانمند و شایسته بدانند ، موفقیتتان در آینده تضمین شده خواهد بود . تا می توانید بکوشید صداقت و یکرنگی را در همه کارهایتان جای دهید. اهمیت ندادن به این نکنه مهم می تواند به از بین رفتن اعتماد مردم به شما بیانجامد. منظور از یکرنگی فقط دوری از تقلب، دروغ و دزدی نیست. در مقابل یکرنگی به معنای این است که با خودتان هم در جنبه های مختلف زندگی روراست باشید .یکرنگی با روراست بودن با خود آغاز می شود. اگر با خودتان روراست نباشید ، در این صورت احتمال اینکه در برابر دیگران نیز رویکردی ناصادقانه را در پیش گیرید افزایش می یابد .
نکته مهم این است که همیشه حقیقت را بگویید و آن را مبنای عمل خود قرار دهید. علاوه بر این سعی کنید همیشه به قول خود عمل کنید . بکوشید تا حد امکان به کسی قول ندهید؛ ولی وقتب قولی دادید، خودتان را به عملی کردن آن متعهد بدانید . اما یک نکته جالب در مورد قول دادن به دیگران وجود دارد و آن هم اینکه وقتی قولی می دهید و آن را عملی می کنید احساس بهتری در مورد خودتان می یابید. در این صورت، عزت نفس و اعتماد به نفستان نیز افزایش می یابد. با عمل کردن به قول هایتان، از درون احساس قدرت می کنید و به این ترتیب احترام بیشتری برای خودتان قائل خواهید شد و بیشتر به خودتان افتخار خواهید کرد .
درست همان طور که عمل کردن به قول هایی که به دیگران می دهید نشانگر تعهد و شرافت شما در روابط با دیگران است،عمل کردن به قول هایی که به خودتان می دهید نیز به همان اندازه اهمیت دارد. اگر به خودتان قول بدهید که هر روز باید ورزش کنید، غذای بهتری بخورید، سر موقع در جلسات حاضر شوید یا یک دوره آموزشی را به خوبی بگذرانید ، باید به این وعده ها عمل کنید . حتی اگر هیچ کس دیگری نیز از این قول هایی که به خودتان داده اید اطلاع نداشته باشد ، باز هم در صورت عملی نکردن آنها، از میزان عزت نفس و اعتماد به نفستان کاسته می شود .
نگرش مثبت خود را تقویت کنید
حدود 85درصد از موفقیت و پیشرفت، به نگرش شما بستگی دارد. اصلی ترین ویژگی که می تواند پیش بینی کننده موفقیت و شادکامی در زندگی باشد، چیزی جز خوش بینی نیست. اما چگونه می توان خوش بینی را آموخت و به فردی کاملا مثبت تبدیل شد؟ از آنجا که ما به چیزی که بدان می اندیشیم تبدیل می شویم ، راز تبدیل شدن به یک فرد مثبت اندیش نیز این است که همانند افراد مثبت اندیش فکر کنیم تا این ویژگی در وجودمان نهادینه شود.
به اهداف خود فکر کرده و ببینید چه گام هایی می توانید هر روز و هر ساعت برای دستیابی به این اهداف بردارید . ذهن خود را به صورت پیوسته با افکاری مثبت در مورد اهدافی که می خواهید بدان ها دست یابید مشغول کنید تا به این ترتیب به فردی مثبت تر بدل شوید . و یکی از موقععیت های دشواری را که امروز با آن دست و پنجه نرم می کنید در نظر بگیرید . چه درس ارزشمندی در آن نهفته است که می تواند به موفقیت شما در آینده کمک کند؟
خودتان را وقف یادگیری پیوسته کنید
هر کسی دوست دارد درآمد بیشتری داشته باشد و سریع تر ارتقا شغلی یابد . اما بیشتر مردم امیدوارند که این فرایند بدون تلاش و زحمت روی دهد. آنها فکر می کنند که مدیران بالادستی یا وضعیت اقتصادی ، تعیین کننده درآمد آنها هستند . اما واقعیت آن است که کارهایی که انجام می دهید و کارهایی که نمی توانید انجام دهید، تعیین کننده درآمدتان هستند و موقعیت امروزتان نتیجه تصمیمی است که به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه در گذشته گرفته بودید.
از خودتان بپرسید: کدام تک مهارت است که یادگیری آن می تواند بیشتریت کمک را برای پیشرفت سریع در شغلتان فراهم کند ؟ سپس برنامه ای هر روزه برای یادگیری آن مهارت تدوین کنید . به یاد داشته باشید که برای رسیدن به یک هدف مشخص که تاکنون به آن دست نیافته اید ، باید مهارت هایی را که تا کنون نیاموخته اید یادگرفته و به کار بندید. هر روز اندکی مطالعه کنید. در هنگام مسافرت یا رفت و آمد به محل کار برنامه های آموزشیصوتی گوش دهید . در دوره های آموزشی و سمینارها شرکت کنید. همانند اسفنجی برای دریافت اطلاعات جدید باشید و به صورت پیوسته به دنبال ایده ها و اطلاعات جدید برای پیشرفت شغلی خود باشید .
دایره ارتباطات خود را گسترش دهید
یکی از مهم ترین راه ها برای پیشرفت در زندگی فردی و شغلی این است که در حوزه تخصصی تان، به شکلی پیوسته با افراد جدید ارتباط برقرار کرده و به این ترتیب شبکه ارتباطی خود را به شکلی پیوسته گسترش دهید. در هر جایی که حضور می یابید، شبکه سازی و گسترش دامنه ارتباطات فردی را جزو اولویت های خود قرار دهید. برای نمونه حتی در رستوران یا مترو نیز می توان به این کار پرداخت . خودتان را به افراد معرفی کنید، شغلشان را از آنها بپرسید و با دقت به چیزهایی که می گویند گوش فرا دهید.
کلام آخر
کار روح انسان را پرورش می دهد و به او عزت نفس می دهد. هر کسی در دنیای امروز می خواهد در شغلش پیشرفت کند و به دستاوردهای بالا برسد. اما گاهی موانعی سد راه او می شوند. این موانع میتواند عدم آگاهی از یکسری مهارت ها باشد یا حتی عوامل روحی و روانی مانند استرس شغلی یا افسردگی. بنابراین در این شرایط توصیه می شود حتما از یک مشاور شغلی یا روانشناس کمک بگیرند.
