یکی از اختلالات مهم در دوران کودکی اختلال کم توجهی بیش فعالی می‌باشد که کودک نمی‌تواند بر روی یک کار متمرکز باشد و آرام و قرار داشته باشد. گاهی والدین نمی‌دانند که آیا فرزند آنها یک کودک شیطون است یا بیش فعال. برای تشخیص این اختلال مهم ابتدا باید با علائم و نشانه‌های آن آشنایی داشته باشید.
بیش فعالی و انواع آن
بیش فعالی یک نوع اختلال روانی به شمار می‌رود که سبب تغییراتی در رفتار و عملکرد کودک می‌شود. خیلی از افراد فکر می‌کنند که این اختلال تنها مربوط به کودکان است در حالی که بزرگسالان هم احتمال دارد دچار اختلال بیش فعالی باشند که در اصل به دوران کودکی آنها ارتباط پیدا می‌کند. طبق شواهد و مطالعات ناقل‌های شیمیایی و مغز افراد adhd تفاوت‌هایی با افراد بیش فعال تفاوت‌هایی با مغز افراد عادی وجود دارد بنابراین درمان شامل روان درمانی و دارودرمانی می‌باشد. در این زمینه می توانید از بهترین روانشناس سعادت آباد کمک بگیرید. انواع بیش فعالی شامل:
کم توجهی
در این مورد فرد نمی‌تواند وظایف و کارهای خود را با دقت انجام دهد و در انجام آنها با مشکلاتی روبرو می‌شود. این نوع پیش فعالی در دختران بیشتر از پسران است.
نوع بیش فعالی- تکانشی
این افراد علاوه بر اینکه نمی‌توانند تمرکز داشته باشند از بی‌قراری و تکانشگری هم در عذاب هستند یعنی انرژی بالایی داشته و نمی‌توانند یک جا ثابت بنشینند، وسط صحبت دیگران می‌پرند یا خیلی پرحرف هستند و علاوه بر این در جاهای شلوغ نوبت را رعایت نمی‌کنند.
نوع ترکیبی
بیشتر افراد نشانه‌های بی‌توجهی و بیش فعالی را با یکدیگر تجربه می‌کنند. منظور از نوع ترکیبی این است که فرد هم نشانه‌های بیش فعالی و هم کم توجهی و عدم تمرکز را دارد. برای تشخیص نوع بیش فعالی می توانید از بهترین روانپزشک سعادت آباد کمک بگیرید.
علائم و نشانه‌های بیش فعالی
بیش فعالی سه نوع از نشانه‌های رفتاری را در بر می‌گیرد که شامل ناتوانی در تمرکز، بی‌قراری و جنب و جوش زیاد و رفتارهای تکانشی می باشد.
ناتوانی در تمرکز
بی توجهی به جزئیات و انجام کارهای همیشگی
برای کارهایی که به تمرکز و توجه نیاز دارند فرد دچار مشکل است مثلاً نمی‌تواند مشق بنویسد یا به صحبت‌های دیگران با دقت گوش دهد
حتی زمانی که کسی با آنها حرف می‌زند طوری رفتار می‌کنند که انگار نمی‌شنوند یا بی‌توجه هستند
برای کارهایی که نیاز به تمرکز و تلاش ذهنی دارد مانند نوشتن گزارشات و غیره مشکل دارند
وسایل ضروری مانند کیف پول یا کلید و.. را جا می‌گذارند
به آسانی حواسشان پرت می‌شود و تمرکز ندارد
در سازماندهی کارها مشکل دارند
نمی‌توانند قوانین یا دستورالعمل‌ها را پیگیری کنند
تحرک و جنب و جوش بیش از حد
خیلی پرحرف هستند
نمی‌توانند کارها و فعالیت‌ها را آرام و ساکت انجام دهند
کودکان معمولاً پله‌ها را بالا و پایین می‌پرند در جاهایی که اجازه ندارند و نوجوانان و بزرگسالان حالت بی‌قراری دارند
در جاهایی مثل دفتر کار که باید فرد آرام و منتظر باشد مدام راه می‌رود
در حالت نشستن هم آرام و قرار ندارند و وول می‌خورند
رفتارهای تکانشی
آنها وسط صحبت دیگران پریده و حرف را قطع می‌کنند
رفتارهای پر خطری انجام می‌دهد مثلاً ناگهان وسط خیابان می‌پرند
نمی‌توانند منتظر چیزی بمانند
قبل از تمام شدن سوال جواب می‌دهند
بدون اندیشیدن حرف می‌زنند و عمل می‌کند
علت بیش فعالی چیست؟
دلیل اصلی بیش فعالی مربوط به مسائل ژنتیکی است هرچند عوامل محیطی هم تاثیرگذار می‌باشند. مهمترین عوامل در ایجاد بیش فعالی کودکان مسئله ژنتیک، مصرف سیگار و مواد در دوران حاملگی قرار گرفتن در معرض عوامل مسممومی مانند سرب، آسیب‌های مغزی و وزن کم یا تولد زود هنگام می‌باشد.
طبق تحقیقات مختلف کمبود ناقل شیمیایی به نام دوپامین در ایجاد بیش فعالی تاثیرگذار است. این ناقل در انتقال دادن سیگنال‌ها برای عملکرد عادی مغز نقش دارد. توجه کنید که نحوه رفتار والدین با کودک و شرایط و جو محیطی خانواده هم می‌تواند در تشدید رفتارهای بیش فعالی نقش داشته باشد. در این زمینه توصیه می‌شود از بهترین مشاور خانواده سعادت آباد کمک بگیرید.
راه‌های درمان بیش فعالی
مهمترین راهکارهای لازم برای درمان بیش فعالی شامل موارد زیر است:
روان درمانی
برای کودکان روان درمانی مهمترین مسئله‌ای است که باید توسط روانپزشک یا روانشناس انجام شود. روان درمانی می‌تواند باعث شود که کودکان نحوه استفاده از دستورالعمل‌ها و تابعیت از قوانین را بیاموزد و بتواند در کارهایش نظم و دقت بیشتری داشته باشد. آموزش کودکان توسط خانواده معلم یا مراقب او انجام می‌شود. کودکان در این آموزش‌ها یاد می‌گیرند که چگونه باید رفتارهای خود را کنترل کرده یا افکار و نگرش خود را اصلاح کنند تا عملکرد مطلوبی پیدا کنند. همچنین لازم است کودک نحوه استفاده از قوانین را با جایزه و تشویق یاد بگیرد. علاوه بر این رفتار درمانی هم برای کودکان و حتی بزرگسالان موثر است.
آموزش مهارت‌های اجتماعی
منظور از آموزش مهارت‌های اجتماعی این است که کودکان بتوانند مهمترین آداب و رسوم اجتماعی همچون رعایت نوبت، با دقت گوش دادن به صحبت‌های دیگران بدون قطع کردن حرف‌های آنها، تقسیم وظایف و یا درخواست کمک از دیگران و نحوه ارتباط موثر را بیاموزند. همچنین آموزش این مهارت‌ها و تشویق کودک به انجام آنها باعث بالا رفتن عزت نفس و اعتماد به نفس می‌شود و نقش مهمی در کاهش رفتارهای بیش فعالی دارد. این را بدانید که بیشتر کودکان و حتی بزرگسالان بیش فعال مشکل اعتماد به نفس دارند و دلیل آن این است که به خاطر رفتارهایشان مدام از سوی دیگران سرزنش و قضاوت شدند. بنابراین بالا رفتن عزت نفس هم به بهبود وضعیت آنان کمک می‌کنند. برای بهبود عزت نفس می توانید از بهترین روانشناس سعادت آباد کمک بگیرید.
درمان خانگی
مهمترین راه‌های درمان خانگی بیش فعالی شامل تغذیه و رژیم غذایی مناسب که شامل ویتامین‌ها زینک و منیزیم باشد ورزش و استراحت کافی، انجام مدیتیشن و مراقبه، داشتن دفتر برنامه‌ریزی برای نظم در کار و زندگی، عدم استفاده از مواد آلرژی‌زا یا مواد محرک‌های دیگر پرهیز از مصرف الکل و دخانیات یادداشت کردن هر کار به صورت منظم و استفاده از زنگ‌های هشدار دهنده برای کارهای ضروری.
کلام پایانی
در صورت عدم درمان بیش فعالی مشکلات جدی‌تری برای کودک یا بزرگسال به وجود می‌آید. عواملی همچون افسردگی گوشه‌گیری مسائل ارتباطی با دیگران نمونه‌هایی از آنها هستند. به این نکته توجه کنید که تشخیص علائم بیش فعالی در بزرگسالان نسبت به کودکان کمی دشوارتر است چرا که برخی از نشانه‌های آن به دیگر اختلالات روانی شباهت دارد. اگر شما هم متوجه تغییراتی در فرزندتان شده‌اید یا به رفتارهای او مشکوک هستید حتماً از مشاور یا روانشناس بالینی سعادت آباد کمک بگیرید.
