روش های مراقبتی از خانواده پس از زلزله
روش های مراقبتی از خانواده پس از زلزله
زلزله یکی از حوادث غیر قابل پیش بینی می باشد که معمولا خسارات مالی و جانی فراوانی را به بار می آورد و انسانهای زیادی را دچار ناراحتی و نابسامنی می کند.
ما دچار دو نوع وحشت از زلزله هستیم:
1ـ ترس و وحشت از وقوع زلزله،ندانستن زمان مشخص زلزله
2ـ وحشت پس از زلزله
در مقاله زیر روش های کنار آمدن و توجه به کودکان
آنچه مشاهده میکنید:
1-بطور کلی:
وحشت زده + گیج + ناامن
عکس العمل های متفاوت :
بعضی ها بعد از فاجعه عکس العمل نشان میدهند ولی بعضی ها ممکن است برای هفته ها یا ماها حالشان خوب باشد و بعد شروع به آشکار کردن رفتار اضطرابی بنمایند.
هر عکس العملی از بچه ها را دراول طبیعی ببینید ، معمولا علائم دیر یا زود مرتفع خواهند شد
آگر علائم بعد چند هفته برطرف نشدند کمک یک مشاوره کودک یا یک روانپزشک را جویا شوید.
2- عدم تحمل درد ازدست دادن ——– سوگ ناکام —— غم دور زده میشود و بچه اغلب فعالیتهای معمولش را سریع بر میگردد
3- احساس عصبانیت
1: نسبت به والد از دست رفته
2: نسبت به والد باقی مانده (جابه جای از والد فوت شده)
3: نسبت به خود ( احساس گناه) —- تحریک اطرافیان ——- تنبیه بشود – گناه
آنها بسیار وابسته و مهتاج به کمک بزرگسالان هستند.
بازگشت های رشدی : انگشت مکیدن،شب ادراری،ترس از غریبه ها،حیوانات یا هیولا
چسبندگی به والدین بازمانده یا بزرگسال دیگر یا مکان خاصی
مشکلات در خوابیدن و غذا خوردن و دل درد و سر درد
سرپیچی و لجبازی ، پیش فعالی ، مشکلات گفتاری خشونت ورزی ویا انزوا طلبی
نیاز به صحبت کردن راجع به حادثه یا اغراق در آن
5- واکنش های 5 تا 11 سال
تمام واکنش های بالا بعلاوه دوری جستن از همبازی ها و مدرسه و ممکن است رقابت بیشتر در توجه جلب کردن نیز مشاهده شود.
6- بچه های 12 سال به بالا
عصیان در مقابل مراجع قدرت
پرخاشگری در خانه
احساس گناه و درماندگی بخاطر عدم توانایی پذیرش مسئولیت در کمک کردن مانند بزرگسالان
7- ارزیابی افسردگی:
خردسال
بیشتر به حالت صورت و بدن باید توجه کرد
بی قراری ، انزواطلبی،گریه زاری، غذا نخوردن،مشکل خواب
حرکات آهسته ، صدای یکنواخت، کلمات ناامیدانه
منفی گرایی نسبت به خود : (من بدم) ( من احمق هستم) (کسی منو دوست نداره)
نمره ها ، علایق ها
علائم روانی تنی – دل درد سر درد
بی تفاوتی، زودرنجی، اضطراب ، عدم تمرکز
حرکات و رفتارهای خطرناک و ریسکی و فکر و اقدام به خودکشی
نوجوان:
بچه هایی که در معرض ریسک اختلالات روانی بالاتر هستند:
زیر 5سال یا در اوایل سنین نوجوانی
برای دخترای زیر 11 سال: از دست دادن مادر
برای پسران نوجوان : از دست دادن پدر
مسائل روانشناختی قبلی در بچه ها بین بچه و والد فوت شده
آسیب پذیر بودن والد باقی مانده یا وابستگی او به بچه
حمایت ناکافی فامیل یا محیط
وقتی مرگ والد غیر قابل پیش بینی بوده
مداخلات:
1-حمایت از بچه
آلف- شنوده همدل بودن با بچه:
شما به این خاطر آنجا نیستید که احساسی را که بچه دارد درست کنید.بلکه برای این هستید که این مسیر سوگ را با کمک شما طی کند
ب: اینها را میتوانید بگوئید:
این ها عکس العمل های طبیعی نسبت به این فاجعه است
می فهمم/قابل درک هست که تو /شما این احساس را دارید
نه اینها نشونه دیونه شدن نیست
تقصیر تو نبود ، بهترین کاری که میتونستی کردی
ممکنه همه چیز مثل سابق نشه، ولی بلاخره وضع بهتر خواهد شد و حال تو هم بهتر خواهد شد
ج- اینها را نگویید:
میتونست بدتر از اینها بشه. خوشحال باش که بدتر نشد.
بلاخره یه خونه دیگه میگیرید بجای این یکی
بهتره فقط خودت مشغول نگه داری تا یادت بره
باید زندگی رو همون جوری که بود ادامه بدی
د- انتقال مفهوم در مورد مرگ
غیر قابل بازگشت بودن – پدیده ای همیشگی و غیر قابل بازگشت بودن
نهایی بودن ( ایست کارکردها) – تمام کارکرد های فیزیکی فرد قطع میشود
غیر قابل اجتناب بودن : مرگ برای همه دیر یا زود اتفاق می افتد
علیت : رسیدن به یک نقطه واقع بینانه راجع به علت مرگ
مداخلات :
1- والد / مواظبت کننده / سرپرست / بقیه هم سن ها یا بچه ها به او چه گفتند؟ / همسویی با دیدگاه واقعی چنین شخص / اشخاصی برای سوگ مشترک بسیار اهمیت دارند
2- انتقال این : شخص فوت شده دیگر زنده نخواهد شد، بر نخواهد گشت ویا دیر یا زود همه موجودات زنده خواهند مرد
3- انتقال این : وقتی که یک آدم نزدیک ما می میرد، طبیعی است که خیلی غمگین شویم و طبیعی است که آرزو کنیم دوباره برگردد و زنده شود
کمک:
دلداری : بغل کردن و حمایت کلامی
اجازه به بچه برای مطرح کردن سوالات خود راجع به حادثه (بدون تمرکز زیاد از حد روی جزئیات ترسناک)
تشویق بچه ها به بیان احسسات خود توسط نقاشی ، مکالمه
به واکنش های احساسی خودتان آگاه باشید و حتما در فکر تخلیه و شفای آنچه وارد شما هم میشود باشید
2- حمایت از والد باقی مانده: تقویت و تشویق این والد برای رسیدگی عاطفی به احتیاجات بچه گرچه خود او نیز در سوگ است و نیاز به کمک دارد
به والد باقی مانده : اجازه بدهید که بچه بیشتر به شما وابسته شود ، به شما بچسبد و آرامش بگیرد
بچه باید بفهمد که کسی هست که بتواند به او تکیه کند ، نیاز هایش را براورده کند و کسی که با او بتواند راجع به احساسش صحبت کند
تشویق خانواده که در این وضع نابسامان تصمیمات سریع نگیرند
از جدایی های غیر ضروری دوری نمائید
صحبت راجع به نقش های تغییر یافته:برای والد باقی مانده: مسئولیت بیشتر
برای بچه های بزرگتر : مسئولیت های بیشتر
پیش بینی و صحبت راجع به طبیعی بودن بعضی از علائم و سپس مدافعه : مشکلات خوابیدن ، ناراحتیاهای روان تنی ، مسائل در یادگیری مدرسه
3- حمایت از کل خانواده :
ارئه پیش بینی برای بچه و بازماندگان در مورد مراحل کلی سوگ
الف : اعتراض/ گریه/بغض/طلبیدن از دست رفته
ب: ساکت، منزوی ، ناامید/ نادلبستگی
ج:غم
د: ایجاد دلبستگی با سایرین
مرکز مشاوره گروه همراه سعادت آباد