شما در باطن خود چه کسی هستید ؟صدای شما دیر یا زود خواهد گفت. برخی از شخصیت ها را ما با صدایشان به یاد داریم ، به طور مثال می گوییم : “یادش بخیر چه صدای مخملینی داشت و بعد بلافاصله می گوییم که چقدر شخصیت مهربان و جذابی داشت.” واقعیت این است که صدا قسمتی از شخصیت انسان را می سازد و برای هر شخصی ممکن است تبدیل به یک ویژگی جذاب شخصیتی شود . ما به طور ذهنی می توانیم از هر صدای زیبایی لذت ببریم . صدایی که تاثیر مطلوبی بر ما داشته باشد ، اگرچه هیچ صدایی معمولی نیست ، هر صدا ، ویژگی ، خاصیت ، اصالت و غنای درونی پنهان خود را دارد و زمانی که خود را نشان می دهد ، بسیار شگفت انگیز خواهد بود . اما کمتر کسی است که از صدای خودش خوشش بیاید . اغلب می گویند که از صدایشان ناراضی هستند . اما این مقاله فرصتی را فراهم می کند که هر شخصی ، نوع و ویژگی صدای خود را بشناسد و اگر حس منفی و نادرستی به صدای خود دارد ، آن را از بین ببرد . صدا آینه ای نشان دهنده درون خویشتن است ، نیاز به تقلب نیست ، همه چیز در آن نمایان است : خودتان ، شخصیت شما ، افکار روزمره تان ، احساستان در هر لحظه ، اخلاق و خلق و خو، قدرت و ضعف ، ترس ، غم و اندوه ، خستگی ، هیجان و هر شیوه ای که به واسطه آن افکار و احساسات و سلامت روانی خود را ابراز می کنید ،زیرا صدا فراتر از یک ارتعاش صوتی ساده است .
اثبات خود با صدا
اثبات خود در رفتار آوازی به معنای داشتن حس راحتی و رضایت از صدای خود ، و نیز شیوه برقراری ارتباط با دیگران و نبود نگرانی از حفظ احترام خود و دیگران هنگام گفتگو است . اثبات خود با بیان عواطف ، افکار و ادراک از طریق کلمات صورت می گیرد ؛ همچنین از طریق نشانه های غیر کلامی ارتباط که گفتار را تایید می کنند : یعنی حرکات ، وضعیت بدن و صدا . این نشانه ها در ترجمه و تفسیر پیام بسیار مهم هستند . برای اثبات خود هنگامی که نظرمان را بیان می کنیم ، فقط انتخاب کلمات و بیان افکار کافی نیست؛ بلکه لحن صدا نیز نقش بسزایی ایفا می کند . روند اثبات خود باید تداوم داشته باشد و با کیفیت کلی صدا نیز تایید شود .
اما چرا می گوییم صدای قاطع و محکم ، مگر چه فایده ای دارد ؟
صدایی قاطع است که مطمئن ، موقر ، بدون تردید، دارای شدت مناسب در کلام ، متناسب با موضوع و هیجان ، با آهنگ و ریتم مناسب ، بدون اختلاف بیش از حد فرکانسی ، رسا و شفاف باشد. به بیان دیگر، قاطعیت در صدا ، به معنای تولید صوتی منطقی و پویا ، با در نظر گرفتن مخاطب و حفظ احترام و ارزش اوست . قاطعانه صحبت کردن می تواند در پیشبرد اهداف ما و نیز داشتن فن بیانی خوب ، کمک زیادی به ما بکند .
صدای قاطعانه ، چه صدایی است ؟
صدای قاطعانه صدایی است که جرات می کند و بدون ترس و در نهایت سادگی تولید می شود و هماهنگی حالت درونی با گفتار را نشان می دهد . علاوه بر این ، چنین صدایی، قابل اعتماد، پایدار ، واضح ، دقیق، روشن و رسا و روان است و بدون هیچ تنش و فشاری خارج می شود . این صدا ، سرعتی متعادل و مناسب دارد. صدایی قاطع و محکم است ، اما مستبد و خودرای نیست؛ متقاعد کننده است اما تحریک آمیز نیست . این صدا پرطنین و گرم است و در تعامل و ارتباطات ، ویژگی های لازم برای جذب دیگران را دارد ؛ و نیز باعث اعتماد به نفس و عزت نفس فرد می شود. خلاصه اینکه یک صدای قاطع، شدتی متوسط ، فرکانسی معمولی و وسعتی طبیعی داردو دارای پایداری خاصی در آهنگ، تحریر، رزونانس و ریتم و همچنین رنگی شفاف است. در این صدا ، تکیه اصوات مشخص هستند و در انتهای جملات ، صدا ضعیف نمی شود؛ همچنین طنین صدا بسیار واضح و دارای هارمونی رنگ های غنی و متنوع است .
صدای قاطع به ما کمک می کند تا در بیان افکار و احساسات با خود و دیگری ، حس اعتبار و اطمینان داشته باشیم . در واقع ، راهی برای انتقال اعتماد به خود و دیگران است . این صدا همچنین بخشی از وجود ماست که خود را ارزیابی می کند و در جهت آشکارسازی پیام پیش می رود. در مجموع، ما می توانیم آن را به آگاهی برسانیم ، آن را انتخاب کنیم یا آن را مشخص کنیم . اما این صدا را باید در واکنش های مخاطب خود تحلیل و بررسی کنیم و از سوی مخاطب تایید شود . در واقع پیش از آنکه در سطح فیزیکی محسوس شود ، باید آن را تجسم کنیم ، احساس کنیم ، ببینیم و درک کنیم ، سپس اجازه دهیم صدا اظهار شود و آنچه را می خواهیم بیان کند .
اگر صدایی قاطع داشته باشیم ، احساس خوبی نیز نسبت به خود خواهیم داشت. گاهی شرایط برای اثبات خود پیش می آید که صدا باید با وسعت خاص به کار رود تا رفتاری قاطعانه به دیگران القا کند . برخی افراد هنگام سخنرانی در میان جمع، به سختی می توانند در مقابل نگاه های دیگران مقاومت کنند ، و استرس ناشی از آن باعث می شود که صدایی غیرطبیعی و غیرقابل کنترل داشته باشند . در این شرایط ، صدا دچار تنش می شود و در گلو فشرده می شود و در نتیجه وسعت و دامنه آن نیز محدود خواهد شد. انقباض کل بدن در اثر فشارهای روانی ، صدا را نیز تحت تاثیر قرار می دهد .
چگونه صدایی قاطع داشته باشیم ؟
برای اینکه هنگام سخنرانی یا بیان افکار و احساسات خود در میان جمع ، صدایی قاطع داشته باشید ، به توصیه های زیر دقت کنید:
نگاه و توجه مخاطب را به خود جلب کنید ، افکار منفی نسبت به خود و دیگران را کنار بگذارید ، ژست صوتی پویایی داشته باشید، از وضعیت بدن خود آگاهی داشته باشید و در صورت لزوم آن را اصلاح کنید، سپس با کم کردن سرعت به تنفس خود دقت کنید ، شروع سخنرانی را تجسم کنید و با هماهنگی سیستم تنفسی آوایی ، پیام و اهداف مورد نظر را انتقال دهید . با خود و مخاطبانتان همدلی کنید . اما پیش از همه ، خود را بشناسید و با خود هماهنگ باشید. بنابراین باید با استفاده از تمام امکانات صوتی ، به صدای خود قدرت بدهید و آن را در تمام طول سخنرانی حفظ کنید . توجه داشته باشید که هرچه فشار روانی شما بیشتر باشد ، تنش هم بیشتر می شود و محدودیت بیشتری در بیانتان ایجاد خواهد شد. صدا باید همچون حامی برای بیان شخصیت شما باشد ؛ بنابراین باید از آن برای اثبات و تایید خود استفاده کنید . صدا ثروتی طبیعی ، ذاتی و غریزی است که به همه انسان ها داده شده است .
هنگام سخنرانی ، تمرکز و دقت در اهداف موجب ایجاد احساس هماهنگی در صدا و بیان می شود . اگر هنگام معرفی، احساس می کنید که صدایتان نمی تواند به خوبی شما را اثبات کند ، باید ابتدا موقعیت را تمرین کنید، سپس، با کمک دستورهای آوازی دقیق ، روی نقص ها و کمبودها ی خود کار کنید. برای مثال اگر صدای شما به سرعت پایین می آید و ضعیف می شود یا اگر تاثیرگذار نیست ، باید افزایش قدرت آن را یاد بگیرید تا با تقویت توانمندی های خود بتوانید با صدایی قاطع صحبت کنید . علاوه براین، باید بتوانید قدرت صدایتان را پیدا کنید حتی اگر دوست نداشته باشید با آن مواجه شوید .اینها افکار منفی خودکاری هستند که مانع بروز کیفیت صوتی ذاتی می شوند . بنابراین از سرزنش خود و نیز گفتن چیزهای ناشایست نسبت به خود و دیگری دست بردارید و به سادگی با صدای بلند و قاطعانه بگویید که چه کسی هستید و چه چیزی برای گفتن دارید . تمرین را با گفتن یک جمله برای معرفی خود تکرار کنید تا جایی که صدایتان رضایت بخش و به اندازه کافی قانع کننده باشد . مخاطب باید گفته های شما را باور کند و صدایتان روی شخصیت واقعی شما اثر بگذارد .
مهارت درخواست کردن با صدایی قاطع
درخواست مشخصی را برای کسی آماده کنید و بنویسید ، وقتی متن آماده شد ، آن را واضح و با پیروی از حرکات تنفسی بیان کنید ، سعی کنید صدای شما شدتی صحیح و قوی ، بدون فشار ، با ارتفاع صدای طبیعی و با آهنگی مناسب برای دریافت واکنش ، باشد .ممکن است درخواست های متعددی داشته باشید اما باید با درخواست های ساده شروع کنید و آن را کم کم سخت تر و پیچیده تر کنید ؛ البته با حفظ همان حالت ذهنی و همان لحن صدای قاطع . درخواست باید متقاعد کننده ، متواضعانه و صادقانه باشد . علاوه براین، صدای شما باید نرم و آرام باشد؛ ممکن است مخاطب درخواست شما را رد کند . فراموش نکنید که این یک درخواست مصرانه و تحکم آمیز نیست؛ بنابراین لحن شما باید محترمانه باشد ؛ طوری که مخاطب احساس اجبار نکند بلکه آزادانه به درخواست شما پاسخ بله یا خیر بگوید.
مهارت نه گفتن با صدایی قاطع
با لحن هایی متفاوت “نه” گفتن را تمرین کنید، سپس با شیوه ای قاطع ، اعتماد به نفس را در صدایتان و روی تک تک کلماتتان نشان دهید . مثال : “نه، متاسفم . امشب نمی توانم بیایم.” “نه، با شما موافق نیستم. ترجیح می دهم راه حل دیگری پیدا کنم.” این تمرین را در واقعیت نیز تجربه کنید . به واکنش کسی که پاسخ منفی شما را می شنود ، دقت کنید. هدف این است که در روابط خود همدلی داشته باشید ، یعنی دیگران را درک و احساس کنید و بتوانید دیدگاه خود را نیز بیان کنید .
کلام آخر
شما با رعایت کردن همین نکات میتوانید تا حد زیادی بر اعتماد به نفس خود بیافزایید و به خودتان کمک کنید که موقع صحبت در جمع مسلط تر و حرفه ای تر ظاهر بشوید.برای این که اصول فن بیان و راهکارهای افزایش اعتماد به نفس در صحبت کردن را بهتر بیاموزید میتوانید از یک روانشناس حرفه ای کمک بگیرید .
