موفقیت در زندگی زناشویی نیازمند آموزش مهارتهایی است که بدون آنها چالش های زیادی در رابطه ایجاد می شود. خیلی از ما بدون شناخت و آگاهی وارد رابطه می شویم و حتی ازدواج می کنیم که همین امر سبب تخریب زندگی و عدم رضایت می گردد. با توجه به اهمیت این موضوع در مقاله امروز به بررسی عوامل موثر بر رضایت زناشویی می پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جبران اشتباهات در زندگی زناشویی کلیک کنید.
عوامل موثر بر رضایت زناشویی
مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر رضایت زناشویی که لازم است از آنها آگاهی داشته باشید شامل موارد زیر هستند:
1-مهارت های ارتباطی
ارتباط نقش مهمی در ازدواج ایفا می کند به گونه ای که از لحاظ ویژگی های زناشویی مشخص شده است که ارتباط موثر و کارآمد میان زن و شوهر مهم ترین جنبه خانواده های دارای عملکرد مطلوب می باشد. رایج ترین مشکل در ازدواج های ناآرام و پر دردسر ارتباط ضعیف است. در اینجا سه فرض اساسی وجود دارد :1- تعارض های زناشویی غیر قابل اجتناب اند، هدف درمان های ارتباطی حذف کامل این تعارض ها نیست بلکه تلاش می کنند تا به آن ها جهت دهند و آن ها را در مسیر سازنده به کار اندازند . 2- ارتباط در دو سطح کلامی و غیر کلامی روی می دهد و یکی از دلایل اصلی بروز اختلاف زناشویی، ناهماهنگی پیام هایی است که به طور همزمان توسط این دو سطح منتقل می شوند. 3- همسران در شیوه برقراری ارتباط با یکدیگر تفاوت دارند. در کل علت بسیاری از مشکلات ارتباط زناشویی، مهارت های ارتباطی ناکارامد از طرف همسران می باشد بنابراین یادگیری مهارت های ارتباطی بسیار مهم است .
2-تقابل
یک منبع با اهمیت رضایتمندی در ازدواج عبارت است از پاداش هایی که طرفین به یکدیگر می دهند. زن و شوهرهای شادکام در عوض پاداش هایی که از یکدیگر دریافت می کنند به همدیگر پاداش می دهند،اما رفتارهای تنبیه کننده طرف مقابل را نادیده می گیرند. آنها در مورد رفتارهای خوب تقابل دارند اما رفتارهای ناخوشایند طرف مقابل را تلافی نمی کنند. برعکس زوج های ناراضی رفتار پاداش دهنده یکدیگر را نادیده می گیرند اما دائما با تنبیه کردن رفتار نامطلوب طرف مقابل ، دست به مقابله به مثل می زنند. در این جور زوج ها، اگر یکی از طرفین ، رفتاری منفی از خود نشان دهد طرف دیگر نیز پاسخی شبیه آن می دهد و بدین ترتیب ، زنجیره تعامل منفی پیش رونده آغاز می شود.
3-مهارت های حل مسئله
تعارض محصول الزامی زندگی مشترک است. بین دو نفر همیشه احتمال اختلاف نظر وجود دارد و شیوه اداره و حل اختلاف ها با شادکامی ازدواج ارتباط دارد. ظرفیت قبول اختلاف، نشانه صمیمیت و نشانه یک خانواده سالم است. اختلاف سالم و خوب، سازنده است اما در خانواده های مسئله دار ، مسائل را انکار می کنند یا می پذیرند که با هم مخالفت نکنند یا حرف نمی زنند و منزوی می شوند. زوج های ناراضی ظاهرا مشکل را نادیده می گیرند، اما این زوج ها ، مشکلات خود را از یاد نمی برند در عوض آن ها را همچون سندی لاک و مهر شده حفظ می کنند تا بعدها در یک مشاجره بزرگ مجددا آن را به جریان بیندازند. این در حالی است که در خانواده های دارای کارکرد خوب، زوج ها نه تنها به وجود تعارض زناشویی اذعان دارند بلکه این تعارض و مشکلات به شیوه موثری حل می شوند .
4-عوامل شناختی
شیوه های درک، تفسیر و ارزیابی زوج از یکدیگر و رویدادهایی که در روابطشان اتفاق می افتد، تاثیر مهمی بر کیفیت روابط آنها می گذارد. زوجین مشکل دار، بیشتر مشکلات رابطه شان را به همسرشان نسبت می دهند و فکر می کنند وی از روی عمد به گونه ای ناخوشایند با آن ها رفتار می کند. در مقابل، زوجین خوشبخت، بیشتر رفتارهای منفی را به شرایط محیطی موقت نسبت می دهند.
5-صمیمیت و خودافشاسازی
اگرچه همسران مایلند دیدگاه های مشابهی در مورد صمیمیت و خودافشاسازی در رابطه زناشویی داشته باشند، اما میان زنان و مردان در صمیمیت و رضایت زناشویی تفاوت وجود دارد؛ به عبارت دیگر صمیمیت در میان زنان و مردان متفاوت است. زنان خودافشایی در زمینه احساسات را به عنوان صیمیت زیاد می دانند و مردان داشتن فعالیت های مشترک با همسر را نشانه صمیمیت می دانند. زوجین خوشبخت سعی می کنند این تفاوت ا را بفهمند و درک کنند . رابطه معنی دار میان صمیمیت و رضایت زناشویی وجود دارد.
6-تحصیلات
یکی از عوامل موثر در رضایت زناشویی سطح تحصیلات بالا و نیز موقعیت اجتماعی-اقتصادی بالا می باشد. یعنی این عوامل منجر به رضایت زناشویی می گردند، زیرا جایی که این عوامل وجود دارند افراد احتمالا مهارت های حل مسئله بهتر و استرس های مزمن کمتری در زندگی دارند.
7-سن
قوی ترین عامل پیش بینی کننده تزلزل و عدم اثبات زناشویی ، سن کم به هنگام ازدواج می باشد. امکان شکست ازدواج در سن پایین وجود دارد. ازدواج هایی که قبل از سن 18 سالگی واقع می شوند سه برابر ازدواج هایی که بعد از 18 سالگی روی می دهند ، احتمال طلاق دارند. هرچه سن ازدواج پایین تر باشد باشد احتمال از هم گسیختگی خانواده بیشتر می شود، زیرا در سنین پایین، افراد از قابلیت های لازم برای ایفای نقش همسری بی بهره اند. در عین حال ازدواج در سنین بسیار بالا نیز خطر طلاق را افزایش می دهد.
8-ایفای نقش
ایفای نقش به انجام وظایف اصلی اشاره می کند که برای تداوم زندگی زناشویی لازم است. افراد از لحاظ نگرش در مورد نقش هایی که برای جنسیت آن ها مناسب هستند متفاوت اند. در کل نقش های جنسی می توانند به سنتی (که زن در خانه می ماندو مسئول کارهای خانه و مراقبت از فرزندان می باشد) یا مدرن ( که هر دو همسر تکالیف شغلی و خانگی مساوی دارند) طبقه بندی می شوند. نقش هایی که مسئولیت بیشتری را بر دوش یکی از همسران قرار می دهد، خطر مشکلات ارتباطی را افزایش می دهد. نقش زیاده از حد و باری که روی دوش همسران و به ویژه زنان می گذارد، با استرس و افسردگی همراه است؛ استر و افسردگی نیز به نوبه ی خود مشکلات ارتباطی را تداوم می بخشد و افزایش می دهد.
9-بهداشت روانی و جسمی
میان ناراحتی روانشناختی و عدم رضایت زناشویی در بیماران متاهلی که طیف وسیعی از مشکلات روانشناختی را تجربه می کنند ارتباط وجود دارد. در میان اختلالات روانشناختی ، افسردگی ارتباطی قوی با آشفتگی زناشویی دارد. همچنین ارتباطی قوی میان اختلالات اضطرابی و آشفتگی زناشویی هست. علاوه بر اختلالات روانی، مشکلات ارتباطی با بیماری های جسمانی نیز همبستگی دارد. افرادی که روابط رضایت بخش و حمایت کننده دارند، احتمال کمی جود دارد که مبتلا به بیماری سختی شوند و اگر هم بیمار شوند سریع تر بهبود می یابند.
10-حمایت خانوادگی و اجتماعی
میزان حمایت های عاطفی (مانند گوش دادن همدلانه به درد و دل های همسر) و عملی (مانند کمک کردن ) که زوجین به یکدیگر ابراز می کنند به طور قابل توجهی رضایتمندی از رابطه را در عرض سال های اولیه ی ازدواج پیش بینی می کند. رابطه معنی داری بین عدم پذیرش زوجین از سوی خانواده های یکدیگر و توفیق یا عدم توفیق در زندگی وجود دارد، همچنین میزان دخالت بستگان در زندگی مشترک در خانواده های نا موفق بیشتر است. به علاوه، خانواده های زوج های موفق بیشتر در جریان آشنایی های قبل از ازدواج فرزندان خود با یکدیگر بوده اند، بنابراین آگاهی والدین و هدایت صحیح آن ها می تواند در موقعیت زندگی فرزندانشان موثر باشد .
11-عوامل فرهنگی
ازدواج و روابط مشابه آن در داخل یک بافت فرهنگی رخ می دهد که این بافت چگونگی ازدواج را تعیین می کند. در فرهنگ های مختلف، ازدواج الگوهای فرهنگی خاص خود را دارد. برای مثال ازدواج برای زوج های آمریکایی در مرحله اول، درگیر شدن در یک رابطه صمیمانه، در میان گذاشتن احساسات به طور آشکار و انجام فعالیت ها به طور مشترک است. برعکس صمیمیت زناشویی اولویت خانواده های ایتالیایی نیست. اصولا ازدواج بجای پیوند میان دو نفر به عنوان پیوند دو خانواده و سنت های مربوط به آن ها می باشد. زوجینی که از نظر زمینه فرهنگی ، قومی و نژادی با هم تفاوت دارند، انتظارات و باورهایشان در مورد روابط زناشویی نیز متفاوت است. این تفاوت در باورهای زوجین می تواند منبع قدرت یک رابطه باشد ، در صورتی که زوجین بتوانند عاقلانه نقاط قوت و تفاوت فرهنگیشان را در نظر بگیرند ، اما در عین حال تفاوت های محسوس در انتظارات زوجین می تواند منبع مهم تعارض بین آن ها باشد.
12-مذهب
بعد دیگری که بر کیفیت زناشویی اثر می گذارد، سیستم های ارزشی و عقیدتی آن هاست. توافق در مسائل مذهبی عامل مهمی در پایداری روابط زناشویی به شمار می رود. نقش مذهب قطعی است زیرا که مذهب به خودی خود مولفه های بسیاری هم چون روش های زندگی، سیستم های اعتقادی، ارزشی، انتظارات و غیره در بر می گیرد .
13-رویدادهای زندگی
رویدادهای زندگی به تحولات رشدی و تغییر یافتن موقعیت هایی که زوجین با هم و یا به صورت فردی با آن مواجه می شوند اشاره می کند. به احتمال زیاد در دورانی که نرخ تغییر و حوادث استرس آور زندگی زیاد می شود، مشکلات ارتباطی نیز بیشتر می شود. مثلا در آغاز دوره زناشویی؛ بارداری و فرزندآوری؛موارد مشکل و مورد اختلاف در فرزند پروری ؛ بیماری شدید یا مرگ فرزندان یا خویشاوندان ؛ دوره نوجوانی فرزندان؛ ترک کردن خانه توسط فرزندان، خیانت و جدایی.بازنشستگی نیز یک انتقال عمده دیگر برای زوجین است که با آشفتگی در رابطه همراه است.
14-فردیت و تمایز خود
باور “زن و شوهر نیمه بهتر یکدیگراند” در واقع نشان دهنده ی اشتباه فرهنگی در زمینه ازدواج است. باور برخی بر این است که با کنار هم گذاشتن دو نیمه ی انسان یک شخص کامل ایجاد می شود. برداشت به گونه ای است که انگار یک دوم مساوی یک می شود و حال آن که یک دوم ضربدر یک دوم مساوی یک چهارم است که از یک دوم کمتر است. به همین دلیل وقتی دو نفر برای تکمیل شدن ازدواج میکنند ، در مقایسه با آن زمان که کامل و تکمیل نبودند ، ناقص تر می شوند و این علت بسیاری از شکست های ازدواج است. بنابراین افرادی که از وضعیت درونی سازمان یافته تری برخوردارند در نظم دادن به وضعیت طرف مقابل نیز موفق تر می باشند.
15-عملکرد جنسی
رابطه جنسی با رضایت مداوم از رابطه پیوند دارد. همسران رضایتمند، همخوانی بیشتری میان فعالیت جنسی که خواهان آن هستند و فعالیت جنسی که تجربه می کنند گزارش می کنند. همچنین برای مردان و هم برای زنان ، رضایت از رابطه جنسی به طور معناداری با سطح کارکرد خانواده ارتباط دارد. رضایت جنسی مولفه بسیار مهمی در روابط وفادارانه است. به هر حال رضایت اولیه از رابطه جنسی یک عامل پیش بینی کننده قوی برای رضایت و تداوم رابطه در زمان های بعدی است. رابطه جنسی کم و ناخوشایند ، منشا تعارضاتی در زوجین مشکل دار است. و از سوی دیگر ، مشکلات جنسی اغلب به خاطر ارتباط ضعیف در زندگی زناشویی است .
کلام آخر
ازدواج رابطه نزدیکی است که میان مرد و زن برای مدت طولانی برقرار می شود بنابراین جوانان باید قبل از ازدواج شرایطی را که لازمه زناشویی موفقیت آمیز است در نظر بگیرند. این رابطه تنها به منظور ارضای تمایلات آنی نیست بلکه زندگی آینده و خوشبختی زن و مرد و کودکان آن ها بر اساس این پیوند قرار گرفته است و یکی از علل عمده ی اختلالات روانی در کودکان گسسته شدن رابطه ی خانواده و یا اختلافات شدید خانوادگی است. چنانچه شما هم در زندگی خود دچار مسائلی با همسرتان هستید و تصور می کنید این رضایت در رابطه تان وجود ندارد حتما از روانشناسان خانواده کمک بگیرید.
