سندروم سیندرلا چیست؟

حتماً شما تاکنون داستان سیندرلا را شنیده‌اید و شاید هم این داستان جزو محبوبترین‌های دوران کودکی‌تان بوده است. شخصیت سیندرلا این گونه بوده است که منتظر فردی بود تا او را به زندگی ایده‌آل و آرزوهایش برساند. اما جالب است بدانید که این روزها اصطلاحی به نام سندروم سیندرلا مطرح شده است که منظور افرادی هستند که به دنبال مسئولیت در رابطه نیستند و دنبال فردی هستند تا او را به خوشبختی و آرامش برسانند. در جامعه امروز افراد زیادی درگیر سندروم سیندرلا شده‌اند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع ادامه مقاله را دنبال کنید.

 

سندروم سیندرلا چیست؟

اصطلاح سندروم یا عقده سیندرلا اولین بار توسط شخصی به نام کولت داولینگ مطرح شد. این خانم در کتاب ترس پنهان زن‌ها از استقلال این سندروم را برای کسانی به کار برد که بیش از حد به فرد دیگر وابسته هستند و هیچ نوع استقلال فکری، عاطفی، روانی و اجتماعی ندارند و به دنبال فردی هستند تا با ازدواج به تمام مشکلات آنها پایان دهد. خانم داولینگ میگوید که ریشه این وابستگی در ناهوشیار زنان است که سبب می‌شود آنها نتوانند به توانایی‌های خود تکیه کنند. بنابراین فکر می‌کنند نمی‌توانند به خواسته‌های خود برسند و منتظر مردی ایده‌آل می مانند. این نویسنده همچنین اشاره می‌کند که دخترها طوری تربیت شده‌اند که گویی همیشه به مراقبت و محافظت فرد دیگری نیاز دارند و تلاش و توانایی آنها کافی نیست.

سندروم سیندرلا نوعی اختلال روانی محسوب می‌شود که ترس زن‌ها از استقلال می‌شود. هر چند این سندروم در رابطه با دختران مطرح می‌شود اما ممکن است پسرهای زیادی را هم درگیر کند. سندروم سیندرلا یک نوع خطای شناختی هم هست. شما حتماً در فیلم سیندرلا مشاهده کرده‌اید که دخترها منتظر یک مرد رویایی هستند تا آنها را خوشبخت کند و تصورشان بر این است که هیچ کار دیگری نباید انجام دهند. به این دلیل خطای شناختی گفته می‌شود که فرد در رویاهای خودش غرق می‌شود و دیگر واقعیت را نمی‌بیند. این دختران هیچ نقشی هم برای خوشبختی مرد قائل نمی‌شوند.

علائم سندروم سیندرلا

کسانی که دچار سندروم سیندرلا هستند نشانه‌های زیر را دارند:

احساس پوچی و فقدان عزت نفس

احساس کافی نبودن

احساس وحشت و ترس نسبت به از دست دادن شریک زندگی یا مرگ او

احساس نیاز و وابستگی شدید

تغییر دادن مداوم نظرات خود

از یاد بردن کارهای مهم

دچار شدن به درام ناگهانی پیش از کارهای بزرگ

تمرکز کمتر روی اهداف و کار

سعی در جلب رضایت و تایید دیگران

وابسته به انتخاب و تصمیمات شریک زندگی

صرف زمان زیادی برای آشپزی و نظافت بیشتر از گذشته

داشتن مشکلات مالی

نشان دادن بیماری‌های ساده خود به دیگران

کنار گذاشتن تمام علایق و سرگرمی‌ها و گذاشتن تمام وقت خود برای یک رابطه

عدم ترک یک رابطه سمی

انتظار برای آمدن کسی که به زندگی آنها نظم و معنا بدهد و همه چیز را بسازد

 

علت سندروم سیندرلا

 

 

دلیل ایجاد سندروم سیندرلا به دوران کودکی و تربیت والدین برمی‌گردد. به همین علت این سندروم بیشتر در دخترها مشاهده می‌شود. مثلاً زمانی که دخترها شروع به راه رفتن می‌کنند و والدین آنها ذوق زده می‌شوند اما این خوشحالی دیری نمی پاید جایش را به نگرانی و استرس می‌دهد. به این دلیل که آنها فکر می‌کنند دختران از پسران حساس‌تر و شکننده‌تر هستند و باید دائماً مراقب آنها بود. حتی جامعه هم مهارت‌های فیزیکی و کاوش‌های پسران را تحسین می‌کند اما در مورد دختران چنین چیزی کمتر است.

این موارد مخصوصاً در نوجوانی تشدید می‌شود و گاهی والدین به سندروم سیندرلا در دخترانشان دامن می‌زند. یعنی کمتر برای استقلال دخترشان تلاش می‌کنند و اعتماد به نفس و ارزشمندی او را وابسته به تایید دیگران می‌ دانند. متاسفانه بعضی از والدین وقتی می‌خوان در مورد آینده دخترشان صحبت کنند تنها موردی که مطرح می‌کنند اینکه مادر و همسر خوبی شود یا با مرد پولداری ازدواج کند. حتی اگر این صحبت‌ها از روی شوخی هم باشد تاثیر نامطلوبی بر شخصیت آنان می‌گذارد.

این سندروم حتی می‌تواند برای پسران هم رخ دهد. به این صورت که به شکل وابستگی‌های عاطفی و ذهنی باشد. یعنی والدینی که مدام برای فرزند پسرشان تصمیم گیری می‌کنند و به جای او نظر می دهند و جسارت را از او می گیرند. طبیعتاً این رفتارها در پسران هم سندروم سیندرلا ایجاد می‌کند.

بهتر است بدانید که سندروم سیندرلا فقط مربوط به روابط عاشقانه نیست بلکه خیلی از جوانان امروزی که نمی‌توانند به اهداف شخصی‌شان برسند دنبال کسی هستند که آنها را به آرزوهایشان برساند. این افراد در خانواده‌های بزرگ شده‌اند که برایشان دنیای غیر واقعی ترسیم کرده بودند و جوانی که تصور می کند در دنیا عدالتی وجود ندارد به سراغ افرادی می‌رود تا با آنها به آرزوهایش جامه عمل بپوشاند. سندروم سیندرلا یک طیف است و هر کسی می‌تواند در یک سوی آن باشد. اگر شما هم در یک رابطه بسیار وابسته هستید و بعد از تمام شدن آن به دنبال استقلال خود می‌روید احتمالاً در این طیف می‌باشید.

 

تاثیرات سندروم سیندرلا

 

سندروم سیندرلا به تمام وجوه زندگی یک فرد آسیب می‌زند. کسی که وابسته به دیگران است و همیشه به دنبال فردی می‌رود تا او را به رویاهایش برساند.عزت نفس پایین و عدم مسئولیت پذیری و فرار از استقلال از تاثیرات مهم این سندروم و حتی می‌تواند نتیجه آن باشد. کسانی که عادت کرده‌اند دائم به دیگران تکیه کنند اضطراب بیشتری هم دارند و در شغلشان احساس ناتوانی خواهند داشت. علاوه بر این افراد نمی‌توانند در کارهای فردی موفق شوند چرا که همیشه حضور یک نفر را در زندگی واجب می‌دانند. دخترانی که دچار سندروم سیندرلا هستند به دلیل تصویر ضعیفی که از خود دارند در کارشان موفق نمی‌شوند و استقلال مالی به دست نمی‌آورند. این افراد در زندگی مشترکشان هم دائماً از همسر خود تقاضای پول می‌کنند و حتی اگر شاغل باشند هم برای درستی کارشان از همکار مرد درخواست می‌کنند تا آن را چک کند. بعضی از این دختران هم هرگز به کار کردن نیستند و منتظرند که فردی از راه برسد و از آنها حمایت کند. وقتی تمام زندگی یک دختر مرد ایده آل می‌شود منتظر او می‌ماند و دست به هیچ کاری نمی‌زند و حاضر نمی‌شود که خودش چیزی یاد بگیرد. سندروم سیندرلا راهی عالی برای فرار از مسئولیت و واقعیت در دختران جوان است.

جالب است بدانید که این دختر حتی ممکن است دست به انواع عمل‌های زیبایی و جراحی‌های مختلف بزنند آن هم نه برای دل خودشان بلکه برای به دست آوردن مرد ایده آل!!! اگر آنها در رابطه باشند، تلاش برای زیبایی و نشان دادن بهتر خود در آنها پایانی ندارد به این دلیل که می‌ترسند شریکشان بهتر از آنها را پیدا کند و ترکشان کند و در نهایت بدون حامی بمانند.

 

درمان و پیشگیری از سندروم سیندرلا

امروزه زن‌های زیادی در جامعه سعی می‌کنند با سندروم سیندرلا مقابله کنند. آنها باید تلاش کنند تا القائات دوران کودکی و توهمات آن زمان را کنار بگذارند و با واقعیت روبرو شوند. برای غلبه بر این سندروم ‌راه های زیر می‌تواند کمک کننده باشد:

ازدواج را یک بخش از زندگی در نظر بگیرید

بهتر است در مرحله اول بپذیرید که ازدواج فقط بخشی از زندگی شما است و شما بخش‌های مهم دیگری هم در زندگی مانند مدرسه، دانشگاه، کار، تفریح و اهداف شخصی خودتان را دارید. بنابراین باز هم تاکید می‌شود ازدواج فقط یک مرحله زندگی است نه کل آن. اگر شما همه هدف زندگیتان را منوط به ازدواج و خوشبختی بدانید، دیگر دست از کار و تلاش می‌کشید و حتی احتمال دارد پس از ازدواج هم احساس پوچی کنید. چرا که تصور می‌کنید آرزوهایتان محقق نشده است. حتی اگر والدین شما هم چنین باورهایی از دوران کودکی برایتان ایجاد کرده‌اند سعی کنید که در آنها تجدید نظر کنید و خودتان باورهای جدیدی بسازید.

به دنبال استقلال باشید

 

مهمترین اقدام برای کسانی که دچار سندروم سیندرلا هستند، این است که به دنبال استقلال فکری، مالی، عاطفی و روانی خود باشند. شما باید برای زندگی خودتان برنامه منظمی داشته باشید و اهدافی را مشخص کنید. یادگیری مهارت‌های مختلف هم نقش زیادی در استقلال شما دارند. این امر مخصوصاً در کودکی اهمیت دارد یعنی اینکه به دختران از سنین پایین آموزش داده شود تا خودشان کارهایشان را به تنهایی انجام دهند و منتظر فرد دیگری نباشند. متاسفانه هنوز هم در بعضی خانواده‌ها این جمله شنیده می‌شود که به دختر نوجوان و جوان خود می‌گویند که هر وقت شوهر کردی آن موقع می‌توانی فلان کار را انجام دهی یا انشالله بختت باز شود. گفتن این جملات یعنی گرفتن استقلال از دختر و منتظر ماندن او برای ازدواج با یک مرد تا به اهدافش برسد. هرچند تاکید می‌شود که جانب تعادل را رعایت کنید و طوری افراط گونه هم برخورد نکنید که دختری در بزرگسالی به این نتیجه برسد که ازدواج برای او لازم نیست. بلکه باید بداند که ازدواج قسمتی از زندگیش است و نباید هدف‌ها و آرزوهایش را به خاطر آن رها کند.

برای خودشناسی قدم بردارید

برای اینکه بتوانید از سندروم سیندرلا پیشگیری کنید لازم است که نقاط ضعف و قوت خود را بدانید. یعنی چه چیزهایی در شما نیاز به رشد دارد و کجاها را باید در خودتان تقویت کنید. هر چقدر که شما بر روی رشد و اهداف شخصیی‌تان متمرکز شوید کمتر برای خوشبختی و آرامش به دنبال دیگران می‌روید.

اعتماد به نفس و عزت نفس خود را بالا ببرید

همانطور که گفته شد سندروم سیندرلا در کسانی بیشتر است که عزت نفس پایینی دارند. به این دلیل که این افراد احساس ارزشمندی خود را متکی به بودن یک مرد و تایید او می‌دانند. هر چقدر شما عزت نفس خود را افزایش دهید به این باور می‌رسید که ذاتاً فرد مهم و جذابی هستید و می‌توانید خودتان از پس کارها و مسئولیت‌هایتان بر بیایید. در نتیجه به قابلیت‌ها و توانمندی‌هایتان بیشتر اعتماد می‌کنید.

عمل گرا باشید

یکی از راه‌های موفقیت این است که اهل عمل باشید و از جای خود بلند شوید و شروع به حرکت کنید. شما تا شکست نخورید چیزی هم یاد نمی‌گیرید پس سعی کنید ریسک پذیری خود را کمی بالا ببرید. هر چقدر جرات و جسارت بیشتری به خرج دهید به اهدافتان نزدیک‌تر می‌شوید و راحت‌تر به موفقیت می‌رسید. آن موقع است که خودتان می‌فهمید برای رسیدن به یک زندگی ایده‌آل توانایی دارید.

 

کلام پایانی

هرچند در جامعه مدرن زن‌ها از جهات زیادی پیشرفت کرده‌اند و امروزه شاهد موفقیت‌های آنها در حیطه‌های مختلفی هستیم اما هنوز هم افکار قالبی و سنتی در مورد آنها وجود دارد. بخشی از سندروم سیندرلا مربوط به تربیت دوران کودکی و خطاهای شناختی بود که آن دوران ایجاد شده است. مطمئناً این باورها در ذهن انسان ریشه می‌کند و رها کردن آنها به سادگی امکان‌پذیر نیست. هرچند توصیه می‌شود در این زمینه والدین افراط نکنند و فرزندشان را آنگونه تربیت نکنند که احساس کند دیگر به ازدواج نیاز ندارد و یا او را کاملاً آزاد بگذارند. شما باید به فرزند خود یاد دهید که برای رسیدن به خواسته‌هایش تلاش کند و تمام امید و آرزویش به یک نفر نباشد. بنابراین باورها و القااتی که در کودکی ایجاد می‌شود تا بزرگسالی و در روابط خودش را نشان می‌دهد. کسانی که در روابط عاطفی خود وابستگی زیادی به شریک شان دارند و دائماً از او توقع دارند که تمام خواسته‌هایشان را برآورده کند قطعاً درگیر سندروم سیندرلا هستند. این گونه افراد بهتر است از یک مشاور یا روانشناسی با تجربه در این زمینه کمک بگیرند.