اختلال سازگاری

هر نوع تغییری در زندگی همچون مهاجرت، ازدواج، نقل مکان به خانه جدید، فرزنددار شدن یا حتی مشکلات مالی و شغلی و بیماری می‌تواند در انسان استرس ایجاد کند. معمولاً برخی افراد می‌توانند بعد از مدتی با شرایط جدید سازگار شوند و با آن کنار بیایند اما اگر پس از تغییرات ایجاد شده همچنان احساس خود تخریبی یا اضطراب دارید ممکن است که دچار اختلال سازگاری شده باشید. برای آشنایی بیشتر با این اختلال در ادامه مقاله با ما همراه باشید. در این زمینه می توانید از دکتر روانشناس سعادت آباد کمک بگیرید.

اختلال سازگاری چیست؟

اختلال سازگاری زمانی روی می‌دهد که فرد نمی‌تواند با یک رخداد استرس‌زا یا یک تغییر خاص در زندگیش مانند پایان دادن به یک رابطه عاشقانه یا اخراج از کار یا چند رویداد استرس‌های همزمان همچون مشکلات مالی شدید در کنار مشکلات زناشویی سازگار شود. به همین دلیل اختلالات سازگاری را افسردگی موقعیتی هم نامگذاری کردند. در افراد دچار اختلال سازگاری سمپتوم‌های هیجانی یا رفتاری در واکنش به رخدادهای استرس‌زا شکل می‌گیرند یا این افراد فکر می‌کنند زیر فشار وضعیتی که برایشان رخ داده است له شده اند اما نشانه‌ها قادر نیستند  معیارهای لازم برای یک اختلال روانی مشخص‌تر مانند اختلال استرس حاد یا پس از سانحه را برآورده کنند. افراد مبتلا به اختلال سازگاری احتمال دارد به یک استرسور یا به تعداد زیادی استرسور در حال پاسخدهی باشند. استرسور ممکن است یک بار رخ دهد یا به تبعات زیادی رخ دهد. با این حال هر رخداد معمولی می‌تواند برای فرد استرس زا باشد شامل ازدواج کردن یا طلاق گرفتن، نقل مکان کردن یا مشکلات اقتصادی هستند.

افراد دچار این اختلالات احتمال دارد غمگین و افسرده باشند بی‌حال باشند، دائماً گریه و زاری کنند، احساس یأس داشته باشند، مضطرب عصبانی و نگران باشند، برای موضوعات جزئی خشم می‌شوند و اعصابشان  و علاوه بر آن دچار اختلالاتی در کار، تحصیل یا روابط بین فردی باشند. اختلال سازگاری برای آن گروه از نشانه‌ها استفاده می‌شود که در آنها پاسخ ناسازگارانه به یک استرس و سبب مشکلاتی در فرد می‌شود. مثلاً شخصی را تصور کنید که برای اخراج از کار یا این خبر که دچار بیماری بدخیمی شده است دچار افسردگی شده است. اگر افسردگی او معیارهای لازم برای اختلال افسردگی را برآورده کند افسردگی ماژور تشخیص داده می‌شود اما اگر افسردگی فرد از شدت کمتری برخوردار باشد طوری که معیارهای لازم برای اختلال افسردگی ماژور را برآورده نکند اما از لحاظ بالینی معنادار باشد تشخیص او اختلال سازگاری به همراه خلق افسرده خواهد بود. در زمینه افسردگی می توانید از دکتر روانشناس سعادت آباد کمک بگیرید.

معیارهای انجمن روانشناسی آمریکا برای اختلال سازگاری

در واکنش به یک یا چند عامل استرسور و قابل شناسایی و در عرض سه ماه بعد از آغاز این عامل یا عوامل نشانه‌های هیجانی یا رفتاری در فرد شکل می‌گیرد.

نشانه‌ها از لحاظ بالینی معنادار هستند و این موضوع را یک یا هر دو مورد زیر نشان می‌دهد:

فرد رنج شدیدی را تجربه کرده که با شدت عامل استرس تناسب نداشته و در عملکرد شغلی و اجتماعی یا دیگر جنبه‌های زندگی او اختلالاتی به وجود آمده است.

نشانه‌های اختلال سازگاری

افراد دچار اختلال سازگاری معمولاً با احساساتی مانند بی‌انگیزگی غم یا یأس روبرو می‌شوند و دیگر از چیزهای معمولی در زندگی‌شان لذت نمی‌برند.

این افراد ممکن است در طول روز چندین بار بی‌دلیل زیر گریه بزنند.

آنها بدون دلیل خاصی نگران مسائل زندگی‌شان می‌شوند و با کوچک‌ترین اتفاقی ممکن است از کوره در بروند.

این افراد دچار مشکلاتی در خواب و بیداری می‌شوند به این دلیل که افکار نگران کننده آنها را رها نمی‌کند.

آنها با مشکلات تغذیه‌ای روبرو می‌شوند و احتمال دارد دچار بی‌اشتهایی یا کم اشتهایی شوند.

افراد دچار اختلال سازگاری در توجه و تمرکز حواس هم دچار مسئله هستند.

آنها نمی‌توانند بسیاری از وظایف معمولی زندگی همچون کار و تحصیل را مثل روزهای عادی انجام دهند.

این افراد حتی به دلیل احساسات ناامیدی و مضطربی که دارند احتمال دارد که به خودکشی فکر کنند و حتی اقدام کنند.

انواع اختلالات سازگاری

اختلال سازگاری به همراه خلق افسرده  یعنی اینکه فرد مود غمگینی دارد و چشمانش پر اشک است یا دائماً در حال گریه کردن می‌باشد و احساس ناامیدی دارد.

اختلال سازگاری به همراه اضطراب که نشانه‌هایی همچون نگرانی، زودرنجی، اعصاب خوردی یا عصبی بودن کاملاً قابل مشاهده هستند.

اختلال سازگاری به همراه ترکیبی از اضطراب و خلق افسرده

اختلال سازگاری به همراه مشکلات سلوک که رفتارهای انضباطی و اخلاقی کاملاً قابل مشاهده هستند

اختلال سازگاری به همراه ترکیبی از مشکلات هیجانی و رفتاری که نشانه‌های هیجانی مانند اضطراب و افسردگی و هم اختلال در رفتار قابل توجه هستند.

نوع حاد این اختلال کمتر از ۶ ماه به طول می‌انجامد و نوع مزمن آن نشانه‌هایش ۶ ماه یا بیشتر طول می‌کشند.

دلیل اختلال سازگاری چیست؟

عوامل گوناگونی می‌تواند در ایجاد اختلال سازگاری نقش داشته باشد. گاهی اختلالات روانی مزمن به دلیل مشکلات بیولوژیکی عوامل ژنتیک ایجاد می‌شوند. علاوه بر این طبق نظریه برخی روانشناسان و متخصصان اختلال سازگاری می‌تواند حتی نوعی واکنش به استرسی باشد که توسط تروماهای دوران کودکی و مشکلات وابستگی ایجاد شده است. کسانی که در دوران کودکی اطرافیانی نداشتند که از آنها حمایت کند یا در مواقع نیاز به آنها اتکا کنند احتمال بیشتری برای این اختلال دارند. همچنین کسانی که تجربیات ناخوشایندی در زندگی داشتند مانند قرار گرفتن در محیط‌های پر سر صدا و همراه با دعوا بیماری‌ها و مشکلات مالی احتمال بیشتری دارد که دچار اختلال سازگاری شوند.

درمان اختلال سازگاری

برای درمان روش‌های مختلفی وجود دارد که هدف‌های آنها از بین نشانه‌های مرتبط با عوامل استرس‌زا و تقویت مهارت‌های کنار آمدن برای مقابله با این رویدادها هستند.

روان درمانی فردی

رایجترین راهکار برای درمان اختلالات سازگاری می‌باشد و به فرد اجازه می‌دهد عاملی را که باعث این اختلال شده است مورد ارزیابی قرار دهد به آن یک معنا داده و مسائل حل نشده‌ای را که احتمال دارد در حال تشدید این بحران باشند حل و فصل کند. روانشناس به کمک فرد می آید تا موانع بر سر راه سازگاری را از بین برده تا رشد فرد را دوباره از سر بگیرد.

خانواده درمانی

در خانواده درمانی بر روابط کل اعضای خانواده عواملی که سبب ایجاد سازگاری شده است تاکید می‌شود. رفتار ناسازگارانه فرد به عنوان نشانه ای بیان می‌شود که نمایانگر نابسامانی کل خانواده است. تمام اعضای خانواده در فرایند درمان دخیل هستند و هدف از آن این است که عملکرد شبکه خانواده بهتر شود. در چنین درمانی روی تبادل افراد با یکدیگر در خانواده تاکید می‌شود. در این زمینه می توانید از دکتر روانشناس خانواده سعادت آباد کمک بگیرید.

رفتار درمانی

هدف از این نوع درمان جانشینی پاسخ‌های نامناسب با رفتارهای مناسب‌تر می‌باشد. رخدادهایی که پاسخ‌های نامناسب را تقویت کرده شناسایی شده تا پاسخ‌های ناسازگارانه با پاسخ‌های مناسب جایگزین شوند.  این نوع درمان توسط یک روانشناس صورت می‌گیرد.

دارودرمانی

برای درمان اختلالات سازگاری معمولاً از داروها استفاده نمی‌شود به آن دلیل که اولاً تاثیر این نوع داروها زودگذر هستند و بعد اینکه داروها می‌توانند مشکل اعتیاد و وابستگی ایجاد کنند بدون آنکه مهارت‌های لازم را به فرد آموزش دهند. بنابراین شاید در مواردی که اضطراب یا افسردگی فرد شدید باشد از دارودرمانی توسط یک روانپزشک برای مکملی جهت روان درمانی استفاده شود. در این زمینه توصیه می شود از روانپزشک سعادت آباد کمک بگیرید.

کلام پایانی

در مقاله امروز با اختلال سازگاری و نشانه‌های آن آشنا شده‌اید. شاید شما هم تاکنون در معرض رویداد یا ترومایی قرار گرفته‌اید که هنوز هم نتوانسته‌اید آن را از یاد ببرید. این را بدانید که اگر چنین نشانه‌هایی دارید خود به خود از بین نمی‌روند بلکه لازم است از یک متخصص روانشناس یا درمانگر حرفه‌ای کمک بگیرید.